Samara

	Samara; Самара
	Samara; Самара
	; Wieżowiec, Cerkiew św. Grzegorza, Monument chwały, Stary most, Makieta Burana, Historyczna część miasta
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	samarski
Burmistrz	Oleg Fursow
Powierzchnia	541,4 km²
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (2020); • liczba ludności; • gęstość	; 1 156 659; 2136,16 os./km²
Nr kierunkowy	+7 (846)
Kod pocztowy	443000-443125
Tablice rejestracyjne	63
Podział miasta	9 dzielnic
	Położenie na mapie Rosji Samara
	Położenie na mapie Europy Samara
	Położenie na mapie obwodu samarskiego Samara
	53°12′07″N 50°09′34″E/53,201944 50,159444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Rosja

Ten artykuł dotyczy miasta w Rosji. Zobacz też: inne obiekty o tej nazwie.

Samara (ros. Самара, w latach 1935–1991 Kujbyszew, cyrylica: Куйбышев) – miasto w Rosji, port rzeczny nad Wołgą. Stolica obwodu samarskiego. Wielki ośrodek przemysłu maszynowego, metalowego, petrochemicznego, spożywczego i lekkiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Samara została założona w 1586 jako warownia do obrony przed najazdami Tatarów. Od 1688 jest miastem, w 1851 została stolicą guberni. Od drugiej połowy XIX wieku ważny węzeł kolejowy. W 1883 miasto miało 63,5 tys. mieszkańców, do 1897 liczba wzrosła do 91,6 tys. W latach 1918–1919 w rękach sił antybolszewickich, potem część ZSRR. Od 1928 stolica obwodu. W 1935 zmieniono nazwę Samary na cześć zmarłego Waleriana Kujbyszewa.

Podczas II wojny światowej w mieście znalazło się szereg instytucji ewakuowanych z zagrożonej nadejściem wojsk niemieckich Moskwy i tymczasowo pełniło ono niektóre funkcje stolicy ZSRR. Przeniesiono tu m.in. placówki dyplomatyczne. Ambasadorem Polski w ZSRR został w 1941 prof. Stanisław Kot, który niebawem przybył do Kujbyszewa, organizując wszechstronną pomoc dla Polaków, którzy masowo przybywali do tworzącej się Armii Polskiej.

Widok na ul. Kujbyszewa
Widok na część Samary i na park im. Lenina
Most kirowski na Wołdze
Administratura Okręgowa
Widok na mieszkalną część miasta
Sobór Opieki Matki Bożej
Luterański Zbór św. Grzegorza
Meczet
Synagoga Chóralna
Uniwersytet Medycyny
Monaster Iwerskiej Ikony Matki Bożej

Transport[edytuj | edytuj kod]

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Samary (Kujbyszewa) mieściła się w latach 1944–1964 Kujbyszewska Suworowska Szkoła Wojskowa.

Sport[edytuj | edytuj kod]

CSK WWS Samara – klub hokejowy
CSK WWS Samara – klub piłkarski kobiet
Krasnyje Krylja Samara – klub koszykówki mężczyzn
Junit Samara – klub piłkarski mężczyzn
Krylja Sowietow Samara – klub piłkarski mężczyzn
Dinamo Kujbyszew – klub piłkarski (nieistniejący)

Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]

Z okazji 150 rocznicy zamontowania pierwszego grzejnika w Sankt Petersburgu, którego wynalazcą był Franz San Galli, na początku sezonu grzewczego 2005, przed elektrociepłownią w Samarze stanął 31 tonowy pomnik żeliwnego kaloryfera (wykonany przez lokalnego artystę rzeźbiarza Nikołaja Kuklewa).

W latach 1941–1943 miasto przezywano Drugim Baku, gdyż sprowadzono tu ponad 5000 pracowników naftowych ze stolicy Azerbejdżanu w celu przyspieszenia wydobycia ropy.

W czasie bułgarskiego powstania kwietniowego 1876 r. mieszkańcy Samary materialnie i duchowo wspierali powstańców. Jednym z symboli mających wzmocnić ducha Bułgarów miała być chorągiew, jednak powstanie upadło, zanim zdążono ją przekazać. Dopiero podczas rosyjsko-tureckiej wojny pod Ploeszti 18 maja 1877 r. oddano flagę bułgarskiemu wojsku.

Polacy w Samarze[edytuj | edytuj kod]

Kościół Najświętszego Serca Jezusa

W Samarze urodzili się m.in.:

Stanisław Hryniewiecki – polski komandor porucznik i morski oficer pokładowy okrętów nawodnych,
Maria Kuncewiczowa – polska pisarka,
Wiktor Staniewicz – polski matematyk,
Jerzy Szuba – polski wojskowy i chemik.

Polacy mieszkający w Samarze zbudowali w latach 1902–1906 działający do dziś tzw. Kościół Polski (architekt: Tomasz Bohdanowicz-Dworzecki)^[1]^[2].