Józef Friedlein: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat., drobne merytoryczne |
poprawa przek., WP:SK+mSK+ToS+Bn, drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Polityk infobox |
{{Polityk infobox |
||
| |
|polityk = Józef Friedlein |
||
| |
|grafika = [[Plik:Józef Friedlein.jpg|200px]] |
||
| |
|data urodzenia = [[4 lutego]] [[1831]] |
||
| |
|miejsce urodzenia = |
||
| |
|data śmierci = [[25 maja]] [[1917]] |
||
| |
|miejsce śmierci = {{flaga|Austro-Węgry}} [[Kraków]] |
||
| |
|funkcja = [[Prezydent miasta Krakowa|Prezydent Krakowa]] |
||
| |
|partia = |
||
| |
|od = [[24 maja]] [[1893]] |
||
| |
|do = [[7 lipca]] [[1904]] |
||
| |
|poprzednik = [[Feliks Szlachtowski]] |
||
| |
|następca = [[Juliusz Leo]] |
||
| |
|www = |
||
| |
|commons = |
||
| |
|quote = |
||
}} |
}} |
||
'''Józef Edward Friedlein''' |
'''Józef Edward Friedlein''' (ur. [[4 lutego]] [[1831]], zm. [[25 maja]] [[1917]] w Krakowie) – prezydent Krakowa, księgarz, wydawca, kolekcjoner i bibliofil, członek honorowy [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”|Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”]] w [[Kraków|Krakowie]]<ref>Pamiętnik Sokoła Krakowskiego 1885-1896, Kraków 1896, s. 30.</ref>. |
||
Pochodził ze znanej krakowskiej rodziny księgarzy i wydawców zamieszkałej pod Wawelem od 1796. Ukończył [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|Gimnazjum św. Anny]] w 1848, w 1850 studiował geologię na UJ. Po śmierci ojca [[Daniel Edward Friedlein|Daniela Edwarda Friedleina]] w 1855 odziedziczył rodzinną działalność [[Drukarnia Friedleina|wydawniczą]], uruchomił księgarnię w [[Kamienica Hetmańska w Krakowie|Kamienicy Hetmańskiej]] na Rynku Głównym. Rozwinął dział antykwaryczny, gromadził ryciny, mapy, numizmaty. Wydawał dzieła naukowe, publikował prace Juliana Dunajewskiego, Józefa Szujskiego, podręczniki, albumy, mapy i nuty. Pełnił funkcję przewodniczącego Stowarzyszenia Księgarzy Krakowskich. |
Pochodził ze znanej krakowskiej rodziny księgarzy i wydawców zamieszkałej pod Wawelem od 1796. Ukończył [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|Gimnazjum św. Anny]] w 1848, w 1850 studiował geologię na UJ. Po śmierci ojca [[Daniel Edward Friedlein|Daniela Edwarda Friedleina]] w 1855 odziedziczył rodzinną działalność [[Drukarnia Friedleina|wydawniczą]], uruchomił księgarnię w [[Kamienica Hetmańska w Krakowie|Kamienicy Hetmańskiej]] na Rynku Głównym. Rozwinął dział antykwaryczny, gromadził ryciny, mapy, numizmaty. Wydawał dzieła naukowe, publikował prace Juliana Dunajewskiego, Józefa Szujskiego, podręczniki, albumy, mapy i nuty. Pełnił funkcję przewodniczącego Stowarzyszenia Księgarzy Krakowskich. |
||
W 1866 znalazł się w składzie Rady Miejskiej w Krakowie. Wszedł w skład sekcji ekonomicznej zajmującej się sprawami gospodarczymi miasta. Zajął się organizacją straży pożarnej. W latach |
W 1866 znalazł się w składzie Rady Miejskiej w Krakowie. Wszedł w skład sekcji ekonomicznej zajmującej się sprawami gospodarczymi miasta. Zajął się organizacją straży pożarnej. W latach 1884–1893 pełnił funkcję wiceprezydenta Krakowa, był najbliższym współpracownikiem prezydenta [[Feliks Szlachtowski|Feliksa Szlachtowskiego]], którego po rezygnacji 24 maja 1893 zastąpił na stanowisku prezydenta Krakowa<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko=Hołuj|imię=Dominika|tytuł=Rola samorządu terytorialnego w kształtowaniu procesu rozwoju Miasta Krakowa w okresie autonomii (1866-1918)|czasopismo=Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni|wolumin=5|strony=50}}</ref>. Ponownie został wybrany na to stanowisko 15 czerwca 1899. |
||
Jako prezydent Krakowa zajął się gospodarką, kulturą i higieną w mieście. Za czasów jego prezydentury dokonano: |
Jako prezydent Krakowa zajął się gospodarką, kulturą i higieną w mieście. Za czasów jego prezydentury dokonano: |
||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
Friedlein jako wiceprezydenta zatrudnił [[Juliusz Leo|Juliusza Lea]]; obaj w 1902 po raz pierwszy podnieśli problem rozszerzenia granic Krakowa. Friedleina zmuszono do rezygnacji ze stanowiska prezydenta, 30 czerwca 1904 złożył on dymisję, którą Rada Miasta przyjęła 7 lipca 1904 powołując na stanowisko prezydenta dotychczasowego wiceprezydenta Juliusza Lea. |
Friedlein jako wiceprezydenta zatrudnił [[Juliusz Leo|Juliusza Lea]]; obaj w 1902 po raz pierwszy podnieśli problem rozszerzenia granic Krakowa. Friedleina zmuszono do rezygnacji ze stanowiska prezydenta, 30 czerwca 1904 złożył on dymisję, którą Rada Miasta przyjęła 7 lipca 1904 powołując na stanowisko prezydenta dotychczasowego wiceprezydenta Juliusza Lea. |
||
Na emeryturze Friedlein zajął się porządkowaniem swoich zbiorów w mieszkaniu |
Na emeryturze Friedlein zajął się porządkowaniem swoich zbiorów w mieszkaniu przy ulicy Brackiej 4. Pochowany został na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]], mowę pogrzebową nad jego mogiłą wygłosił prezydent Krakowa Juliusz Leo. |
||
Imię Józefa Friedleina nosi jedna z ulic na terenie dzisiejszej Dzielnicy V Miasta Krakowa, przecznica ulicy Wrocławskiej. |
Imię Józefa Friedleina nosi jedna z ulic na terenie dzisiejszej Dzielnicy V Miasta Krakowa, przecznica ulicy Wrocławskiej. |
||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
{{Prezydenci Krakowa}} |
{{Prezydenci Krakowa}} |
||
{{ |
{{SORTUJ:Friedlein, Józef}} |
||
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (zabór austriacki)]] |
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (zabór austriacki)]] |
||
[[Kategoria:Polscy kolekcjonerzy]] |
[[Kategoria:Polscy kolekcjonerzy]] |
||
Wersja z 23:12, 21 gru 2018
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Prezydent Krakowa | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Józef Edward Friedlein (ur. 4 lutego 1831, zm. 25 maja 1917 w Krakowie) – prezydent Krakowa, księgarz, wydawca, kolekcjoner i bibliofil, członek honorowy Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie[1].
Pochodził ze znanej krakowskiej rodziny księgarzy i wydawców zamieszkałej pod Wawelem od 1796. Ukończył Gimnazjum św. Anny w 1848, w 1850 studiował geologię na UJ. Po śmierci ojca Daniela Edwarda Friedleina w 1855 odziedziczył rodzinną działalność wydawniczą, uruchomił księgarnię w Kamienicy Hetmańskiej na Rynku Głównym. Rozwinął dział antykwaryczny, gromadził ryciny, mapy, numizmaty. Wydawał dzieła naukowe, publikował prace Juliana Dunajewskiego, Józefa Szujskiego, podręczniki, albumy, mapy i nuty. Pełnił funkcję przewodniczącego Stowarzyszenia Księgarzy Krakowskich.
W 1866 znalazł się w składzie Rady Miejskiej w Krakowie. Wszedł w skład sekcji ekonomicznej zajmującej się sprawami gospodarczymi miasta. Zajął się organizacją straży pożarnej. W latach 1884–1893 pełnił funkcję wiceprezydenta Krakowa, był najbliższym współpracownikiem prezydenta Feliksa Szlachtowskiego, którego po rezygnacji 24 maja 1893 zastąpił na stanowisku prezydenta Krakowa[2]. Ponownie został wybrany na to stanowisko 15 czerwca 1899.
Jako prezydent Krakowa zajął się gospodarką, kulturą i higieną w mieście. Za czasów jego prezydentury dokonano:
- ukończenia budowy wodociągów miejskich ze stacją pomp na Bielanach,
- rozbudowano szpitale, klinikę chorób wewnętrznych (1901), Collegium Medicum UJ (1895),
- elektryfikacji i rozbudowy miejskiej komunikacji tramwajowej (1902),
- rozbudowy szkolnictwa, otwarto pierwszą szkołę dla dorosłych analfabetów na Kleparzu w 1896,
- założenia w 1896 Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, które w 1902 zorganizowało pierwszy kurs na przewodników miejskich dla studentów.
Friedlein jako wiceprezydenta zatrudnił Juliusza Lea; obaj w 1902 po raz pierwszy podnieśli problem rozszerzenia granic Krakowa. Friedleina zmuszono do rezygnacji ze stanowiska prezydenta, 30 czerwca 1904 złożył on dymisję, którą Rada Miasta przyjęła 7 lipca 1904 powołując na stanowisko prezydenta dotychczasowego wiceprezydenta Juliusza Lea.
Na emeryturze Friedlein zajął się porządkowaniem swoich zbiorów w mieszkaniu przy ulicy Brackiej 4. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim, mowę pogrzebową nad jego mogiłą wygłosił prezydent Krakowa Juliusz Leo.
Imię Józefa Friedleina nosi jedna z ulic na terenie dzisiejszej Dzielnicy V Miasta Krakowa, przecznica ulicy Wrocławskiej.
Przypisy
