Salezjanie

Salezjanie
	Dewiza: Daj mi dusze, resztę zabierz.; (Da mihi animas, caetera tolle.)
Pełna nazwa	Towarzystwo Świętego Franciszka Salezego
Nazwa łacińska	Societas Sancti Francisci Salesii
Skrót zakonny	SDB (Salesiani di Don Bosco)
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Założyciel	Jan Bosko
Data założenia	1859
Data zatwierdzenia	1875
Przełożony	ks. Ángel Fernández Artime SDB
Liczba członków	14476 (2020)
	Strona internetowa

Towarzystwo Salezjańskie (Towarzystwo św. Franciszka Salezego; nazwa łacińska: Societas Sancti Francisci Salesii; skrót zakonny SDB) – zostało założone w 1859 przez ks. Jana Bosko (1815–1888), znanego też jako Don Bosco, w celu kontynuowania jego pracy z młodzieżą i dziećmi.

Ks. Jan Bosko swoje życie poświęcił młodzieży i dzieciom, organizując dla nich oratoria (miejsca nauki, zabawy, modlitwy i pracy), a także szkoły dające zawód i szanse dalszej nauki. Z wybranymi wychowankami założył Towarzystwo św. Franciszka Salezego.

W 1876 ta nowa wspólnota zakonna liczyła już 330 członków. W 1887 (tzn. na rok przed śmiercią ks. Bosko) zgromadzenie liczyło 1049 salezjanów.

Salezjanie w dalszym ciągu pracują z młodzieżą w szkołach, oratoriach, świetlicach, domach poprawczych, prowadzą parafie i wyjeżdżają na misje.

Salezjanie w Polsce[edytuj | edytuj kod]

W 1887 r. śluby zakonne w zgromadzeniu salezjanów we Włoszech złożył na ręce św. Jana Bosko ks. Bronisław Markiewicz z diecezji przemyskiej. W 1892 r. wrócił do Polski, zostając proboszczem w Miejscu Piastowym, gdzie założył instytut wychowawczy dla chłopców, podlegający inspektorii (prowincji) sycylijskiej. Odszedł jednak od salezjanów, zakładając dwa odrębne zgromadzenia, księży michalitów i sióstr michalitek^[1]^[2].

Kolejni salezjanie przybyli do Polski w 1898. Pierwszą ich placówką był zakład w Oświęcimiu. Zgromadzenie w Polsce rozwijało się bardzo prężnie, bo już w 1933 nastąpił podział na 2 prowincje zakonne (warszawską i krakowską), a liczba współbraci-Polaków osiągnęła 571. Po II wojnie światowej, która pozbawiła życia lub rozproszyła po świecie ok. 300 salezjanów polskich, zgromadzenie rozwija się bardzo dynamicznie i w roku 1979 liczba współbraci wynosi 938. W tymże roku następuje kolejny podział – liczba prowincji zwiększa się do 4 (z siedzibami w Warszawie, Pile, Wrocławiu i Krakowie). W 1998 – na stulecie przybycia salezjanów do Polski – jest ich około 1200.

Po okresie komunizmu, gdy jedyną możliwością pracy była praca w parafiach, pojawiają się nowe pola i perspektywy pracy. Zakonnicy wrócili do pracy wychowawczej wśród młodzieży. Powstały liczne ośrodki kształcenia i wychowania, takie jak szkoły różnego rodzaju i stopnia, bursy, internaty, ośrodki wychowawcze. W grudniu 1997, na 185 szkół katolickich w Polsce, 31 prowadzili salezjanie.

Obecnie w Polsce znajdują się dwa salezjańskie wyższe seminaria duchowne: w Krakowie i w Lądzie nad Wartą. Do roku 2008 klerycy kształcili się też w WSD w Łodzi.

Działalność misyjna[edytuj | edytuj kod]

Założyciel salezjanów znany jest nie tylko jako wychowawca i opiekun młodzieży, lecz także jako krzewiciel działalności misyjnej w Kościele – to ostatnie uważał za jedno z najważniejszych zadań zgromadzenia. Pierwsza placówka misyjna powstała w Patagonii. Po śmierci ks. Bosko, pod wodzą jego następcy ks. Michała Rui, salezjanie poszerzyli pole działalności misyjnej. W 1891 roku przybyli po raz pierwszy do Algierii, tym samym dając początek misjom salezjańskim na kontynencie afrykańskim. Pierwszymi placówkami salezjańskimi w Azji były szkoły i sierocińce otworzone w 1882 w Palestynie. Pięć lat później, w 1897, salezjanie rozpoczęli działalność misyjną w Stanach Zjednoczonych.

W prowadzenie misji, w okresie wzmożonego rozwoju zgromadzenia, włączyła się grupa Polaków. Początkowo udali się oni do Włoch, by ukończyć tam gimnazjum i dołączyć do Towarzystwa Salezjańskiego. Działo się to w latach od 1888 do 1902, kiedy to sytuacja polityczna Polaków nie była najlepsza. Polskim salezjanom pozostało więc działać wśród rodaków na emigracji, zwłaszcza w Ameryce Południowej^[3].

Do czasu wybuchu II wojny światowej liczba Polaków obecnych w krajach misyjnych przekroczyła 300 misjonarzy. W okresie powojennym, z przyczyn politycznych, doszło do zmniejszenia ogromnego zaangażowania misyjnego polskich salezjanów. Ich nowa karta działalności misyjnej została otwarta w roku 1981, kiedy to zgromadzenie rozpoczęło realizację projektu „Afryka”. Zakładał on skierowanie misjonarzy salezjańskich z Europy, Azji i obu Ameryk do pracy na Czarnym Lądzie.

W Polsce od 1991 swoją działalność w Warszawie prowadzi Salezjański Ośrodek Misyjny, który koordynuje pracę misyjną czterech polskich inspektorii salezjańskich: krakowskiej, warszawskiej, pilskiej i wrocławskiej^[4]. Z kolei w roku 1999 powstał Salezjański Wolontariat Misyjny – Młodzi Światu, którego szczególnym zadaniem jest zaangażowanie osób świeckich w misję Kościoła i salezjanów, obecnie jego oddziały znajdują się w Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Kielcach i Świętochłowicach.

Wybitni salezjanie polscy[edytuj | edytuj kod]

bł. książę August Franciszek Czartoryski
ks. kard. August Hlond – prymas Polski
ks. abp Antoni Baraniak – metropolita poznański w latach 1957–1977
ks. bp Adam Śmigielski – pierwszy biskup sosnowiecki
ks. Włodzimierz Szembek – Sługa Boży, zamordowany przez Niemców^[5]
ks. Remigiusz Popowski – biblista
ks. Tadeusz Rozmus^[6]
ks. Ryszard Rubinkiewicz – biblista
ks. Henryk Skorowski – socjolog, były rektor UKSW
ks. prof. dr hab. Henryk Stawniak – kanonista, były dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego UKSW
ks. Prof. dr hab. Jarosław Koral – socjolog, były dziekan Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych UKSW
ks. Dariusz Stępkowski – pedagog, prodziekan Wydziału Nauk Pedagogicznych UKSW
ks. Andrzej Szpak
ks. Stanisław Wilk – historyk, były rektor KUL
ks. dr hab. Henryk Drawnel – profesor KUL
ks. dr Ryszard Kempiak – biblista, wykładowca seminaryjny i uniwersytecki w Krakowie i Wrocławiu
ks. dr Aleksander Janeczek – dogmatyk
ks. Dominik Chmielewski – opiekun duchowy Ruchu Wojowników Maryi
ks. Jarosław Wąsowicz – kapelan polskich kibiców, członek Rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku^[7]
ks. Jan Palusiński – założyciel Festiwalu Muzyki Religijnej Sacrosong^[8].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Wyższe Seminarium Duchowne w Lądzie
Kościół Świętej Rodziny w Pile
Kościół św. Krzyża w Rumi
Kościół św. Józefa w Przemyślu
Zespół Szkół Salezjańskich przy ul. Ku Słońcu w Szczecinie
Szkoła Salezjańska w Toruniu
Salezjański Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Tarnowskich Górach
Tablica upamiętniająca 100-lecie działalności salezjańskiej w Polsce na ścianie bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie
Tablica upamiętniająca salezjanów pomordowanych w czasie II wojny światowej na ścianie bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie