Kalevi Aho

Kalevi Aho

Data i miejsce urodzenia	9 marca 1949 Forssa
Pochodzenie	fińskie
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, pedagog
Wydawnictwo	BIS Records
Powiązania	wyd.: Fennica Gehrman, Boosey & Hawkes

Kalevi Aho (ur. 9 marca 1949 w Forssa) – fiński kompozytor i pedagog.

Życiorys

Edukację muzyczną rozpoczął w wieku 10 lat od nauki gry na skrzypcach, w rodzinnym Forssa, na południu Finlandii. Już wtedy podejmował pierwsze próby kompozytorskie. W 1968 wyjechał do Helsinek by kontynuować naukę gry na skrzypcach i studiować kompozycję w Akademii Sibeliusa pod kierunkiem Einojuhaniego Rautavaary. Dyplom otrzymał w 1971. Następnie przez rok (1971–1972) kontynuował studia kompozytorskie w Staatliche Hochschule für Musik und darstellende Kunst w Berlinie u Borisa Blachera.

W latach 1974–1988 wykładał muzykologię na Uniwersytecie Helsińskim, a w latach 1988–1993 piastował stanowisko profesora kompozycji w Akademii Sibeliusa. W 1992 został kompozytorem-rezydentem Orkiestry Symfonicznej Lahti. Dyrygent Osmo Vänskä wraz z tą orkiestrą nagrał wiele jego ówczesnych kompozycji. W 1993 zdecydował się zrezygnować z dalszej działalności pedagogicznej i całkowicie poświęcić się twórczości kompozytorskiej.

W 1994 otrzymał 15-letnie stypendium twórcze od rządu fińskiego.

Twórczość

W swojej twórczości Aho preferuje wielkie formy orkiestrowe – symfonie, koncerty. Komponuje też opery, utwory kameralne i instrumentalne. Jego utwory z tych czasów wykazują powiązania z neoklasycyzmem jak np. wykorzystanie kontrapunktu (głównie fugi) i stylizacje na starsze formy, takie jak walc. W następnej dekadzie komponował w stylach modernistycznym oraz postmodernistycznym. Użycie przez niego ironii oraz zestawienie kontrastujących nastrojów, stylów muzycznych i gatunków jest porównywane do twórczości Gustava Mahlera i Alfreda Sznitke. W twórczości widać również wpływy Einojuhaniego Rautavaary i Dmitrija Szostakowicza.

Nagrody i wyróżnienia

• 1974 – Leonie Sonning Prize (Dania)
• 1990 – Henrik Steffens Prize (Niemcy)
• 1996 – Nagroda Flisaka – III Międzynarodowy Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich „Probaltica” w Toruniu
• 2015 – ECHO Klassik Award (Concert Recording of the Year) – za Koncert na theremin i Koncert na róg

Kompozycje

(na podstawie źródeł )

Opery

• Avain (The Key) – monolog dramatyczny na baryton, zespół kameralny i orkiestrę (1979)
• Hyönteiselämää (Insect Life) (1987)
• Salaisuuksien krija (The Book of Secrets) (1998)
• Ennen kuin me kaikki olemme hukkuneet (Before We Are All Drowned) (1999)

Symfonie

• Symfonia nr 1 (1969)
• Symfonia nr 2 (1970/1995)
• Symfonia nr 3, symfonia koncertująca na skrzypce i orkiestrę (1973)
• Symfonia nr 4 (1973)
• Symfonia nr 5 (1976)
• Symfonia nr 6 (1980)
• Symfonia nr 7 Insect Symphony (1988)
• Symfonia nr 8, na organy i orkiestrę (1993)
• Symfonia nr 9, symfonia koncertująca na puzon i orkiestrę (1994)
• Symfonia nr 10 (1996)
• Symfonia nr 11, na 6 perkusjonistów i orkiestrę (1998)
• Symfonia nr 12 Luosto, na 2 orkiestry (2002-2003)
• Symfonia nr 13 Symphonic Characterizations (2003)
• Symfonia nr 14 Rituals, na darbukę, djembe, gongi i orkiestrę kameralną (2007)
• Symfonia nr 15 (2010)

Koncerty

• Koncert skrzypcowy (1981)
• Koncert wiolonczelowy (1984)
• Koncert fortepianowy nr 1 (1989)
• Koncert na tubę (2001)
• Koncert fortepianowy nr 2 (2002)
• Koncert na flet (2002)
• Koncert na 2 wiolonczele i orkiestrę (2003)
• Koncert na fagot (2004)
• Koncert na kontrafagot (2005)
• Koncert klarnetowy (2005)
• Koncert na kontrabas (2005)
• Koncert skrzypcowy (2006)
• Koncert obojowy (2007)
• Kellot (The Bells}, koncert ma kwartet saksofonowy i orkiestrę (2008)
• Koncert na puzon (2010)
• Koncert na perkusję (2010)
• Koncert na trąbkę (2011)
• Koncert na róg i orkiestrę kameralną(2011)
• Acht Jahreszeiten (Eight Seasons), koncert theremin i orkiestrę kameralną (2011)

Utwory orkiestrowe

• Symfonia kameralna nr 1 na 20 smyczków (1976)
• Symfonia kameralna nr 2 na 20 smyczków (1992)
• Symfonia kameralna nr 3, na saksofon altowy i 20 smyczków (1996)
• Hiljaisuus (Silence) (1982)
• Paloheimo Fanfare (1989)
• Pergamon na 4 grupy instrumentów, 4 głosy recytujące i organy elektryczne (1990)
• Syvien vesien juhla {The Rejoicing of the Deep Waters) (1995)
• Tristia fantazja na orkiestrę dętą (1999)
• Hommage à Uuno Klami (Symphonic Dances) (2001)
• Louhi (2003)
• Lamu na instrumenty dęte blaszane (2008)
• Minea (2008)

Utwory kameralne

• Trio na klarnet, altówkę i fortepian (2006)
• Kwartet smyczkowy nr 1 (1967)
• Kwartet smyczkowy nr 2 (1970)
• Kwartet smyczkowy nr 3 (1971)
• Kimasen lento (Kimanen's Flight) na kwartet smyczkowy (1998)
• Kwartet smyczkowy nr 1 (1967)
• Kwartet smyczkowy nr 2 (1970)
• Kwartet smyczkowy nr 3 (1971)
• Kwartet na flet, saksofon, gitarę i perkusję (1982)
• Kwartet smyczkowy Kimasen lento (Kimanen's Flight) (1998)
• Lamento na 2 skrzypiec i 2 altówki (2001)
• Kwartet HAHE na 4 wiolonczele (2008)
• Kwintet obojowy (1973)
• Kwintet fagotowy (1977)
• Kwintet na flet, obój i trio smyczkowe (1977)
• Kwartet na flet, saksofon, gitarę i perkusję (1982)
• Kwintet na saksofon, fagot, altówkę, wiolonczelę i kontrabas (1994)
• Kwintet klarnetowy (1998)
• Kwintet na flet, skrzypce, 2 altówki i wiolonczelę (2000)
• Kwintet na instrumenty dęte (2006)
• Kwintet smyczkowy Hommage à Schubert (2009)

oraz kompozycje na instrumenty solowe, utwory wokalnych i in.

Bibliografia

• Ilkka Oramo: Aho, Kalevi. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. A. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Kalevi Aho w bazie AllMusic (ang.)
• Dyskografia Kalevi Aho w bazie MusicBrainz (ang.)
• Kalevi Aho w bazie Discogs.com (ang.)
• Kalevi Aho w bazie IMDb (ang.)