Zbigniew Romaszewski

Zbigniew Romaszewski

Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1940 Warszawa
Data śmierci	13 lutego 2014
Wicemarszałek Senatu VII kadencji
Okres	od 28 listopada 2007
Przynależność polityczna	senator niezrzeszony

{{Polityk infobox}} Nieoczekiwana grafika: "grafika".

Zbigniew Romaszewski (ur. 2 stycznia 1940 w Warszawie) – polski polityk, działacz opozycji w okresie PRL, jedyny senator RP sprawujący nieprzerwanie urząd od czasu ponownego powołania Senatu w 1989 (I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji), od 2007 wicemarszałek Senatu VII kadencji.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Po powstaniu warszawskim został wywieziony wraz z matką do obozu pracy w Groß-Rosen. Ojciec został zamordowany w 1944 w obozie koncentracyjnym.

W 1955 w szkole średniej wstąpił do koła Związku Młodzieży Polskiej, które w 1956 rozwiązano.

Ukończył fizykę na Uniwersytecie Warszawskim (1964), doktoryzował się w Instytucie Fizyki PAN w 1983.

Działalność opozycyjna w PRL

W 1967 wraz z żoną Zofią zbierał podpisy pod petycją pracowników naukowych w obronie Adama Michnika. Po marcu 1968 w mieszkaniu Romaszewskich odbywały się dyskusje polityczne, na które zapraszano m.in. Ludwika Cohna, Edwarda Lipińskiego, Jana Nepomucena Millera, Marię Ossowską.

W czerwcu 1976 po protestach robotniczych w Radomiu i Ursusie uczestniczył w organizowanej przez Komitet Obrony Robotników akcji pomocy represjonowanym. Od 1977 był członkiem Komitetu Samoobrony Społecznej KOR. Wraz z żoną Zofią kierował Biurem Interwencji KSS KOR, rejestrującym przypadki łamania praw człowieka i niosące ofiarom bezprawia pomoc prawną i materialną. Na przełomie 1979 i 1980 zakładał Komitet Helsiński, organizację nadzorującą wprowadzanie w życie postanowień KBWE. Pod jego redakcją Komitet Helsiński opublikował "Raport Madrycki", omawiający stan przestrzegania praw człowieka w PRL, w oparciu o konkretne, zarejestrowane przez Biuro Interwencji, przypadki łamania prawa.

W latach 1980–1981 kierował Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ "Solidarność", został wybrany do prezydium zarządu Regionu Mazowsze związku, a następnie do Komisji Krajowej. Był wielokrotnie zatrzymywany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Wraz z Zenobią Łukaszewicz zredagował książkę Czerwiec 1976. Radom. Doniesienie o przestępstwie (1981).

W stanie wojennym ukrywał się, będąc poszukiwanym. W broszurze Sierpień 1980 – Grudzień 1981 – co dalej?, opublikowanej w marcu 1982, sformułował program scentralizowanego oporu, opowiadając się za powstaniem ośrodka kierowniczego podziemnej "Solidarności". W tym czasie zorganizował podziemne Radio Solidarność. Pierwszą audycję nadano 12 kwietnia 1982 w Warszawie. 8 maja tego samego roku razem ze Zbigniewem Bujakiem, Zbigniewem Janasem i Wiktorem Kulerskim powołał tajną Regionalną Komisję Wykonawczą NSZZ "Solidarność". 29 sierpnia 1982 został aresztowany i sądzony w dwóch kolejnych procesach twórców Radia "Solidarność" i KSS KOR, następnie więziony od 1982 do 1984. Został wtedy objęty opieką Amnesty International jako więzień sumienia.

Był głównym organizatorem Tygodnia Więźnia Politycznego (3–10 listopada 1985). W tym samym roku powołał z żoną Polski Fundusz Praworządności i został jego prezesem. Od grudnia 1986 kierował stworzoną w podziemiu Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ "Solidarność", która zajmowała się dokumentowaniem przypadków represji i pomocą ofiarom. W 1988 współorganizował jawną, nielegalną I Międzynarodową Konferencję Praw Człowieka w kościele w Mistrzejowicach w Nowej Hucie.

Przed obradami Okrągłego Stołu napisał broszurę Minimalizm radykalny. Propozycje programowe dla NSZZ "Solidarność". W obradach Okrągłego Stołu zasiadał w podzespole ds. reformy państwa i sądów.

III Rzeczpospolita

Zbigniew Romaszewski w Warszawie przed Pałacem Prezydenckim, 20 lipca 2006

Od 4 lipca 1989 nieprzerwanie, jako jedyny parlamentarzysta, zasiada w Senacie RP, kolejno z list Komitetu Obywatelskiego, jako kandydat niezależny, z NSZZ "Solidarność", Ruchu Odbudowy Polski, Bloku Senat 2001 oraz od 2005 z list Prawa i Sprawiedliwości.

W Senacie I, II, IV i VI kadencji przewodniczył Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Był też w różnych kadencjach członkiem następujących komisji: Regulaminowej i Spraw Senatorskich, Obrony Narodowej, Nadzwyczajnej do spraw górnictwa, Nadzwyczajnej do spraw integracji europejskiej, Gospodarki Narodowej, Nadzwyczajnej do spraw inicjatywy ustawodawczej w sprawie zmiany przepisów o obywatelstwie polskim, Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności.

Od 22 maja 1992 do 5 czerwca 1992 był prezesem Komitetu ds. Radia i Telewizji.

W wyborach parlamentarnych w 2001 zdobył mandat senatorski po raz piąty, uzyskując 284 374 głosów (38,98% ogółu głosów ważnych). W 2003 organizował nowe ugrupowanie pod nazwą Suwerenność-Praca-Sprawiedliwość, które nie podjęło jednak szerszej działalności. W wyborach parlamentarnych w 2005 po raz szósty wszedł do Senatu, otrzymując 326 442 głosów (42,92%). W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz siódmy uzyskał mandat senatorski, otrzymując 330 396 głosów (28,87%). 28 listopada 2007 został wybrany na wicemarszałka Senatu. 15 lutego 2010 zrezygnował z członkostwa w KP Prawa i Sprawiedliwości.

Życie prywatne

Żonaty z Zofią Romaszewską, ma córkę Agnieszkę Romaszewską-Guzy.

W 1998 założył Fundację Obrony Praw Człowieka, która w 50. rocznicę uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka zorganizowała w Warszawie III Międzynarodową Konferencję Praw Człowieka.

Nagrody i odznaczenia

• W 1987 wraz z żoną otrzymał Nagrodę Praw Człowieka Fundacji "Aurora" przy Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii.
• 16 lutego 2008 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu "Za zasługi dla Litwy".

Źródła

• Biogram na stronie Senatu (VII kadencja)

Linki zewnętrzne

• Zbigniew Romaszewski – strona prywatna