Willem Dafoe

Willem Dafoe

Willem Dafoe w 2009 roku
Imię i nazwisko	William J. Dafoe Jr.
Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1955 Appleton (Wisconsin)
Zawód	aktor
Współmałżonek	Elizabeth LeCompte (1977-2004; rozwód) Giada Colagrande (2005)
Lata aktywności	od 1980

{{Aktor infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = | imię i nazwisko org = Nieznane pola: "nagrody".

Willem Dafoe, właśc. William J. Dafoe Jr. (ur. 22 lipca 1955 w Appleton w stanie Wisconsin) – amerykański aktor teatralny i filmowy.

Życiorys

Wczesne lata

Jest siódmym z ośmiorga dzieci chirurga dr. Williama Alfreda Dafoe i pielęgniarki Muriel Isabel (z domu Sprissler). Ma korzenie irlandzkie, szkockie i niemieckie; jego dziadek pochodził z Kanady, z Ontario. W szkole Einstein Junior High School mówiono na niego 'Billy'. Swoje imię 'Willem' otrzymał w szkole średniej Appleton East High School w Appleton w stanie Wisconsin, ale dyplom zdobył na sąsiednim Lawrence University. Studiował na University of Wisconsin na wydziale dramatycznym, lecz przed ukończeniem studiów opuścił uczelnię, podejmując decyzję, że więcej nauczy się jako aktor. Przyłączył się do eksperymentalnej trupy Theater X, z którą odbył czteroletnie tournée po Chicago, Denver i Europie. W 1977 roku przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie związał z eksperymentalnym teatrem Performance Group (później The Wooster Group).

Kariera

Jego kariera na dużym ekranie rozpoczęła się od udziału w westernie Michaela Cimino Wrota niebios (Heaven's Gate, 1980) u boku Krisa Kristoffersona i Christophera Walkena. Dwa lata później zagrał w melodramacie Niekochana (The Loveless, 1982), a następnie w epizodycznej roli młodego mężczyzny w budce telefonicznej w dramacie niesamowitym Zagadka nieśmiertelności (The Hunger, 1983) z Catherine Deneuve, Davidem Bowiem i Susan Sarandon. Swoją pierwszą główną rolę bezwzględnego fałszerza pieniędzy zagrał w sensacyjnym dramacie kryminalnym Williama Friedkina Żyć i umrzeć w Los Angeles (To Live and Die in L.A., 1985).

Jego głośne kreacje filmowe to przeciwstawiający się bezwzględności i okrucieństwu sierżant Elias Grodin w sensacyjnym dramacie wojennym o wojnie wietnamskiej Olivera Stone’a Pluton (Platoon, 1986), za którą dostał nominację do nagrody Oscara za najlepszą rolę drugoplanową, Jezus z Nazaretu w dyskusyjnym i wywołującym wiele kontrowersji dramacie Martina Scorsese Ostatnie kuszenie Chrystusa (The Last Temptation of Christ, 1988), grecki więzień w Oświęcimiu w biograficznym dramacie sportowym Triumf ducha (Triumph of the Spirit, 1989) oraz obmierzły bandyta w przygodowej komedii kryminalnej Davida Lyncha Dzikość serca (Wild at Heart, 1990). Jednak jego rola adwokata i kochanka oskarżonej o morderstwo za pomocą przemocy seksualnej w thrillerze erotycznym Sidła miłości (Body of Evidence, 1993) z udziałem Madonny i postać psychopaty-geniusza komputerowego, który przejął kontrolę nad statkiem w filmie sensacyjnym Speed 2: Wyścig z czasem (Speed 2: Cruise Control, 1997) przyniosły mu nominację do Złotej Maliny dla najgorszego aktora drugoplanowego. Za rolę mieszkającego w ruinach starego zamku w górach Słowacji Maxa Schrecka w dramacie grozy Cień wampira (Shadow of the Vampire, 2000) otrzymał wiele nagród, m.in. Saturna oraz nominację do nagrody Oscara i Złotego Globu. Sławę zdobyła także rola czarnego charakteru – Normana Osborna, ex-właściciela największego w Nowym Yorku koncernu chemicznego, który przeżył wypadek w laboratorium, przemieniając się w monstrualnego schizofrenicznego Zielonego Goblina w filmie sensacyjnym fantasy Spider-Man (2002) i jego sequelach – Spider-Man 2 (2004) i Spider-Man 3 (2007).

Najważniejsza jest dla niego sztuka ekspresji mimiki i gestu, mniej słowa. Mówi o sobie: – Jestem aktorem biologicznym. Pracował jako model dla domu mody Prada. Użyczał swojego głosu w reklamach.

Życie prywatne

Od roku 1977 był w nieformalnym związku z reżyserką teatralną Elizabeth LeCompte (ur. 1945). Mają syna Jacka (ur. 1982). W dniu 25 marca 2005 poślubił włoską reżyserkę i aktorkę Giadę Colagrande (ur. 16 października 1975).

Filmografia

Obsada aktorska

• Wrota niebios (Heaven's Gate, 1980) jako Extra

  

  Willem Dafoe, 2006

• The Loveless (1982) jako Vance
• Zagadka nieśmiertelności (The Hunger, 1983) jako młody człowiek w budce telefonicznej
• Zajazd pełen wrażeń (Roadhouse 66 / Zajazd 66, 1984) jako Johnny Harte
• New York Nights (1984) jako Punk
• Ulice w ogniu (Streets of Fire, 1984) jako Raven
• Żyć i umrzeć w Los Angeles (To Live and Die in L.A., 1985) jako Eric Masters
• Pluton (Platoon, 1986) jako sierżant Elias
• Ostatnie kuszenie Chrystusa (The Last Temptation of Christ, 1988) jako Jezus
• Missisipi w ogniu (Mississippi Burning, 1988) jako Ward
• Sajgon (Off Limits, 1988) jako Buck McGriff
• Urodzony 4 lipca (Born on the Fourth of July, 1989) jako Charlie
• Triumf ducha (Triumph of the Spirit, 1989) jako Salamo Arouch
• Beksa (Cry-Baby, 1990) jako strażnik
• Dzikość serca (Wild at Heart, 1990) jako Bobby Peru
• Lot „intrudera” (Flight of the Intruder, 1991) jako Virgil Tygrys Cole
• Białe piaski (White Sands, 1992) jako Ray Dolezal
• Bezsenny (Light Sleeper, 1992) jako John LeTour
• Tak daleko, tak blisko (In weiter Ferne, so nah!, 1993) jako Emit Flesti
• Sidła miłości (Body of Evidence, 1993) jako Frank Dulaney
• Tom i Viv (1994) jako Tom Eliot
• Stan zagrożenia (Clear and Present Danger, 1994) jako John Clark
• Zwycięstwo (Victory, 1995) jako Axel Heyst
• The Night and the Moment (1995) jako The Writer
• Angielski pacjent (The English Patient, 1996) jako Caravaggio
• Basquiat – Taniec ze śmiercią (Basquiat, 1996) jako The Electrician
• Speed 2: Wyścig z czasem (Speed 2: Cruise Control, 1997) jako John Geiger
• Prywatne piekło (Affliction, 1997) jako Rolfe Whitehouse
• Lulu na moście (Lulu on the Bridge, 1998) jako dr Van Horn
• Hotel New Rose (New Rose Hotel, 1998) jako X
• Święci z Bostonu (The Boondock Saints, 1999) jako Paul Smecker
• eXistenZ (1999) jako Gas
• Cień wampira (Shadow of the Vampire, 2000) jako Max Schreck
• Gniazdo os (Animal Factory, 2000) jako Earl Copen
• Pogromca byków (Bullfighter, 2000) jako ojciec Ramirez
• American Psycho (2000) jako detektyw Donald Kimball
• Boże skrawki (Edges of the Lord, 2001) jako ksiądz
• Chinka (Pavilion of Women, 2001) jako ojciec Andre
• Spider-Man (2002) jako Zielony Goblin/Norman Osborne
• Auto Focus (2002) jako John Carpenter
• Rachunek sumienia (The Reckoning, 2003) jako Martin
• Pewnego razu w Meksyku: Desperado 2 (Once Upon a Time in Mexico, 2003) jako Barillo
• Gdzie jest Nemo? (Finding Nemo, 2003) jako Gill (głos)
• Rozrachunek (The Clearing, 2004) jako Arnold Mack
• Control (2004) jako dr Michael Copeland
• Spider-Man 2 (2004) jako Zielony Goblin/Norman Osborn
• Podwodne życie ze Stevem Zissou (The Life Aquatic with Steve Zissou, 2004) jako Klaus Daimler
• Aviator (The Aviator, 2004) jako naczelny brukowca
• Before It Had a Name (2005) jako Leslie
• xXx 2: Następny poziom (xXx: State of the Union, 2005) jako George Deckert
• Manderlay (2005) jako ojciec Grace
• Zakochany Paryż (Paris, je t'aime, 2006) jako kowboj (segment „2nd arrondissement”)
• Plan doskonały (Inside Man, 2006) jako kapitain Darius
• Jak zostać gwiazdą (American Dreamz, 2006) jako szef sztabu
• Wakacje Jasia Fasoli (Mr. Bean's Holiday, 2006) jako reżyser Carson Clay
• Anamorph (2007) jako Stan Aubrey
• The Walker (2007)
• Spider-Man 3 (2007) jako Norman Osborn
• Antychryst (Antichrist, 2009) jako On
• Święci z Bostonu 2: Dzień Wszystkich Świętych (The Boondock Saints II: All Saints Day, 2009) jako Paul Smecker
• Daybreakers. Świt (Daybreakers, 2009) jako Lionel 'Elvis' Cormac
• Synu, synu, cóżeś ty uczynił? (My Son, My Son, What Have You Done?, 2009) jako detektyw Hank Havenhurst
• The Hunter (2011) jako Martin David
• 4:44 Ostatni dzień na Ziemi (4:44 Last Day on Earth, 2011) jako Cisco
• John Carter (2012) jako Tars Tarkas
• Beyond: Dwie dusze (Beyond: Two Souls, 2013) jako Nathan Dawkins
• Nimfomanka - Część II (The Nymphomaniac Part 2, 2013) jako L
• Gwiazd naszych wina (The Fault in Our Stars, 2014) jako Van Houten

Gościnnie

• Autostopowicz (The Hitchhiker, 1983-1991) jako Jeffrey (1985)
• Simpsonowie (The Simpsons, 1989) jako The Commandant (głos)
• The Directors (1999) jako on sam

Scenarzysta

• Before It Had a Name (2005)

Bibliografia

• Willem Dafoe w bazie IMDb (ang.)
• Szablon:Stopklatka
• Willem Dafoe w bazie Notable Names Database (ang.)
• Willem Dafoe w bazie Filmweb