Kalendarium historii Wrocławia (985–1918)

Panorama Wrocławia w XVIII wieku

.

• 985 – książę Mieszko I wybudował na Ostrowie Tumskim pierwszy gród.
• 1000 – Pierwsza pisemna wzmianka o Wrocławiu.
• 1000 – Ustanowienie diecezji wrocławskiej podczas zjazdu w Gnieźnie.
• 1214 – W dokumencie wystawionym przez księcia Henryka Brodatego wymienione zostało imię sołtysa wrocławskiego Godinusa; we Wrocławiu była więc już wtedy gmina kupiecka.
• 1241 – Spalenie miasta.
• 1242 – Lokacja miasta (ponowna) na prawie magdeburskim.
• 1261 – Potwierdzenie prawa magdeburskiego i powołanie rady miejskiej (tzw. trzecia lokacja).
• 1274 – Książę Henryk Probus nadał miastu Prawo składu; był to pierwszy taki przywilej na ziemiach polskich.
• 1327 – Przyłączenie Nowego Miasta, lokowanego przez Henryka III Białego w 1261.
• 1327 – Książę wrocławski Henryk VI Dobry zawarł układ o przeżycie z królem Czech Janem Luksemburczykiem, na mocy którego po śmierci Henryka VI Wrocław miał być włączony do Królestwa Czech. Zakazane zostało używania języka polskiego w procesach sądowych o długi i procesach spadkowych.
• 1335 – Śmierć Henryka VI. Księstwo wrocławskie i Wrocław weszły w skład Królestwa Czech.
• 1337 – Wrocław został wyłączony od sądów prawa polskiego.
• 1362 – Najstarsze świadectwo istnienia zegara miejskiego; mistrz kowalski Petzold zobowiązał się doglądać i naprawiać zegar na wieży ratusza.
• 1387 – Uruchomienie wodociągów miejskich.
• 1418 – Defenestracja wrocławska.
• 1443, 5 czerwca - Trzęsienie ziemi, które miało siłę co najmniej 6 stopni w skali Richtera niszczy lub poważnie uszkadza wiele zabudowań miasta.
• 1474 - miasto występuje ze związku Hanzy.
• 1474 - podczas wojny z królem Węgier Maciejem Korwinem miasto próbuje bezskutecznie zająć król Polski Kazimierz Jagiellończyk i król Czech Władysław. W listopadzie trzej królowie dochodzą do porozumienia we wsi Muchobór Wielki pod Wrocławiem.
• 1475 – W drukarni Kaspra Elyana powstał pierwszy druk w języku polskim – były to teksty do modlitw Zdrowaś Mario, Ojcze nasz i Wierzę zamieszczone w Statutach Synodalnych.
• 1490-1513 – Wojna celna Wrocławia z Polską.
• 1523 – Pierwsze w historii Wrocławia kazanie protestanckie (Jana Hessa) w kościele świętej Marii Magdaleny.
• 1526 – Początek panowania Habsburgów we Wrocławiu po śmierci króla Czech i Węgier Ludwika Jagiellończyka.
• 1530 – Cesarz Karol V Habsburg potwierdza posiadane przez miasto przywileje i nadaje nowy herb. Wybicie najstarszej na obecnych ziemiach polskich monety 10-dukatowej. Ta donatywa jest zarazem najstarszą znaną wielokrotnością dukata z terenu Śląska.
• 1580 – Uruchomienie nowego zegara na wieży ratuszowej.
• 1594 – Zakończenie budowy nowych fortyfikacji miejskich; ich budowa trwała 68 lat.
• połowa XVII w. – Pierwsze na świecie czasopismo lekarskie Miscellanea Curiosa Medico-Physica.
• 1702 – Utworzenie Uniwersytetu Wrocławskiego. Uniwersytet Wrocławski powstałby wcześniej, ale przeszkodził w tym Uniwersytet Krakowski, wysyłając swego czasu list do papieża oprotestowujący dokument fundacyjny wydany przez Władysława Jagiellończyka w Budzie w roku 1505, przez co uniwersytet powstał dopiero prawie 2 wieki później.
• 1703 – Pierwsze olejowe latarnie na Rynku.
• 1742 – Wrocław został, pod panowaniem pruskim, podniesiony do rangi królewskiego miasta rezydencjalnego.
• 1806-1807 – oblężenie i zdobycie Wrocławia przez wojska napoleońskie; rozkaz wyburzenia murów obronnych miasta.
• 1809 – Pierwsze wybory do samorządu miejskiego.
• 1821 – Papież Pius VII podporządkował biskupstwo wrocławskie bezpośrednio Stolicy Apostolskiej.
• 1840 – Powstała pierwsza linia omnibusowa w mieście.
• 1842 – Pierwsza linia kolejowa na dzisiejszych ziemiach polskich, między Wrocławiem a Oławą (patrz → Wrocławski węzeł kolejowy).
• 1849 – Epidemia cholery zabija około 3 tysiące osób.
• 1854 - Powódź.
• 1877 – Ruszyły tramwaje konne we Wrocławiu; zlikwidowano je w roku 1910.
• 1891 – Elektryczne latarnie w Rynku.
• 1893 – Pierwsze tramwaje elektryczne na dzisiejszych ziemiach polskich (patrz → Tramwaje we Wrocławiu).
• 1903, lipiec - Powódź.
• 1913 – Otwarcie Wystawy Stulecia z Halą Stulecia.
• 1920 – Otwarto konsulat Rzeczypospolitej Polskiej.
• 1929 – Biskupstwo wrocławskie zostało podniesione do rangi arcybiskupstwa.
• 1939 – Od 1 września z lotniska na Gądowie startowały bombowce Luftwaffe atakując cele w Polsce.
• 1944 – 25 sierpnia miasto zostało zamkniętą twierdzą (Festung Breslau), w której znalazło się ponad milion osób.
• 1945 – 19 stycznia gauleiter Karl Hanke zarządził przymusową ewakuację ludności cywilnej.
• 1945 – 16 lutego zamknął się wokół miasta pierścień wojsk sowieckich.
• 1945 – 6 maja – Wrocław skapitulował parę dni po Berlinie.
• 1945 – 2 sierpnia w Poczdamie zapadła decyzja o przynależności Wrocławia do Polski.
• 1945 – 15 listopada wykładem Ludwika Hirszfelda zainaugurowano pierwszy rok akademicki po wojnie.
• 1946 – W lipcu sprowadzono ze Lwowa część zbiorów Ossolineum i płótno Panoramy Racławickiej.
• 1948 – Międzynarodowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu. Zjechało się na niego czterysta światowych sław literatury, nauki i sztuki z 46 krajów, m.in. Irène Joliot-Curie, Pablo Picasso, który stworzył wtedy słynnego gołąbka pokoju, czy Michaił Szołochow. Nie mogąc przybyć, Albert Einstein nadesłał obszerne powitanie.
• 1951 – Konsekracja odbudowanej z ruin katedry św. Jana Chrzciciela.
• 1956 – Odsłonięcie na Rynku przywiezionego ze Lwowa pomnika Aleksandra Fredry.
• 1963 – Epidemia czarnej ospy.
• 1963 – Wrocław był gospodarzem Mistrzostw Europy w koszykówce mężczyzn.
• 1965 – Biskup wrocławski Bolesław Kominek był inicjatorem i autorem listu biskupów polskich do niemieckich z 1965 roku (słynne Przebaczamy i prosimy o przebaczenie).
• 1977 – WKS Śląsk Wrocław został Mistrzem Polski w piłce nożnej, piłce ręcznej i koszykówce.
• 1982, 31 sierpnia – Jarosław Hyk, student Akademii Rolniczej we Wrocławiu, przejechany został w centrum miasta przez ciężarówkę ZOMO podczas demonstracji w dniu 31 sierpnia w czasie stanu wojennego. Ciężarówka zaczepiła chłopaka podwoziem i wlokła po bruku przez blisko sto metrów. Doznał wstrząśnienia mózgu, odbicia nerek, ogólnych potłuczeń, zranień i poparzeń. Mimo to przeżył, a zdjęcia i film z tego wydarzenia obiegły i zmroziły cały świat.
• 1983, 21 czerwca - msza św. na Wrocławskim Torze Wyścigów Konnych na Partynicach odprawiona przez papieża Jana Pwała II podczas jego II pielgrzymki do Polski.
• 1997 – Krótko przed powodzią w 1997 Wrocław był organizatorem 46 Światowego Kongresu Eucharystycznego, na który przyjechał papież Jan Paweł II.
• 1997, lipiec – Powódź tysiąclecia na Dolnym Śląsku. Zalanie znacznego obszaru miasta Wrocławia.
• 2004 – Wrocław, jako jedyne miasto nie będące stolicą, zostało wybrane i opisane we francuskiej gazecie Le Figaro jako miasto, które przybliża czytelnikom dziesięć nowych krajów wstępujących do Unii Europejskiej, przez pryzmat jednego miasta.
• 2009 Wrocław był jednym z siedmiu polskich miast, w których rozegrano Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn 2009.
• 2009 Wrocław był jednym z czterech polskich miast, w których rozegrano Mistrzostwa Europy w Piłce Siatkowej Kobiet 2009.
• 2011, 21 czerwca - Wrocław został wybrany na Europejską Stolicę Kultury roku 2016.
• 2012 Wrocław będzie jednym z czterech polskich miast, w których zostaną rozegrane Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012.
• 2014 Wrocław będzie jednym z sześciu polskich miast, w których rozegrane zostaną Mistrzostwa Świata w siatkówce mężczyzn.

Bibliografia

• Norman Davies, Roger Moorhouse: Mikrokosmos: Portret miasta środkowoeuropejskiego, Ossolineum, Kraków 2002, ISBN 83-240-0172-7
• Elżbieta Gonet, Marek Karpf [red.]: Wrocław: W drodze do przyszłości, Norpol, Szczecin 2000