Jan Mrozowicki (1910–1972): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Obizorowic (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
wyżej jest Mrozowiccy herbu Prus III |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|herb = Herb Prus III.svg |
|herb = Herb Prus III.svg |
||
|opis herbu = [[Prus III]]<ref>Szymon Okolski, Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent, t. II, Kraków, 1643, s. 554.</ref><ref>Kasper Niesiecki, Korona polska przy złotej wolności |
|opis herbu = [[Prus III]]<ref>[[Szymon Okolski]], ''Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent'', t. II, Kraków, 1643, s. 554.</ref><ref>[[Kasper Niesiecki]], ''Korona polska przy złotej wolności'', t. III, s. 318.</ref> |
||
|tytuł = kapitan żeglugi wielkiej |
|tytuł = kapitan żeglugi wielkiej |
||
|dynastia = |
|dynastia = |
||
Linia 15: | Linia 15: | ||
|data śmierci = 1 maja 1972 |
|data śmierci = 1 maja 1972 |
||
|miejsce śmierci = Gdynia |
|miejsce śmierci = Gdynia |
||
|ojciec = Adam Kazimierz Mrozowicki |
|ojciec = Adam Kazimierz Mrozowicki<ref>Szymon Okolski, Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent, t. II, Kraków, 1643, s. 554.</ref><ref>Kasper Niesiecki, Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami... ozdobiona, potomnym zaś wiekom na zaszczyt i nieśmiertelną sławę pamiętnych w tej ojczyźnie synów podana... roku wolności ludzkiej przez wcielonego Boga windykowanej, t. III, Lwów, 1740, s. 318.</ref><ref>http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp 2018-11-25]</ref> |
||
|matka = Zofia Janina Żelska<ref>Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.</ref> |
|matka = Zofia Janina Żelska<ref>Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.</ref> |
||
|mąż = |
|mąż = |
Wersja z 10:40, 26 lis 2018
Prus III[1][2] | |
kapitan żeglugi wielkiej | |
Rodzina | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1910 |
Data i miejsce śmierci |
1 maja 1972 |
Ojciec | |
Matka |
Zofia Janina Żelska[6] |
Żona |
Anna Diakonow[7] |
Dzieci |
Krzysztof Andrzej, Jerzy Adam, Michał Piotr |
Rodzeństwo |
Kazimierz Artur, Józef Michał |
Odznaczenia | |
Złota Odznaka „Zasłużony Pracownik Morza” |
Jan Klemens Mrozowicki (ur. 15 marca 1910 w Korabnikach, zm. 1 maja 1972 w Gdyni) – polski kapitan żeglugi wielkiej, literat.
Życiorys
Urodził się 15 marca 1910 roku w Korabnikach, majątku rodziców[8], jako najstarszy syn Adama Kazimierza, ziemianina i Zofii Janiny Żelskiej herbu Ogończyk[8]. Po wybuchu I wojny światowej, w której w 1914 poległ jego ojciec, porucznik rezerwy artylerii armii austriackiej, został razem z matką i braćmi wysiedlony z Korabnik[9]. Następnie przebywał z matką i braćmi w: Krakowie, Oksywiu k/Gdyni i Rabce. Ukończył Korpus Kadetów nr 1 we Lwowie, uzyskując maturę w 1929 roku, po której został podchorążym w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu, następnie studiował w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, którą ukończył w 1934 roku uzyskując dyplom porucznika żeglugi małej[10]. W 1939 roku został porucznikiem żeglugi wielkiej[11]. Podjął początkowo pracę w Urzędzie Morskim w Gdyni, a następnie został oficerem kompanii żeglugowej Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe, gdzie między innymi był oficerem transatlantyka SS Pułaski. Parał się w tym czasie również publicystyką, publikując artykuły m.in. w: „Latarni Morskiej”, poświęcone konieczności aktywizacji kapitału w żegludze[12][13] i „Ilustrowanym Magazynie Tygodniowym AS.”[14]
Uczestniczył w II wojnie światowej na morzu pod polską banderą i pod dowództwem Admiralicji brytyjskiej, jako II, a następnie I oficer marynarki handlowej polskich statków, które pełniły funkcje transportowców wojennych: SS „Cieszyn”, SS „Lublin”, MS „Morska Wola”, SS „Białystok” oraz SS „Tobruk” i MS „Sobieski”. Wybuch wojny 1 września 1939 roku zastał go w Antwerpii, na stanowisku II oficera, na pokładzie statku SS „Cieszyn”. Po kapitulacji Francji jego statek 22 czerwca 1940 roku znalazł się w porcie Kaolack na rzece Saloum w Senegalu w ówczesnej Francuskiej Afryce Zachodniej i w następnym tygodniu został internowany przez rząd Vichy. W nocy 9 lipca 1940 roku SS „Cieszyn”, razem ze statkiem SS „Śląsk”, który był również internowany w Kaolacku, dokonał brawurowej ucieczki pod ogniem artylerii francuskiej, podczas której Mrozowicki się odznaczył. W dniu 20 marca 1941 roku w kanale La Manche nieopodal Falmouth „Cieszyn” został zaatakowany przez dwa samoloty niemieckie i zatopiony. Mrozowicki został wówczas ranny, ale zdołał się uratować. Po rekonwalescencji został zaokrętowany na SS „Lublin”. W 1942 roku uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej i w tymże roku rozpoczął służbę na statku MS „Morska Wola”, który pełnił służbę w konwojach atlantyckich. Za udział w tych konwojach został odznaczony przez władze brytyjskie Atlantic Star. W połowie 1943 roku został zaokrętowany w Londynie, jako I oficer, na nowo nabyty przez armatora Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, statek SS „Białystok”, który wziął udział we wrześniu 1943 roku w wyzwoleniu Włoch, za co został odznaczony Italy Star. Następnie pływał jako starszy oficer na MS „Sobieski”, który po lądowaniu wojsk alianckich w Normandii przez 6 miesięcy przewoził oddziały bojowe z Anglii do Francji i na nim pływał do końca wojny. Za swój udział w wojnie na morzu został odznaczony przez władze polskie trzykrotnie Medalem Morskim – Polska Swojemu Marynarzowi (z trzema okuciami) oraz przez władze brytyjskie: War Medal 1939–1945 i 1939–1945 Star[15][16][17].
Po zakończeniu wojny powrócił do kraju i wziął udział w odtwarzaniu floty handlowej. W kwietniu 1946 roku został delegowany w charakterze starszego oficera na MS „Batory”. Następnie kolejno dowodził ponad dwudziestoma polskimi statkami, armatorów: Żegluga Polska Line, przemianowana w 1951 roku na Polską Żeglugę Morską, Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe przemianowane w 1951 roku na Polskie Linie Oceaniczne oraz Chińsko-Polskie Towarzystwo Okrętowe Chipolbrok[15].
Od wczesnej młodości parał się literaturą, opublikował szereg wspomnień, opowiadań i artykułów poświęconych głównie problematyce morskiej, m.in.: w „Orlętach: czasopiśmie młodzieży Korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie”, 1928, „Świcie. Miesięczniku Ilustrowanym Związku Kresowej Młodzieży Polskiej”, Lwów, 1931. W latach 1941–1946 opublikował w wydawnictwie londyńskim „Polska na Morzach”, m.in. artykuły „Monsieur Basse-Balla” (R. I i II, 1941-42 nr 1 i 2.), „Morska Zjawa zostaje commodorem” (R. VI, 1946 nr 30.) Za książkę „Konwój w nieznane”, wydaną w Gdańsku w 1969 roku, w 1970 roku dostał nagrodę literacką im. Józefa Conrada[18].
Zmarł 1 maja 1972 roku w Gdyni i został pochowany na Cmentarzu Witomińskim tamże.
Rodzina
W 1947 roku poślubił wdowę po swoim młodszym bracie, Józefie Michale, Annę.[19] [20] Jego żona w czasie II wojny światowej była członkiem Armii Krajowej, podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką w Zgrupowaniu Żubr II Obwodu na Żoliborzu, po upadku powstania została wywieziona przez Niemców na roboty przymusowe do Austrii, gdzie pracowała w fabryce Rich. Klinger A.G. w Wien-Gumpoldkirchen przy produkcji uszczelek dla przemysłu lotniczego[21]. Po wyzwoleniu do 1947 roku była kierowniczką Domu Dziecka Polskiego Czerwonego Krzyża im. Powstańców Warszawskich w Solicach Zdroju, po ślubie z Mrozowickim zamieszkała w Gdyni i poświęciła się pracy społecznej, m.in. w Lidze Kobiet i Związku Zawodowym Marynarzy oraz była organizatorką wielu przedsięwzięć charytatywnych na terenie Sopotu, gdzie zamieszkała po owdowieniu. Zmarła 22 sierpnia 2008 roku w Gdańsku[15].
Pozostawił trzech synów: Krzysztofa Andrzeja, Jerzego Adama oraz Michała Piotra[21].
Odznaczenia
Był odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, a także Złotą Odznaką „Zasłużony Pracownik Morza”.
Przypisy
- ↑ Szymon Okolski, Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent, t. II, Kraków, 1643, s. 554.
- ↑ Kasper Niesiecki, Korona polska przy złotej wolności, t. III, s. 318.
- ↑ Szymon Okolski, Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent, t. II, Kraków, 1643, s. 554.
- ↑ Kasper Niesiecki, Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami... ozdobiona, potomnym zaś wiekom na zaszczyt i nieśmiertelną sławę pamiętnych w tej ojczyźnie synów podana... roku wolności ludzkiej przez wcielonego Boga windykowanej, t. III, Lwów, 1740, s. 318.
- ↑ http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp 2018-11-25]
- ↑ Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.
- ↑ Anna Mrozowicka. W: Powstańcze Biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2018-11-21]
- ↑ a b Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.
- ↑ Polski Słownik Biograficzny, tom XXII, 1977, s. 208–209.
- ↑ Awanse w polskiej marynarce handlowe. „Dzień Bydgoski”. 6 (283), s. 7, 1934-12-13.
- ↑ Dziennik Bydgoski nr 53/1939 z dnia 5.03.1939.
- ↑ „Inicjatywa prywatna w żegludze a kapitał” – Latarnia Morska 1935/38.
- ↑ Gdańskie Zeszyty Humanistyczne: Historia, Wydania 5-8, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Gdańsk 1965 s. 50.
- ↑ „Na błękitnym ekranie”, AS Ilustrowany Magazyn Tygodniowy, nr 12/1935 z dnia 19.05.1935.
- ↑ a b c Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.
- ↑ Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.
- ↑ Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969
- ↑ Dziennik Bałtycki, 1970, nr 134 z dnia 6-7.08.1970.
- ↑ Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.
- ↑ Polski Słownik Biograficzny, tom XXII, 1977, s. 208–209.
- ↑ a b Anna Mrozowicka. [w:] Powstańcze Biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2018-11-21].
Bibliografia
- Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.
- Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.
- Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.
Literatura dodatkowa
- Kasper Niesiecki: Mrozowicki herbu Prus. [W:] Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami.... T. III. Lwów, 1740, s. 317–318.
- Mrozowiccy herbu Prus III
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony Pracownik Morza”
- Odznaczeni Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Polacy odznaczeni Italy Star
- Polacy odznaczeni War Medal 1939–1945
- Polacy odznaczeni 1939-45 Star
- Polacy – uczestnicy bitwy o Atlantyk 1939–1945
- Polscy oficerowie żeglugi
- Urodzeni w 1910
- Zmarli w 1972