Iwie (miasto): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Literówki Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
→Historia: Merytoryczne Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
Miejscowość założona w XV w. przy dworze książąt litewskich w granicach [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. W 1566 Iwie były [[Miasteczko (urbanizacja)|miasteczkiem]] w [[powiat oszmiański|powiecie oszmiańskim]], istniała tu szkoła [[Arianizm|ariańska]], której rektorem w latach 1585–1593 był [[Jan Namysłowski]]. Odbywały się też tu synody [[bracia polscy|braci polskich]]<ref>[http://www.omen.aplus.pl/strony/bracia_polscy/images/stories/pdf/Synody%20Arjan%20Polskich%201.pdf ''Synody Arjan Polskich'', Stanisław Szczotka s. 35].</ref>. |
Miejscowość założona w XV w. przy dworze książąt litewskich w granicach [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. W 1566 Iwie były [[Miasteczko (urbanizacja)|miasteczkiem]] w [[powiat oszmiański|powiecie oszmiańskim]], istniała tu szkoła [[Arianizm|ariańska]], której rektorem w latach 1585–1593 był [[Jan Namysłowski]]. Odbywały się też tu synody [[bracia polscy|braci polskich]]<ref>[http://www.omen.aplus.pl/strony/bracia_polscy/images/stories/pdf/Synody%20Arjan%20Polskich%201.pdf ''Synody Arjan Polskich'', Stanisław Szczotka s. 35].</ref>. |
||
W 1598 w miasteczku Iwie osiedlili się pierwsi [[Tatarzy]]. W 1631 ufundowany został [[klasztor Bernardynów w Iwiu|klasztor bernardyński]] przy istniejącym od XV w. kościele św. św. Piotra i Pawła<ref>G. Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Burchard Edition, Warszawa 1997, {{ISBN|83-904446-9-0}}, s. 89.</ref>. Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]] w 1795 miejscowość znalazła się w granicach [[Imperium Rosyjskie]]go. W |
W 1598 w miasteczku Iwie osiedlili się pierwsi [[Tatarzy]]. W 1631 ufundowany został [[klasztor Bernardynów w Iwiu|klasztor bernardyński]] przy istniejącym od XV w. kościele św. św. Piotra i Pawła<ref>G. Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Burchard Edition, Warszawa 1997, {{ISBN|83-904446-9-0}}, s. 89.</ref>. Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]] w 1795 miejscowość znalazła się w granicach [[Imperium Rosyjskie]]go. W 1830 roku spłonął parafialny drewniany kościół św. Michała z 1781 r., który wznosił się przy rynku. W 1843 r. miejscowe dobra znalazły się we władaniu hrabiów [[Zamoyscy herbu Jelita|Zamoyskich]], z fundacji Elfrydy z [[Tyzenhauzowie|Tyzenhauzów]] Zamoyskiej zbudowano tu w 1884 drewniany [[meczet]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.kresy.pl/architektura,swiatynie?zobacz/iwie-meczet-drewniany |tytuł=Iwie. Meczet drewniany. |opublikowany=kresy.pl |data dostępu=2010-05-18}}</ref>. |
||
W okresie [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] w latach 1921–1939 miejscowość była siedzibą wiejskiej [[gmina Iwie|gminy Iwie]]. Po agresji [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] na Polskę włączone do [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]]. W 1940 otrzymało status [[osiedle typu miejskiego|osiedla typu miejskiego]] i centrum rejonu. Od 2000 miasto. |
W okresie [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] w latach 1921–1939 miejscowość była siedzibą wiejskiej [[gmina Iwie|gminy Iwie]]. Po agresji [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] na Polskę włączone do [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]]. W 1940 otrzymało status [[osiedle typu miejskiego|osiedla typu miejskiego]] i centrum rejonu. Około 1960 zburzona barokową kapliczka przy drodze do Berezowiec. Od 2000 miasto. |
||
W 1932 w Iwiu urodził się [[Stanisław Fita]] – polski historyk literatury, profesor. |
W 1932 w Iwiu urodził się [[Stanisław Fita]] – polski historyk literatury, profesor. |
||
Wersja z 16:44, 17 kwi 2017
.jpg) Kościół w Iwiu przed 1914 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Wysokość |
140 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+375 1595 | ||||
| Kod pocztowy |
231337 | ||||
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Położenie na mapie Białorusi  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:town} | |||||
| Strona internetowa | |||||
Iwie (błr. Іўе, Iuje; ros. Ивье, Iwje) – miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, 8,1 tys. mieszkańców (2010), 158 km od Grodna. Miejscowość znana jest jako największe na Białorusi skupisko Tatarów.
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie oszmiańskim województwa wileńskiego[2].
Historia
Miejscowość założona w XV w. przy dworze książąt litewskich w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1566 Iwie były miasteczkiem w powiecie oszmiańskim, istniała tu szkoła ariańska, której rektorem w latach 1585–1593 był Jan Namysłowski. Odbywały się też tu synody braci polskich[3].
W 1598 w miasteczku Iwie osiedlili się pierwsi Tatarzy. W 1631 ufundowany został klasztor bernardyński przy istniejącym od XV w. kościele św. św. Piotra i Pawła[4]. Po III rozbiorze Polski w 1795 miejscowość znalazła się w granicach Imperium Rosyjskiego. W 1830 roku spłonął parafialny drewniany kościół św. Michała z 1781 r., który wznosił się przy rynku. W 1843 r. miejscowe dobra znalazły się we władaniu hrabiów Zamoyskich, z fundacji Elfrydy z Tyzenhauzów Zamoyskiej zbudowano tu w 1884 drewniany meczet[5].
W okresie II Rzeczypospolitej w latach 1921–1939 miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Iwie. Po agresji ZSRR na Polskę włączone do Białoruskiej SRR. W 1940 otrzymało status osiedla typu miejskiego i centrum rejonu. Około 1960 zburzona barokową kapliczka przy drodze do Berezowiec. Od 2000 miasto.
W 1932 w Iwiu urodził się Stanisław Fita – polski historyk literatury, profesor.
Zabytki
Zabytki miasta[6]:
- kościół pw. św. Piotra i Pawła z lat 1514-po 1544 w stylu późnogotyckim z fundacji Stanisława Kiszki, jego syna Piotra Kiszki i wnuka Stanisława. W 1560 zamieniony przez Annę z Radziwiłłów Kiszczynę na zbór kalwiński. Od 1612 roku ponownie katolicki. W 1631 roku Stanisław Kiszka odebrał kościół kalwinom i przekazał Bernardynom. W 1656 roku poważnie zniszczony w wyniku najazdu moskiewskiego. W 1727 roku ponownie konserwowany. W latach 1776-1780 przekształcono fasadę oraz chór muzyczny z fundacji Heleny Ogińskiej wg projektu Karola Schildhausa. Ambona późnobarokowa z 1777 roku (została zniekształcona podczas ostatniego remontu ponieważ usunięto zespolony z nią konfesjonał). Także z lat 1777-1780 pochodzą ołtarze. Organy z 1908 roku. Kościół wyremontowano w 2009 roku.
- Klasztor Bernardynów z 1636 roku, pierwotnie trzy skrzydłowy z wirydarzem, wyremontowany około 1776 roku kosztem kasztelanowej wileńskiej Heleny Ogińskiej. Częściowo rozebrany przez Rosjan w XIX wieku. Obecnie istnieje tylko skrzydło zachodnie.
- meczet drewniany z 1884 (przysiółek Murawszczyzna)
- mizar
- cerkiew św. Gabriela Zabłudowskiego
- ruiny synagogi
- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.).
- ↑ Вялiкi гicтарычны атлас Беларусi Т.2, Mińsk 2013, s. 89.
- ↑ Synody Arjan Polskich, Stanisław Szczotka s. 35.
- ↑ G. Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Burchard Edition, Warszawa 1997, ISBN 83-904446-9-0, s. 89.
- ↑ Iwie. Meczet drewniany.. kresy.pl. [dostęp 2010-05-18].
- ↑ Barbara Słania, Michał Łyszczarz: Tatarzy zachodniej Białorusi. arabia.pl, 2005-08-04. [dostęp 2010-05-18].
Linki zewnętrzne
- Strona władz rejonu (ros. • ang.)
- Zdjęcia z okolic (m.in. meczet i kościół w Iwiu)
- Iwje, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 324.
