Czerniaków: Różnice pomiędzy wersjami
52°12′27″N 21°03′04″E/52,207383 21,051089| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
* [[Port Czerniakowski]] (rejon MSI [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdów]]) |
* [[Port Czerniakowski]] (rejon MSI [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdów]]) |
||
* zbiornik osadnikowy Stacja Pomp Rzecznych Czerniakowska (rejon MSI [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdów]]) |
* zbiornik osadnikowy Stacja Pomp Rzecznych Czerniakowska (rejon MSI [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdów]]) |
||
* [[Powiśle Czerniakowskie]] (rejon MSI [[Solec (osiedle)|Solec]]) |
|||
* [[Cmentarz Czerniakowski]] (rejon MSI Sadyba). |
* [[Cmentarz Czerniakowski]] (rejon MSI Sadyba). |
||
Wersja z 13:36, 23 kwi 2019
| Obszar MSI[1] Warszawy | |
 Kościół i klasztor franciszkanów-bernardynów na Czerniakowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| SIMC |
0918169 |
| Tablice rejestracyjne |
WE |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°12′27″N 21°03′04″E/52,207383 21,051089
| |
| Strona internetowa | |
Czerniaków – część Warszawy leżąca w dzielnicy Mokotów[2], obszar (według MSI) leżący między Skarpą Wiślaną a korytem Wisły (Dolny Mokotów). Od północy graniczy z Ujazdowem, od południa z Sadybą. Główną arterią Czerniakowa jest ul. Czerniakowska Na przedwojennych mapach lokalizowany był w okolicach placu Bernardyńskiego (gdzie znajdował się historyczny środek wsi Czerniaków), z czasem jednak przyjęło się określać tym mianem także tereny na wschód od ulicy Czerniakowskiej – obszar przyporządkowywany do tej pory Siekierkom – uwzględniono to w podziale MSI – niemniej północna część włączona została do rejonu MSI Ujazdow i częściowo Solec (północny fragment Cypla Czerniakowskiego).
Na jego terenie znajduje się między innymi rezerwat przyrody Jeziorko Czerniakowskie. Poza granicami MSI Czerniaków znajdują się:
- Szpital Czerniakowski (w granicach obszaru MSI Sielce)
- Cypel Czerniakowski (rejon MSI Ujazdów i fragmentarycznie w rejonie MSI Solec)
- Port Czerniakowski (rejon MSI Ujazdów)
- zbiornik osadnikowy Stacja Pomp Rzecznych Czerniakowska (rejon MSI Ujazdów)
- Cmentarz Czerniakowski (rejon MSI Sadyba).
Opis
Najstarszym zabytkiem z terenu Czerniakowa jest datowana na 2,5 tys. lat p.n.e. krzemienna siekiera znaleziona przy ul. Idzikowskiego. Okolice te prawdopodobnie długo jednak nie były zamieszkane na stałe (zobacz też: Prehistoria Mokotowa).
Wieś Czerniakowo leżała na tych terenach od średniowiecza i wchodziła w skład parafii soleckiej. Od XIII w. prawdopodobnie znalazła się w obrębie parafii jazdowskiej. Na podstawie niewielkiej powierzchni wsi historycy sądzą, że Czerniakowo wraz z Czarnowem (obecnie Siekierki) i Siedlcami (dzisiejsze Sielce) stanowiły kiedyś jedną całość.
Od Czerniakowa nazwisko rodowe wzięli potomkowie podkomorzego warszawskiego za księcia Janusza Starszego, Hinczy Cedlica, z racji pochodzenia zwanego Ślązakiem (Silesitą). W 1502 roku jego spadkobierca, Hincza Czerniakowski, sprzedał je sąsiadowi, Mikołajowi Milanowskiemu. Areał Czerniakowa wynosił w 1528 roku 6 łanów chełmińskich (włók). W drugiej połowie XVI wieku pracował tam jednokołowy młyn wodny, a Jeziorko Czerniakowskie było wykorzystywane do rybołówstwa.
Historia Czerniakowa została zbadana przez XIX-wiecznego historyka, Jana Warmińskiego (Liedera) i opisana w wydanej w 1861 roku książeczce pt: "Pamiątka z Czerniakowa", zawierającej m.in opis popularnych dawniej wśród warszawiaków odpustów czerniakowskich, historii wsi oraz budowy kościoła oo. Franciszkanów-Bernardynów pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego.
Wieś szlachecka w 1580 znajdowała się w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[3].
W XVII wieku wieś stała się własnością wojewody mazowieckiego, Andrzeja Górskiego. Po jego śmierci w 1626 roku należała z kolei do jego spadkobierców oraz do króla, aż w 1683 znalazła się w rękach marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, który m.in. postawił tu szpital (obecny Szpital Czerniakowski).
8 kwietnia 1916 generał-gubernator Hans Hartwig von Beseler wydał rozporządzenie włączające (od 1 kwietnia 1916) m.in. miejscowość Czerniaków, położoną w tamtym czasie w gminie Wilanów, do Warszawy[4].
Przed 1939 Czerniaków był jedną z najbiedniejszych części miasta[5].
W gwarze czerniakowskiej Czerniaków i Powiśle były określane jako „Dół”, gdyż aby wydostać się stamtąd do miasta trzeba było iść do góry[6].
Ważniejsze obiekty
- Rezerwat przyrody Jeziorko Czerniakowskie
- Kościół św. Antoniego Padewskiego
- Kopiec Powstania Warszawskiego
- XIX-wieczny drewniany dworek, ul. Bernardyńska 1[7][8]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Obszary MSI. Dzielnica Mokotów. [w:] Zarząd Dróg Miejskich [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2016-02-08].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-04-30].
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 262.
- ↑ Maria Nietyksza, Witold Pruss: Zmiany w układzie przestrzennym Warszawy [w:] Irena Pietrza-Pawłowska (red.) Wielkomiejski rozwój Warszawy do 1918 r.. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 43, s. 1973.
- ↑ Bronisław Wieczorkiewicz: Folklor Mokotowa [w:Dzieje Mokotowa]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 148.
- ↑ Bronisław Wieczorkiewicz: Folklor Mokotowa [w:Dzieje Mokotowa]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 149.
- ↑ O historii dworku i folwarku czerniakowskiego [1]
- ↑ M. Karpiński W małym dworku na Czerniakowie, "Stolica" nr 3/2012
Linki zewnętrzne
- Czerniaków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 818.
- Pełny tekst książeczki Pamiątka z Czerniakowa z 1861 roku, zawierającej m.in. opis historii Czerniakowa.
