Sabina Nowicka

Sabina Nowicka
Data i miejsce urodzenia	21 maja 1914 ; Łódź
Data i miejsce śmierci	14 maja 2006 ; Łódź
Narodowość	polska
Małżeństwo	Zygmunt Nowicki
Dzieci	Wiesław Nowicki
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sabina Nowicka (ur. 21 maja 1914 w Łodzi, zm. 14 maja 2006 w Łodzi) – prawnik, dyrektor teatrów dramatycznych.

Życiorys

Nauka

Egzamin maturalny zdała w Gimnazjum A. Skrzypkowskiej w Łodzi w 1932. Następnie rozpoczęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, które musiała przerwać w 1937 z powodu problemów materialnych. W Warszawie miała okazję zetknąć się z prof. Tadeuszem Kotarbińskim, który wywarł duży wpływ na jej poglądy (podawała się za uczennicę Kotarbińskiego i do końca jego życia utrzymywała z nim kontakt).

W latach 30. została członkiem Sceny Robotniczej Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych w Łodzi, gdzie uczestniczyła w przedstawieniach teatralnych. Poznała tam swojego przyszłego męża (Zygmunta Nowickiego). Sabina Nowicka była sympatyczką PPS (przyjaźniła się z Henrykiem Wachowiczem). Przed wybuchem II wojny światowej pracowała w Łodzi jako urzędniczka. W październiku 1939 uciekając przed Niemcami dostała się do Lwowa. Na tamtejszym uniwersytecie w 1940 ukończyła studia. Po ich zakończeniu ponownie podjęła się pracy urzędniczej. Atak Niemiec na ZSRR spowodował jej ewakuację ze Lwowa w głąb Związku Radzieckiego.

Służba wojskowa

W 1943 roku wstąpiła do 9 pułku piechoty III Dywizji I Armii Wojska Polskiego. Była instruktorem sportowym i kulturalnym, a także żołnierzem liniowym. W czasie walk o przyczółek czerniakowski została ranna. Otrzymała srebrny i brązowy medal „Zasłużonym na polu chwały” (1944, 1945). Po zakończeniu wojny została przeniesiona do administracji wojskowej w Łodzi, gdzie w 1947 zakończyła służbę w stopniu kapitana.

Działalność teatralna

Pierwsza praca teatralna Sabiny Nowickiej miała miejsce w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi w czasie dyrekcji Leona Schillera. Była wicedyrektorem tego teatru, a po przeniesieniu się części zespołu do Warszawy pełniła tę samą funkcję w nowo powstałym Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi (1947–1968, 1984–2002)^[1]. Brała udział w tworzeniu Teatru Ziemi Łódzkiej (1953), a następnie była współtwórczynią i pierwszym dyrektorem Teatru Wielkiego w Łodzi (1954–1961)^[2]. Tworzyła (wspólnie z Feliksem Parnellem) łódzkie szkolnictwo baletowe (1958–1961). W 1968 zwolniono ją z pracy. Do teatru wróciła w 1980. W latach 1980–1984 była wicedyrektorem Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Zainicjowała budowę Sceny Kameralnej im. Leona Schillera w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi (1994).

W 2002 przeszła na emeryturę. Była zasłużonym członkiem Związku Artystów Scen Polskich. Napisała wspomnienia Dla teatru … (fragmenty były drukowane w pismach: „Teatr”, „Ruch Muzyczny”, „Tygiel Kultury”, „Odgłosy” i „Kalejdoskop”).

Filmografia

1985: Maciej Prus, Zrozumieć „Dziady” – współpraca^[3]

Życie prywatne

Jej mąż Zygmunt Nowicki (1909–1977) był łódzkim aktorem. Była siostrą dr Romany Toruńczyk (1915–2000), matką aktora, dziennikarza i reżysera Wiesława Nowickiego (1946–2012), babcią skrzypaczki i kompozytorki Eweliny Nowickiej (ur. 1982)^[4].

Była długoletnią działaczką i wiceprezesem Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. Zmarła 14 maja 2006 i została pochowana na cmentarzu na Dołach obok męża.

Nagrody i odznaczenia

Laureatka Nagrody Miasta Łodzi w latach 1990 i 2000^[5]
Uznana za jedną z najwybitniejszych łodzianek XX wieku w plebiscycie czytelników Dziennika Łódzkiego w 2000
Komandorski (1991), Oficerski (1965) i Kawalerski (1947) Krzyże Orderu „Polonia Resttituta”
Złoty i Srebrny Krzyże Zasługi

Upamiętnienie

W styczniu 2007 w Teatrze Wielkim w Łodzi odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Sabinie Nowickiej.
Od 2007 Towarzystwo Przyjaciół Łodzi przyznaje medale „Pro publico bono” im. Sabiny Nowickiej dla ludzi zasłużonych dla kultury i miasta^[6].

Literatura

S. Nowicka, Who is Who w Polsce. Wyd. II R. Huebnera, 2003. ISBN 3-7290-0040-3
S. Iżykowska-Mironowicz, Łodzianie .... Kronika Miasta Łodzi, 2003, nr 2. ISSN 1231-5354
K. Orlińska, Sabina Nowicka. Gazeta Wyborcza, Łódź, 9.06.2006
A. Kuligowska-Korzeniewska, Sabina Nowicka. Legenda teatru łódzkiego. Zeszyty Literackie, 2006, nr 3 (95)
K. Kowalski, W. Skupieński, Sabina Nowicka. Gazeta Wyborcza, 27-28.01.2007
Sabina Nowicka, druk Towarzystwa Przyjaciół Łodzi, marzec 2007
R.P., Kwadrans rozmowy z Sabiną Nowicką. Żołnierz Wolności, 1965, nr 283 z 1.12.1965

Przypisy

↑ Monika Wasilewska: Waldemar Zawodziński. teatr-pismo.pl. [dostęp 2012-05-27].
↑ Historia. operalodz.com. [dostęp 2012-05-27].
↑ Sabina Nowicka w bazie filmpolski.pl
↑ Odszedł Wiesław Nowicki. portalpomorza.pl, 2012-05-26. [dostęp 2012-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)].
↑ Nagrody Miasta Łodzi. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Łodzi (bip.uml.lodz.pl). [dostęp 2022-08-31].
↑ Łukasz Kaczyński: Prezydent nagrodziła ludzi teatru. dzienniklodzki.pl, 2012-03-27. [dostęp 2012-05-27].

Bibliografia

Medal Pro Publico Bono im. Sabiny Nowickiej. tplodzi.eu. [dostęp 2015-09-13].

[1] Monika Wasilewska: Waldemar Zawodziński. teatr-pismo.pl. [dostęp 2012-05-27].

[2] Historia. operalodz.com. [dostęp 2012-05-27].

[3] Sabina Nowicka w bazie filmpolski.pl

[4] Odszedł Wiesław Nowicki. portalpomorza.pl, 2012-05-26. [dostęp 2012-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)].

[bipNMŁ-5] Nagrody Miasta Łodzi. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Łodzi (bip.uml.lodz.pl). [dostęp 2022-08-31].

[6] Łukasz Kaczyński: Prezydent nagrodziła ludzi teatru. dzienniklodzki.pl, 2012-03-27. [dostęp 2012-05-27].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]