Przejdź do zawartości

Hoża: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: merytoryczne
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 50: Linia 50:


== Zabytki ==
== Zabytki ==
* Kościół katolicki zbudowany w latach [[1862]]-[[1865|65]] w stylu neogotyckim. Podczas wojny w 1944 roku został spalony, jednak wkrótce go odbudowano. W 1950 r. z zamkniętego kościoła Brygidek w Grodnie przewieziono tu ławki, wykonane w 1646 r. przez mistrza Georga Zechela.
* Kościół katolicki pw. śś. Piotra i Pawła zbudowany w latach [[1862]]-[[1865|65]] w stylu neogotyckim. Podczas wojny w 1944 roku został spalony, jednak wkrótce go odbudowano. W 1950 r. z zamkniętego kościoła Brygidek w Grodnie przewieziono tu ławki, wykonane w 1646 r. przez mistrza Georga Zechela. Postumenty pod krzyże ołtarzowe z 2 ćw. XVIII wieku w stylu rokokowym pochodzą z nieistniejącego kościoła karmelitów w Grodnie.


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 11:52, 22 kwi 2019

Hoża
ilustracja
Państwo

 Białoruś

Obwód

grodzieński

Rejon

grodzieński

Sielsowiet

Hoża

Populacja (2001)
• liczba ludności


2000

Nr kierunkowy

+375 15(2)

Kod pocztowy

231741

Tablice rejestracyjne

4

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Hoża”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Hoża”
Ziemia53°48′52″N 23°51′32″E/53,814444 23,858889

Hoża (białorus. Гожа, wcześniej Ожа, Oża, lit. Ašiuža, Ožiai) – dawne miasto, obecnie wieś na Białorusi w rejonie grodzieńskim obwodu grodzieńskiego.

Położenie geograficzne

Miejscowość położona nad rzeką Hożanką, do której wpada tu rzeczka Leśnica, a tuż za wsią Hożanka uchodzi do Niemna.

Hoża jest centrum sielsowietu hoskiego.

Wieś znajduje się przy drodze krajowej R42 (рэспубліканска дарога Р42), biegnącej z Grodna przez Nową Hożę i Hożę do białorusko-litewskiego przejścia granicznego PrzewałkaŁoździeje (Priwałka – Lazdijai).

Historia

Ok. 500 m na południe od wsi znajdują się ślady osadnictwa z XVII tysiąclecia p.n.e., a u ujścia Hoży do Niemna resztki osady średniowiecznej z XIXIV w. W XV w. miejscowość znajdowała się na terenie dóbr wielkoksiążęcych. Kazimierz Jagiellończyk ufundował tu kościół rzymskokatolicki, a Aleksander uposażył go dziesięciną w 1494 r. W trakcie wojny polsko-rosyjskiej w 1655 r. wojska carskie zniszczyły świątynię. Miejscowość była centrum starostwa niegrodowego, od 1671 r. miastem. Od 2 poł. XVII w. ziemie starostwa hoskiego dawano jako rekompensatę egzulantom z zajętych przez Rosję terenów.

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[1].

Po 1795 r. w wyniku III rozbioru Polski znalazła się na obszarze Ziem Zabranych zaboru rosyjskiego (gmina Sobolany, powiat (ujezd) grodzieński kolejnych guberni: słonimskiej (17951797), litewskiej (1797–1802) і grodzieńskiej). W 1862 mieszkańcy Hoży wznieśli murowany kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, który stał się świątynią parafii należącej do dekanatu grodzieńskiego (do 1950 r.).

Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła

W 1920 r. wieś znajdowała się na obszarze bitwy nad Niemnem. Po pokoju ryskim (1921) stała się stolicą gminy Hoża województwa białostockiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Według spisu powszechnego z 1921 r. w miejscowości było 96 domów. Mieszkało tu 540 osób: 267 mężczyzn, 273 kobiety. Pod względem wyznania żyło tu 535 katolików, 3 prawosławnych i 2 żydów. Wszyscy mieszkańcy deklarowali narodowość polską[2].

W 1939 r. toczyły się tu walki polsko-niemieckie. Następnie w składzie obwodu białostockiego Białoruskiej SRR. W l. 1941-1944 pod okupacją niemiecką (Komisariat Rzeszy Wschód). Od września 1944 r. w obwodzie grodzieńskim BSRR (od 1990 r. Republika Białorusi).

Współczesność

Do dzisiaj we wsi dominują Polacy[3][4]. Działa tu też parafia rzymskokatolicka pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła należąca do dekanatu Grodno-Zachód diecezji grodzieńskiej[5] (pierwotny kościół z lub sprzed 1492 r., nowy wzniesiony w l. 1862-65 r.[6]).

Zabytki

  • Kościół katolicki pw. śś. Piotra i Pawła zbudowany w latach 1862-65 w stylu neogotyckim. Podczas wojny w 1944 roku został spalony, jednak wkrótce go odbudowano. W 1950 r. z zamkniętego kościoła Brygidek w Grodnie przewieziono tu ławki, wykonane w 1646 r. przez mistrza Georga Zechela. Postumenty pod krzyże ołtarzowe z 2 ćw. XVIII wieku w stylu rokokowym pochodzą z nieistniejącego kościoła karmelitów w Grodnie.

Przypisy

  1. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 87.
  2. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 34. [dostęp 2011-12-28].
  3. Polonia Bialorusi. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).
  4. Polskie organizacje. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).
  5. Diecezja Grodzieńska (Grodnen(sis)). [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
  6. Kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).

Linki zewnętrzne