Hoża: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wargo32.exe (dyskusja | edycje)
43 736 edycji
m Interpunkcja: kropki w skrótach
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Współczesność: drobne merytoryczne
Linia 47: Linia 47:
Do dzisiaj we wsi dominują Polacy<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.polonia.org/bialorus.htm| tytuł = Polonia Bialorusi| data dostępu = 2011-12-28| język = pl}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.polonia.org/byh.htm| tytuł = Polskie organizacje| data dostępu = 2011-12-28| język = pl}}</ref>. Działa tu też [[parafia]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicka]] pw. Świętych Apostołów [[Piotr Apostoł|Piotra]] i [[Paweł z Tarsu|Pawła]] należąca do [[Dekanat Grodno-Zachód|dekanatu Grodno-Zachód]] [[Diecezja grodzieńska|diecezji grodzieńskiej]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://catholic.by/2/pl/belarus/dioceses/grodnensis2.html| tytuł = Diecezja Grodzieńska (Grodnen(sis))| data dostępu = 2011-12-11| język = pl}}</ref> (pierwotny [[kościół (budynek)|kościół]] z lub sprzed [[1492]] r., nowy wzniesiony w l. [[1862]]-[[1865|65]] r.<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.radzima.org/pl/object/1511.html| tytuł = Kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła| data dostępu = 2011-12-28| język = pl}}</ref>).
Do dzisiaj we wsi dominują Polacy<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.polonia.org/bialorus.htm| tytuł = Polonia Bialorusi| data dostępu = 2011-12-28| język = pl}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.polonia.org/byh.htm| tytuł = Polskie organizacje| data dostępu = 2011-12-28| język = pl}}</ref>. Działa tu też [[parafia]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicka]] pw. Świętych Apostołów [[Piotr Apostoł|Piotra]] i [[Paweł z Tarsu|Pawła]] należąca do [[Dekanat Grodno-Zachód|dekanatu Grodno-Zachód]] [[Diecezja grodzieńska|diecezji grodzieńskiej]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://catholic.by/2/pl/belarus/dioceses/grodnensis2.html| tytuł = Diecezja Grodzieńska (Grodnen(sis))| data dostępu = 2011-12-11| język = pl}}</ref> (pierwotny [[kościół (budynek)|kościół]] z lub sprzed [[1492]] r., nowy wzniesiony w l. [[1862]]-[[1865|65]] r.<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.radzima.org/pl/object/1511.html| tytuł = Kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła| data dostępu = 2011-12-28| język = pl}}</ref>).


== Zabytki ==
* Kościół katolicki zbudowany w latach [[1862]]-[[1865|65]] w stylu neogotyckim. Podczas wojny w 1944 roku został spalony, jednak wkrótce go odbudowano. W 1950 r. z zamkniętego kościoła Brygidek w Grodnie przewieziono tu ławki, wykonane w 1646 r. przez mistrza Georga Zechela.
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


Wersja z 12:02, 20 lut 2017

Hoża
ilustracja
Państwo

 Białoruś

Obwód

grodzieński

Rejon

grodzieński

Populacja (2001)
• liczba ludności


2000

Nr kierunkowy

+375 15(2)

Kod pocztowy

231741

Tablice rejestracyjne

4

Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport}
Multimedia w Wikimedia Commons

Hoża (białorus. Гожа, wcześniej Ожа, Oża, lit. Ašiuža, Ožiai) – dawne miasto, obecnie wieś na Białorusi w rejonie grodzieńskim obwodu grodzieńskiego.

Położenie geograficzne

Miejscowość położona nad rzeką Hożą (Hożanką), do której wpada tu rzeczka Leśnica, a tuż za wsią Hożanka uchodzi do Niemna.

Hoża jest centrum sielsowietu hoskiego, który obejmuje następujące miejscowości: Ogrodniki (Агароднікі), Bohuszówka (Багушоўка), Barbarycze (Барбарычы), Bierżałaty (Бержалаты), Buniki (Буднікі), Cidowicze (Цідовічы), Czarnucha (Чарнуха), Czarnuszki (Чарнушкі), Dubrowa (Дуброва), Gumbacze (Гумбачы), Kolonia Kazimirówka (Калёнія Казіміроўка), Kamienista (Камяністая), Kryniczna (Крынічная), Leśnica (Лясьніца), Łukawica (Лукавіца), Mielniki (Мельнікі), Nowa Hoża (Новая Гожа), Podjeziorki (Podozierki, Падазёркі), Przełom (Пералом), Plebaniszki (Плябанішкі), Polnica (Польніца), Przewałka (Прывалкі), Rojsty (Райста), Rusota (Русота), Szabany (Шабаны), Świętojańsk (Сьвентаянск), Zagórniki (Загорнікі), Zielona (Зялёная)[1].

Wieś znajduje się przy drodze krajowej R42 (рэспубліканска дарога Р42), biegnącej z Grodna przez Nową Hożę i Hożę do białorusko-litewskiego przejścia granicznego Przewałka – Łoździeje (Priwałka – Lazdijai).

Historia

Ok. 500 m na południe od wsi znajdują się ślady osadnictwa z X–VII tysiąclecia p.n.e., a u ujścia Hoży do Niemna resztki osady średniowiecznej z XI–XIV w. W XV w. miejscowość znajdowała się na terenie dóbr wielkoksiążęcych. Kazimierz Jagiellończyk ufundował tu kościół rzymskokatolicki, a Aleksander uposażył go dziesięciną w 1494 r. W trakcie wojny polsko-rosyjskiej w 1655 r. wojska carskie zniszczyły świątynię. Miejscowość była centrum starostwa niegrodowego, od 1671 r. miastem. Od 2 poł. XVII w. ziemie starostwa hoskiego dawano jako rekompensatę uchodźcom (egzulantom) z zajętych przez Rosję terenów.

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[2].

Po 1795 r. w wyniku III rozbioru Polski znalazła się na obszarze Ziem Zabranych zaboru rosyjskiego (gmina Sobolany, powiat (ujezd) grodzieński kolejnych guberni: słonimskiej (1795–1797), litewskiej (1797–1802) і grodzieńskiej). W 1862 mieszkańcy Hoży wznieśli murowany kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, który stał się świątynią parafii należącej do dekanatu grodzieńskiego (do 1950 r.).

Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła

W 1920 r. wieś znajdowała się na obszarze bitwy nad Niemnem. Po pokoju ryskim (1921) stała się stolicą gminy Hoża województwa białostockiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Według spisu powszechnego z 1921 r. w miejscowości było 96 domów. Mieszkało tu 540 osób: 267 mężczyzn, 273 kobiety. Pod względem wyznania żyło tu 535 katolików, 3 prawosławnych i 2 żydów. Wszyscy mieszkańcy deklarowali narodowość polską[3].

W 1939 r. toczyły się tu walki polsko-niemieckie. Następnie w składzie obwodu białostockiego Białoruskiej SRR. W l. 1941-1944 pod okupacją niemiecką (Komisariat Rzeszy Wschód). Od września 1944 r. w obwodzie grodzieńskim BSRR (od 1990 r. Republika Białorusi).

Współczesność

Do dzisiaj we wsi dominują Polacy[4][5]. Działa tu też parafia rzymskokatolicka pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła należąca do dekanatu Grodno-Zachód diecezji grodzieńskiej[6] (pierwotny kościół z lub sprzed 1492 r., nowy wzniesiony w l. 1862-65 r.[7]).

Zabytki

  • Kościół katolicki zbudowany w latach 1862-65 w stylu neogotyckim. Podczas wojny w 1944 roku został spalony, jednak wkrótce go odbudowano. W 1950 r. z zamkniętego kościoła Brygidek w Grodnie przewieziono tu ławki, wykonane w 1646 r. przez mistrza Georga Zechela.
  1. ↑ Polskie nazwy miejscowości głównie w oparciu o Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, który lokalizuje większość wymienionych miejscowość w XIX-wiecznej gminie Hoża, obejmującej 61 miejscowości - Hoża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 588.
  2. ↑ Вялiкi гicтарычны атлас Беларусi Т.2, Mińsk 2013, s. 87.
  3. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 34. [dostęp 2011-12-28].
  4. ↑ Polonia Bialorusi. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).
  5. ↑ Polskie organizacje. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).
  6. ↑ Diecezja Grodzieńska (Grodnen(sis)). [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
  7. ↑ Kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hoża&oldid=48590735”