Przejdź do zawartości

Obiszów: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Dodanie zdjęcia
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 42: Linia 42:


== Historia ==
== Historia ==
Wieś o jednej z najstarszych metryk ziemi głogowskiej. Pierwsze ślady bytności człowieka na obszarze Obiszowa sięgają epoki kamienia. Na terenie wsi istniało [[Grodzisko (archeologia)|grodzisko]] [[kultura łużycka|kultury łużyckiej]], o czym świadczą liczne wykopaliska archeologiczne, które umożliwiają chronologiczny opis dziejów Obiszowa i okolic, począwszy od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. [[Wykopaliska|Wykopaliska archeologiczne]] wskazują, że mieszkańcy tego terenu zajmowali naziemne prostokątne chaty. Pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi pojawia się w piśmie [[Hadrian IV|papieża Hadriana IV]] wystawionym w 1115 roku, dotyczącym biskupstwa wrocławskiego, w którym wymieniana jest nazwa wsi. Wzmianka o wsi pojawia się również w dokumencie z 30 lipca 1298 zredagowanym w kancelarii [[Henryk III głogowski|Henryka III głogowskiego]], w którym wymieniony jest odbiorca Mikołaj z Obiszowa. Około 1260 roku wieś stanowiła własność książęcą. Była to wieś rolnicza w [[średniowiecze|średniowieczu]] na okolicznych wzgórzach uprawiano [[winorośl]]. Historia wsi była przeplatana niepomyślnymi wydarzeniami, wojnami oraz klęskami. Wieś kilkakrotnie nawiedzały pożary, które strawiły część zabudowy, a [[epidemia|epidemie]] dziesiątkowały ludność. W 1929 roku w Obiszowie mieszkało 207 [[Protestantyzm|protestantów]], 91 [[katolicyzm|katolików]] i 10 osób innych [[wyznanie|wyznań]]. W 1944 roku okolice Obiszowa stanowiły odrębną gminę wiejską, w której mieszkało 389 osób. W jej skład wchodziły miejscowości: Obiszów -''[[język niemiecki|niem.]] Obisch'', Obiszówek – ''Klein Obisch'' i Duża Wólka – ''Gross Swein''. Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] w Obiszowie była [[szkoła podstawowa]], w której uczył 1 nauczyciel. Po wojnie szkołę otwarto dopiero we wrześniu 1949 roku, placówka składała się z 4 oddziałów, w których naukę pobierało 39 uczniów. Po 1945 roku we wsi, na miejscu wysiedlanej ludności niemieckiej w ramach [[Akcja „Wisła”|akcji "Wisła"]] osiedlona została ludność przesiedlona ze wschodnich stron Polski. Powstanie [[KGHM Polska Miedź|Kombinatu Górniczo – Hutniczego Miedzi]] oraz budowa kopalń w [[Lubin]]ie i [[Polkowice|Polkowicach]] spowodowały zmianę struktury źródeł utrzymania, wielu mieszkańców podjęło pracę w przemyśle, a następnie zmieniło miejsca zamieszkania i wyjechało do pobliskiego [[Lubin]]a i Polkowic.
Wieś o jednej z najstarszych metryk ziemi głogowskiej. Pierwsze ślady bytności człowieka na obszarze Obiszowa sięgają epoki kamienia. Na terenie wsi istniało [[Grodzisko (archeologia)|grodzisko]] [[kultura łużycka|kultury łużyckiej]], o czym świadczą liczne wykopaliska archeologiczne, które umożliwiają chronologiczny opis dziejów Obiszowa i okolic, począwszy od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. [[Wykopaliska|Wykopaliska archeologiczne]] wskazują, że mieszkańcy tego terenu zajmowali naziemne prostokątne chaty. W IX wieku istniało tu grodzisko plemienia Dziadoszan. Pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi pojawia się w piśmie [[Hadrian IV|papieża Hadriana IV]] wystawionym w 1115 roku, dotyczącym biskupstwa wrocławskiego, w którym wymieniana jest nazwa wsi. Wzmianka o wsi pojawia się również w dokumencie z 30 lipca 1298 zredagowanym w kancelarii [[Henryk III głogowski|Henryka III głogowskiego]], w którym wymieniony jest odbiorca Mikołaj z Obiszowa. Około 1260 roku wieś stanowiła własność książęcą. Była to wieś rolnicza w [[średniowiecze|średniowieczu]] na okolicznych wzgórzach uprawiano [[winorośl]]. Historia wsi była przeplatana niepomyślnymi wydarzeniami, wojnami oraz klęskami. Wieś kilkakrotnie nawiedzały pożary, które strawiły część zabudowy, a [[epidemia|epidemie]] dziesiątkowały ludność. W 1929 roku w Obiszowie mieszkało 207 [[Protestantyzm|protestantów]], 91 [[katolicyzm|katolików]] i 10 osób innych [[wyznanie|wyznań]]. W 1944 roku okolice Obiszowa stanowiły odrębną gminę wiejską, w której mieszkało 389 osób. W jej skład wchodziły miejscowości: Obiszów -''[[język niemiecki|niem.]] Obisch'', Obiszówek – ''Klein Obisch'' i Duża Wólka – ''Gross Swein''. Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] w Obiszowie była [[szkoła podstawowa]], w której uczył 1 nauczyciel. Po wojnie szkołę otwarto dopiero we wrześniu 1949 roku, placówka składała się z 4 oddziałów, w których naukę pobierało 39 uczniów. Po 1945 roku we wsi, na miejscu wysiedlanej ludności niemieckiej w ramach [[Akcja „Wisła”|akcji "Wisła"]] osiedlona została ludność przesiedlona ze wschodnich stron Polski. Powstanie [[KGHM Polska Miedź|Kombinatu Górniczo – Hutniczego Miedzi]] oraz budowa kopalń w [[Lubin]]ie i [[Polkowice|Polkowicach]] spowodowały zmianę struktury źródeł utrzymania, wielu mieszkańców podjęło pracę w przemyśle, a następnie zmieniło miejsca zamieszkania i wyjechało do pobliskiego [[Lubin]]a i Polkowic.


== Zabytki ==
== Zabytki ==

Wersja z 11:07, 28 gru 2016

Obiszów
{{{rodzaj miejscowości}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Pałac w Obiszowie
Państwo dolnośląskie
Powiat

polkowicki

Gmina

Grębocice

Wysokość

157 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

223[1]

Strefa numeracyjna

(+48) 76

Tablice rejestracyjne

DPL

SIMC

0364015

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: dolnośląskie
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Obiszów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Grębocice.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Położenie

Obiszów położony jest w południowo-zachodniej Polsce w pasie Wału Trzebnickiego, w północno-zachodniej części Wzgórz Dalkowskich, na łagodnym wzniesieniu morenowym Wzgórz Głogowskich, około 9 km na północny wschód od Polkowic. Obszar wsi położony jest na wysokości około 157 m n.p.m., na terenie, który w przeszłości objęty był zlodowaceniem środkowopolskim.

Charakterystyka

Niewielka wieś o nieregularnym kształcie położona na pagórkowatym terenie. Charakteryzuje się luźną i rozrzedzoną zabudową budynków. Miejscowość tworzą dwa człony: Obiszów i Obiszówek, który wcześniej tworzył samodzielną jednostkę administracyjną. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczo-mieszkalnych, rozlokowanych obok dróg. Jest to wieś o charakterze rolniczym. Wokół wsi rozciągają się rozległe użytki rolne. W bliskim otoczeniu wsi występują niewielkie skupiska zieleni z drzew liściastych, w formie przydomowych nasadzeń. W większej odległości od strony zachodniej wieś otacza las.

Nazwa

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości pochodzi od polskiej - "objazd"[2]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako starszą od niemieckiej wymienia on nazwę w formie - "Obiazda" podając jej znaczenie "Umschrittener Berzirk" czyli po polsku "Dystrykt, obwód przekraczania dookoła"[2]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Obisch w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie[2]. Po wojnie polska administracja spolonizowała niemiecką nazwę w konsekwencji czego obecna nazwa nie ma już związku z pierwszym znaczeniem.

Historia

Wieś o jednej z najstarszych metryk ziemi głogowskiej. Pierwsze ślady bytności człowieka na obszarze Obiszowa sięgają epoki kamienia. Na terenie wsi istniało grodzisko kultury łużyckiej, o czym świadczą liczne wykopaliska archeologiczne, które umożliwiają chronologiczny opis dziejów Obiszowa i okolic, począwszy od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Wykopaliska archeologiczne wskazują, że mieszkańcy tego terenu zajmowali naziemne prostokątne chaty. W IX wieku istniało tu grodzisko plemienia Dziadoszan. Pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi pojawia się w piśmie papieża Hadriana IV wystawionym w 1115 roku, dotyczącym biskupstwa wrocławskiego, w którym wymieniana jest nazwa wsi. Wzmianka o wsi pojawia się również w dokumencie z 30 lipca 1298 zredagowanym w kancelarii Henryka III głogowskiego, w którym wymieniony jest odbiorca Mikołaj z Obiszowa. Około 1260 roku wieś stanowiła własność książęcą. Była to wieś rolnicza w średniowieczu na okolicznych wzgórzach uprawiano winorośl. Historia wsi była przeplatana niepomyślnymi wydarzeniami, wojnami oraz klęskami. Wieś kilkakrotnie nawiedzały pożary, które strawiły część zabudowy, a epidemie dziesiątkowały ludność. W 1929 roku w Obiszowie mieszkało 207 protestantów, 91 katolików i 10 osób innych wyznań. W 1944 roku okolice Obiszowa stanowiły odrębną gminę wiejską, w której mieszkało 389 osób. W jej skład wchodziły miejscowości: Obiszów -niem. Obisch, Obiszówek – Klein Obisch i Duża Wólka – Gross Swein. Przed II wojną światową w Obiszowie była szkoła podstawowa, w której uczył 1 nauczyciel. Po wojnie szkołę otwarto dopiero we wrześniu 1949 roku, placówka składała się z 4 oddziałów, w których naukę pobierało 39 uczniów. Po 1945 roku we wsi, na miejscu wysiedlanej ludności niemieckiej w ramach akcji "Wisła" osiedlona została ludność przesiedlona ze wschodnich stron Polski. Powstanie Kombinatu Górniczo – Hutniczego Miedzi oraz budowa kopalń w Lubinie i Polkowicach spowodowały zmianę struktury źródeł utrzymania, wielu mieszkańców podjęło pracę w przemyśle, a następnie zmieniło miejsca zamieszkania i wyjechało do pobliskiego Lubina i Polkowic.

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[3]:

  • zespół pałacowy:
    • pałac, nr 38, XIX-wieczny eklektyczny pałac stoi na skraju Rezerwatu Przyrody Uroczysko Obiszów. Prawdopodobnie powstał na miejscu starszej rezydencji. Przed laty majątek należał do rodu von Haugwitz i pełnił funkcję siedziby zarządców dóbr królewskich[4]. Pałac został zbudowany na rzucie prostokąta. Jest dwukondygnacyjny, murowany z cegły na zaprawie wapiennej i otynkowany. Od strony parku ma taras, a od strony podjazdu ganek. Okna pałacu osadzono w dekoracyjnych obramowaniach. Rezydencję w Obiszowie kupił prywatny inwestor w przetargu Agencji Nieruchomości Rolnych[4]
    • park, z pierwszej połowy XIX wieku; w parku o zatartym układzie rośnie kilka okazałych drzew: dąb szypułkowy o obwodzie 505 cm, jesiony wyniosłe (480 cm i 291 cm) oraz 3 wiązy szypułkowe

inne zabytki:

  • kościół filialny pw. św. Kazimierza. Jest to obiekt poewangelicki z początku XX wieku, początkowo miał charakter kościoła cmentarnego. Zniszczony w okresie powojennym, zastał odremontowany w latach 1981–1988
  • kilka zabudowań gospodarskich z przełomu XIX i XX wieku.

Turystyka

Inne

  • W średniowiecznych źródłach wieś występuje pod nazwami: Obiscuo – w 1154 r., Obisowo – w 1258 r., Obessow – w 1298 r., Obisovo – w 1263 r., Oboza – w 1307 r. oraz Obysschow – w 1318 r.
  • Podczas prac wykopaliskowych w Obiszowie odnaleziono dużą ilość stanowisk z epoki brązu i żelaza z kulturą łużycką. Odkryto również osady i cmentarzyska łużyckie z około 1200 roku p.n.e., oraz cmentarzyska z okresu kultury wczesnohalsztackiej, bogato wyposażone w wyroby z żelaza, brązu i bursztynu. Znaleziska archeologiczne wskazują na kontakty z kulturą pomorską.
  • W sierpniu i wrześniu 1986 roku w czasie badań archeologicznych, prowadzonych na osadzie przygrodowej będącej częścią zespołu osadniczego grodziska plemiennego z IX–X wieku odkryto monety z X wieku, 38 fragmentów dirhemów arabskich oraz fragmenty monet zachodnioeuropejskich.
  1. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ a b c Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 71.
  3. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 139. [dostęp 27.9.2012].
  4. ↑ a b Dwa pałace na Dolnym Śląsku znalazły nowych właścicieli. wroclaw.gazeta.pl. [dostęp 30.8.13].
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.
Gmina Grębocice
Siedziba gminy
Wsie sołeckie
Miejscowości niesołeckie

Herb gminy Grębocice

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Obiszów&oldid=48011212”