Sinn Féin

Sinn Féin
Państwo	Irlandia
Lider	Mary Lou McDonald
Data założenia	28 listopada 1905
Adres siedziby	44 Parnell Street, Dublin 1
Ideologia polityczna	lewicowy nacjonalizm, socjalizm demokratyczny, eurosceptycyzm
Członkostwo; międzynarodowe	Partia Europejskiej Lewicy
Grupa w Parlamencie; Europejskim	Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica
Młodzieżówka	Ógra Shinn Féin
Obecni posłowie	37/160;
Obecni senatorowie	7/60;
Obecni eurodeputowani	1/11;
	Strona internetowa

Sinn Féin (wym. [ʃ ɪ n ʲ ˈ f ʲ e ː n ʲ ], irl. „My sami”) – irlandzka organizacja niepodległościowa, a następnie partia polityczna o lewicowo-nacjonalistycznym charakterze^[4]. Działa zarówno w Irlandii, jak i Irlandii Północnej^[5].

Historia

XX wiek

Powstała w 1905 roku. Jej założycielem był Arthur Griffith. W pierwszych latach była ruchem niepodległościowym, który stosował bierny opór przeciwko rządom brytyjskim^[6]. W 1916 roku poparła powstanie wielkanocne. Propagowała od tego czasu idee walki zbrojnej i szkoliła oddziały zbrojne. W 1917 roku władzę w partii objął Éamon de Valera. W 1918 roku uzyskała większość mandatów do Izby Gmin w okręgach irlandzkich. W 1919 roku jej członkowie proklamowali utworzenie Republiki Irlandzkiej. Dysponując własną organizacją zbrojną – Irlandzką Armią Republikańską (IRA), kierowała walką o niepodległość^[6].

Po zawarciu traktatu pokojowego w 1921 roku partia rozpadła się na dwie frakcje: radykalną i protraktatową. W latach 1922–1923 oba ugrupowania toczyły ze sobą wojnę domową^[6].

Po odłączeniu się od niej Fianna Fáil (1926) i Fine Gael (1933)^[6] przetrwała jako niewielka partia polityczna.

Odżyła pod koniec lat 60. wraz z konfliktem w Irlandii Północnej. W 1970 roku partia podzieliła się na Sinn Féin-Oficjalną (skrzydło militarne Oficjalna Irlandzka Armia Republikańska) i Sinn Féin-Prowizoryczną (Prowizoryczna Irlandzka Armia Republikańska)^[6].

Sinn Féin-Oficjalna działała głównie w Republice Irlandii. Partia opowiadała się za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej poprzez reformy wewnętrzne i metody polityczne. Sinn Féin-Prowizoryczna działała natomiast głównie w Irlandii Północnej. Opowiadała się również za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej, nie wykluczając jednak walki zbrojnej. Obie grupy wyznawały poglądy socjalistyczne. Sinn Féin-Oficjalna w 1982 roku przekształciła się w Partię Robotniczą, a w 1992 roku w Demokratyczną Lewicę. Sinn Féin-Prowizoryczna powróciła do nazwy Sinn Féin^[6].

W 1983 roku liderem Sinn Féin-Prowizorycznej został Gerry Adams. W 1994 roku w imieniu Prowizorycznej IRA podjęła się negocjacji pokojowych. W 1998 roku była jednym z sygnatariuszy porozumień wielkopiątkowych^[6].

XXI wiek

W wyborach parlamentarnych w Irlandii w 2020 roku, partia zyskała szerokie poparcie (w szczególności wśród wyborców poniżej 35 r.ż.) opowiadając się za zwiększonymi wydatkami, zamrożeniem czynszu i ogromnym programem budownictwa mieszkaniowego, mającym na celu sprostanie napiętym usługom i gwałtownie rosnącym kosztom mieszkań^[4]. Partia popierała także zjednoczenie Irlandii Północnej z Republiką, co po Brexicie mogło się przyczynić do jej sukcesu^[4].

Ideologia

Partia głosi poglądy nacjonalistyczne, republikańskie i demokratyczno-socjalistyczne. Uznaje za swój cel zjednoczenie Irlandii i Irlandii Północnej w jedno państwo Irlandzkie.^[7].

Przypisy

↑ Amanda Ferguson, Rick Noack: Ireland’s left-wing nationalist Sinn Fein party surges in historic but inconclusive election. washingtonpost.com, 10-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
↑ Jonah Sheep: What Sinn Féin’s Election Victory Means for Ireland. nymag.com, 09-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
↑ Sinn Fein to protect EU membership.. belfasttelegraph.co.uk, 20-04-2015. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c NaomiN. O'Leary NaomiN., Sinn Féin surge makes Irish political history [online], POLITICO, 9 lutego 2020 [dostęp 2020-02-09] .
↑ Sinn Féin, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-13] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Sinn Fein. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-15)]. (pol.).
↑ Sinn Fein, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-14] (ang.).

[1] Amanda Ferguson, Rick Noack: Ireland’s left-wing nationalist Sinn Fein party surges in historic but inconclusive election. washingtonpost.com, 10-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).

[2] Jonah Sheep: What Sinn Féin’s Election Victory Means for Ireland. nymag.com, 09-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).

[3] Sinn Fein to protect EU membership.. belfasttelegraph.co.uk, 20-04-2015. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).

[:0-4] NaomiN. O'Leary NaomiN., Sinn Féin surge makes Irish political history [online], POLITICO, 9 lutego 2020 [dostęp 2020-02-09] .

[PWN-5] Sinn Féin, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-13] .

[O-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Sinn Fein. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-15)]. (pol.).

[7] Sinn Fein, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-14] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Sinn Féin (7)	Belfast North Belfast West Fermanagh and South Tyrone Mid Ulster Newry and Armagh South Down West Tyrone
Demokratyczna Partia Unionistyczna (5)	Belfast East East Antrim East Londonderry Strangford Upper Bann
Socjaldemokratyczna Partia Pracy (2)	Belfast South and Mid Down Foyle
Alliance Party (1)	Lagan Valley
Niezależny unionista (1)	North Down
Traditional Unionist Voice (1)	North Antrim
Ulsterska Partia Unionistyczna (1)	South Antrim