Żołynia: Różnice pomiędzy wersjami

Żołynia
	{{{rodzaj miejscowości}}}
	; Centrum Żołyni z dworcem autobusowym
Państwo	podkarpackie
Powiat	łańcucki
Gmina	Żołynia
Liczba ludności (2013)	5188
Strefa numeracyjna	(+48) 17
Kod pocztowy	37-110
Tablice rejestracyjne	RLA
SIMC	0667750
	Położenie na mapie brak Brak mapy: podkarpackie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:airport}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:34, 24 lut 2018

Żołynia (niem. Schelling)^[3] – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie łańcuckim, w gminie Żołynia; siedziba gminy Żołynia.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

W nocy 24 na 25 kwietnia 1943 r. doszło do największej akcji bojowej Armii Krajowej obwodu łańcuckiego, tj. odbicia więźniów z aresztu w Żołyni.

16 sierpnia 1943 roku oddział Gwardii Ludowej "Iskra" pod dowództwem Jana Paducha ps. "Janek" opanował miejscowość. Zniszczono urząd gminny i pocztowy, mleczarnię i rozpędzono komisję przygotowującą listy mieszkańców do deportacji^[4].

4 czerwca 1943 roku Niemcy przeprowadzili pacyfikację, podczas której zamordowano 14 osób.

Po wojnie wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu w dowód uznania za postawę w czasie okupacji^[5].

Części wsi

Integralne części wsi Żołynia^[6]^[7]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0667767	Bikówka	część wsi
0667840	Gajówka	przysiółek
0667773	Jagielnie	część wsi
0667780	Kmiecie	część wsi
0667879	Kopanie Żołyńskie	przysiółek
0667796	Miasto	część wsi
0667804	Raki	część wsi
0667885	Zagóra	przysiółek
0667810	Zakącie	część wsi
0667827	Żołynia Dolna	część wsi
0667833	Żołynia Górna	część wsi

Znane osoby z Żołyni

Władysław Cieśla - Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata
Franciszek Frączek - polski malarz i grafik
ks. Tadeusz Mach - urodzony w Żołyni^[8],
ks. Józef Lach (1913-1989) - święcenia kapłańskie w 1938 r. Pierwszą jego placówka była Żołynia, gdzie był w AK i gdzie się ukrywał. Po wojnie w par. Gajków, później przez 30 lat proboszcz w Świebodzicach.
Józef Bosak - Muzyk ludowy^[9]
Leon Leja (1913–1997) – pedagog, profesor Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu
Władysław Młynek - poeta, autor między innymi utworu "Opis Żołyni" z 1905.

Przyroda

W Żołyni, przy drodze do Białobrzegów, rośnie najgrubsza w Polsce sosna zwyczajna o pojedynczym pniu. To monumentalne drzewo ma pień o obwodzie 442 cm (w 2016)^[10] , wysokość - 14,5 m (w 2013)^[11]. Z drzewem wiąże się legenda, jakoby pod sosną wypoczywał Król Jan III Sobieski (sosna jest prawdopodobnie znacznie młodsza, szacuje się jej wiek na 250 lat).

Zobacz też

Cmentarz żydowski w Żołyni

Przypisy

↑ GUS. Bank Danych Lokalnych
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].
↑ Żołynia. Wirtualny Sztetl
↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971, s. 357
↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 631
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014–03–09].
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
↑ Strona diecezji sandomierskiej
↑ 65-lecie pracy twórczej Józefa Bosaka
↑ Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (RPDP): Sosna Jana Sobieskiego. [dostęp 2016-04-16]. (pol.).
↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. s.92

Linki zewnętrzne

Żołynia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 829 .

[1] GUS. Bank Danych Lokalnych

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].

[3] Żołynia. Wirtualny Sztetl

[4] Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971, s. 357

[5] Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 631

[Dz.U._29/2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014–03–09].

[teryt-7] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].

[8] Strona diecezji sandomierskiej

[9] 65-lecie pracy twórczej Józefa Bosaka

[rpdp-10] Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (RPDP): Sosna Jana Sobieskiego. [dostęp 2016-04-16]. (pol.).

[drzewapolski-11] Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. s.92

[a-12] zas okupacji 1939–45 powiat włączono do Landkreis Jaroslau (dystrykt krakowski, GG), oprócz gminy Kuryłówka, włączonej do Landkreis Bilgoraj (dystrykt lubelski, GG)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

@@ Linia 32: / Linia 32: @@
 W nocy 24 na 25 kwietnia 1943 r. doszło do największej akcji bojowej Armii Krajowej obwodu łańcuckiego, tj. odbicia więźniów z aresztu w Żołyni.
-sierpnia 1943 roku oddział Gwardii Ludowej "Iskra" pod dowództwem Jana Paducha ps. "Janek" opanował miejscowość. Zniszczono urząd gminny i pocztowy, mleczarnię i rozpędzono komisję przygotowującą listy mieszkańców do deportacji<ref>Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 357</ref>.
+sierpnia 1943 roku oddział Gwardii Ludowej "Iskra" pod dowództwem Jana Paducha ps. "Janek" opanował miejscowość. Zniszczono urząd gminny i pocztowy, mleczarnię i rozpędzono komisję przygotowującą listy mieszkańców do deportacji<ref>Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971, s. 357</ref>.
 czerwca 1943 roku Niemcy przeprowadzili pacyfikację, podczas której zamordowano 14 osób.
-Po wojnie wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu w dowód uznania za postawę w czasie okupacji.<ref>Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 631</ref>.
+Po wojnie wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu w dowód uznania za postawę w czasie okupacji<ref>Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 631</ref>.
 == Części wsi ==
@@ Linia 95: / Linia 95: @@
 <ref name="poczta">{{cytuj stronę | url = http://www.poczta-polska.pl/hermes/uploads/2013/02/spispna.pdf?84cd58 | tytuł = Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych | opublikowany = Poczta Polska S.A. | data = styczeń 2013 | strony = według wyboru | data dostępu = 2014–03–09}}</ref>
 }}
 == Linki zewnętrzne ==
@@ Linia 101: / Linia 100: @@
 [[Plik:Żołynia - monument A.Mickiewicza.jpg|thumb|left|250px|Monument Adama Mickiewicza]]
 {{Gmina Żołynia}}

Wsie	Brzóza Stadnicka Kopanie Żołyńskie Smolarzyny Żołynia
Osada	Grabnik
Części wsi	Bikówka Dół Góra Jagielnie Kmiecie Krzaki Miasto Poddąbrówki Podgóry Podkudłacz Raki Skotnik Zakącie Żołynia Dolna Żołynia Górna
Przysiółki wsi	Gajówka Zagroda

Przynależność wojewódzka	woj. lwowskie (1920–39) woj. rzeszowskie (1945–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Leżajsk (od 1934) Łańcut (od 1934)
Miasteczka (1920–34)	Leżajsk (→) Łańcut (→) Żołynia Miasteczko
Gminy miejskie (1920–39^[A] i 1945–75)	Leżajsk (do 1955 →) Łańcut
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39^[A], 1945–54 i 1973–75)	Albigowa (od 1973) Białobrzegi (od 1973) Czarna Giedlarowa (do 1954) Grodzisko Dolne (do 1954) Jelna (do 1939) Kosina Kuryłówka^[A](do 1954) Łańcut Markowa (od 1973) Rakszawa (od 1973) Ruda Łańcucka (~~1939~~1945–54) Żołynia
Gromady (1954–72)	Albigowa (1954–72) Białobrzegi (1954–72) Brzoza Królewska (1954–55 →) Brzoza Stadnicka (1954–72) Brzyska Wola (1954–55 →) Budy Łańcuckie (1954–72) Czarna (1954–72) Dębno (1954–55 →) Giedlarowa (1954–55 →) Głuchów (1954–61) Grodzisko Dolne (1954–55 →) Grodzisko Górne (1954–55 →) Gwizdów (1954–55 →) Handzlówka (1954–72) Husów (1954–72) Jelna (1954–55 →) Kosina (1954–72) Kraczkowa (1954–72) Krzemienica (1954–72) Kuryłówka (1954–55 →) Markowa (← 1956–72) Medynia Głogowska (1954–72) Piskorowice (1954–55 →) Rakszawa (1954–72) Ruda Łańcucka (1954–55 →) Sonina (1954–72) Stare Miasto (1954–55 →) Wierzawice (1954–55 →) Wola Dalsza (1954–72) Wola Żarczycka (1954–55 →) Wólka Niedźwiedzka (1954–55 →) Wysoka (1954–61) Zalesie (1954–59) Zmysłówka (1954–55 →) Żołynia (1954–72)