Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne, drobne techniczne |
drobne redakcyjne |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
|miejsce śmierci = [[Genewa]], [[Szwajcaria]] |
|miejsce śmierci = [[Genewa]], [[Szwajcaria]] |
||
|lata służby = 1914-1945 |
|lata służby = 1914-1945 |
||
|siły zbrojne = |
|siły zbrojne = [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legiony Polskie]]<br />[[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]]<br /> |
||
|jednostki = [[9 Pułk Piechoty Legionów]]<br />[[VI Brygada Piechoty Legionów]]<br />[[31 Pułk Strzelców Kaniowskich]]<br />[[24 Dywizja Piechoty (II RP)|24 Dywizja Piechoty]]<br />[[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X]]<br /> |
|jednostki = [[9 Pułk Piechoty Legionów]]<br />[[VI Brygada Piechoty Legionów]]<br />[[31 Pułk Strzelców Kaniowskich]]<br />[[24 Dywizja Piechoty (II RP)|24 Dywizja Piechoty]]<br />[[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X]]<br /> |
||
|stanowiska = dowódca [[pułk]]u piechoty<br />dowódca [[Brygada|brygady]] piechoty<br />dowódca [[Dywizja|dywizji]] piechoty<br />dowódca [[Okręg wojskowy|okręgu korpusu]]<br /> |
|stanowiska = dowódca [[pułk]]u piechoty<br />dowódca [[Brygada|brygady]] piechoty<br />dowódca [[Dywizja|dywizji]] piechoty<br />dowódca [[Okręg wojskowy|okręgu korpusu]]<br /> |
||
Linia 24: | Linia 24: | ||
}} |
}} |
||
'''Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz''' (ur. |
'''Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz''' (ur. 25 czerwca [[1890]] w [[Polanówka (powiat lubelski)|Polanówce]], zm. 7 grudnia [[1969]] w [[Genewa|Genewie]]) – [[Generał#Generał w Wojsku Polskim II RP|generał brygady]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w [[Lublin]]ie w 1901, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (''Hochschule für Bodenkultur'') w [[Wiedeń|Wiedniu]] zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem [[Polskie Drużyny Strzeleckie|Polskich Drużyn Strzeleckich]]. Przybrał wówczas [[pseudonim]] ''Rene Scewola'', który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został [[podporucznik]]iem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionach Polskich]]. Walczył między innymi pod Nowym Korczynem, Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]] piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 |
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w [[Lublin]]ie w 1901, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (''Hochschule für Bodenkultur'') w [[Wiedeń|Wiedniu]] zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem [[Polskie Drużyny Strzeleckie|Polskich Drużyn Strzeleckich]]. Przybrał wówczas [[pseudonim]] ''Rene Scewola'', który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został [[podporucznik]]iem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionach Polskich]]. Walczył między innymi pod [[Nowy Korczyn|Nowym Korczynem]], Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w [[Bitwa pod Konarami|bitwie pod Konarami]]. W 1915 roku awansowany do stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]] piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu [[1 Pułk Piechoty (LP)|1 pułku piechoty]]. Po [[Kryzys przysięgowy|kryzysie przysięgowym]] został internowany w [[Fort Beniaminów|Forcie Beniaminów]]. Był wśród organizatorów buntu przeciwko władzom obozowym. Za karę wywieziony w głąb Niemiec do twierdzy Werl. |
||
W [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsku Polskim]] od 1918, awansowany do stopnia [[major]]a. W listopadzie organizował w [[Lublin]]ie ochotniczy oddział do walki o [[Lwów]]. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu [[23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli|23 |
W [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsku Polskim]] od 1918, awansowany do stopnia [[major]]a. W listopadzie organizował w [[Lublin]]ie ochotniczy oddział do walki o [[Lwów]]. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu [[23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli|23 pułku piechoty]]<ref>Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.</ref>. Od 15 sierpnia 1919 roku jako [[pułkownik]] dowodził [[9 Pułk Piechoty Legionów|9 pułkiem piechoty Legionów]]. W czasie [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]] walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził [[VI Brygada Piechoty Legionów|VI Brygadą Piechoty]] i w zastępstwie [[3 Dywizja Piechoty Legionów|3 Dywizją Piechoty]]. W 1921 stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą [[31 Pułk Strzelców Kaniowskich|31 pułku Strzelców Kaniowskich]]. W latach 1923–1925 studiował w Akademii Wojskowej w [[Paryż]]u. W 1926 czasowo pełnił obowiązki I zastępcy szefa [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]]. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady [[Jan Hempel (generał)|Jana Hempla]] na stanowisku dowódcy [[24 Dywizja Piechoty (II RP)|24 Dywizji Piechoty]] i [[Garnizon Jarosław|Garnizonu Jarosław]]<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 05.06.1926 r.</ref>. W 1927 roku mianowany [[generał]]em brygady. W [[Jarosław]]iu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935–1939 był pierwszym przewodniczącym [[Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia|Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia]]<ref>[http://www.smj.jaroslaw.pl/o-stowarzyszeniu/prezesi/15-waclaw-scaevola-wieczorkiewicz Biogram Wacława Scaevoli Wieczorkiewicza]</ref> i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935–1939). Wspólnie z [[architekt]]em [[Mieczysław Dobrzański|Mieczysławem Dobrzańskim]] zorganizował prace konserwatorskie na terenie opactwa Benedyktynek. |
||
7 listopada 1931 [[Województwo lwowskie|wojewoda lwowski]] zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego Wieczorkiewicz na Scaevola-Wieczorkiewicz<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 26.01.1934 r.</ref>. |
7 listopada 1931 [[Województwo lwowskie|wojewoda lwowski]] zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego Wieczorkiewicz na Scaevola-Wieczorkiewicz<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 26.01.1934 r.</ref>. |
||
Linia 37: | Linia 37: | ||
Od 12 października 1935 do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] był dowódcą [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu nr X]] w [[Przemyśl]]u. W połowie 1936<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia | czasopismo = [[Wschód (polskie czasopismo)|Wschód]] | strony = 4 | data = Nr 19 z 30 lipca 1936 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=11550}}</ref> (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł [[Honorowi obywatele Jarosławia|honorowego obywatela miasta]]. |
Od 12 października 1935 do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] był dowódcą [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu nr X]] w [[Przemyśl]]u. W połowie 1936<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia | czasopismo = [[Wschód (polskie czasopismo)|Wschód]] | strony = 4 | data = Nr 19 z 30 lipca 1936 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=11550}}</ref> (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł [[Honorowi obywatele Jarosławia|honorowego obywatela miasta]]. |
||
W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] był dowódcą etapów najpierw [[Armia „Kraków”|Armii |
W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] był dowódcą etapów najpierw [[Armia „Kraków”|Armii „Kraków”]], a następnie [[Armia „Karpaty”|Armii„ Karpaty”]]. W 1940 przedostał się przez [[Węgry]] do [[Francja|Francji]], gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w [[Francuski ruch oporu|ruchu oporu]]. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w [[Szwajcaria|Szwajcarii]], pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w [[Genewa|Genewie]] i został pochowany na cmentarzu świętego Józefa. |
||
W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w [[Jarosław]]iu. |
W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w [[Jarosław]]iu. |
Wersja z 20:45, 5 kwi 2018
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914-1945 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
9 Pułk Piechoty Legionów |
Stanowiska |
dowódca pułku piechoty |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
|
Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz (ur. 25 czerwca 1890 w Polanówce, zm. 7 grudnia 1969 w Genewie) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w Lublinie w 1901, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (Hochschule für Bodenkultur) w Wiedniu zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Przybrał wówczas pseudonim Rene Scewola, który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został podporucznikiem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich. Walczył między innymi pod Nowym Korczynem, Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia kapitana piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pułku piechoty. Po kryzysie przysięgowym został internowany w Forcie Beniaminów. Był wśród organizatorów buntu przeciwko władzom obozowym. Za karę wywieziony w głąb Niemiec do twierdzy Werl.
W Wojsku Polskim od 1918, awansowany do stopnia majora. W listopadzie organizował w Lublinie ochotniczy oddział do walki o Lwów. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu 23 pułku piechoty[1]. Od 15 sierpnia 1919 roku jako pułkownik dowodził 9 pułkiem piechoty Legionów. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził VI Brygadą Piechoty i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą 31 pułku Strzelców Kaniowskich. W latach 1923–1925 studiował w Akademii Wojskowej w Paryżu. W 1926 czasowo pełnił obowiązki I zastępcy szefa Sztabu Generalnego. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady Jana Hempla na stanowisku dowódcy 24 Dywizji Piechoty i Garnizonu Jarosław[2]. W 1927 roku mianowany generałem brygady. W Jarosławiu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935–1939 był pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia[3] i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935–1939). Wspólnie z architektem Mieczysławem Dobrzańskim zorganizował prace konserwatorskie na terenie opactwa Benedyktynek.
7 listopada 1931 wojewoda lwowski zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego Wieczorkiewicz na Scaevola-Wieczorkiewicz[4].
Został osadnikiem wojskowym w osadzie Laski w gminie Porozów (ziemię otrzymał tam również por. Julian Wieczorkiewicz)[5].
Od 12 października 1935 do wybuchu II wojny światowej był dowódcą Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu. W połowie 1936[6] (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł honorowego obywatela miasta.
W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą etapów najpierw Armii „Kraków”, a następnie Armii„ Karpaty”. W 1940 przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w ruchu oporu. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w Szwajcarii, pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w Genewie i został pochowany na cmentarzu świętego Józefa.
W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w Jarosławiu.
Awanse
- porucznik – 1914
- kapitan piechoty – 1915
- major – 1918
- podpułkownik – 1920
- pułkownik – 1920
- generał brygady – 1927
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1921)[7][8]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[7]
- Krzyż Niepodległości[7]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[7]
- Złoty Krzyż Zasługi[7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[7]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[7]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[7]
- Order Pogromcy Niedźwiedzia III klasy (Litwa)[7]
- Order Legii Honorowej III klasy (Francja, 1936)[7][9]
- Odznaka „Znak Pancerny”[7]
Życie prywatne
6 kwietnia 1929 roku poślubił w Warszawie Janinę Awenartusówną, z którą miał dwóch synów: Tomasza (ur. 1930, zm. 2017) i Wojciecha (ur. 1932).
Przypisy
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 05.06.1926 r.
- ↑ Biogram Wacława Scaevoli Wieczorkiewicza
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 26.01.1934 r.
- ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 200. [dostęp 10 kwietnia 2015].
- ↑ Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia. „Wschód”, s. 4, Nr 19 z 30 lipca 1936.
- ↑ a b c d e f g h i j k Gen. bryg. WP II RP Wacław Scaevola Wieczorkiewicz. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 820.
- ↑ Dekoracja generałów orderem Legii Honorowej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 224 z 30 września 1936.
Bibliografia
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6.
- Henryk P. Kosk, Generalicja polska t. II M-Ż, Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0.
- Z. Mierzwiński, Generałowie II Rzeczypospolitej, Warszawa 1995
- Zofia Kostka-Bieńkowska, Honorowi obywatele Jarosławia 1857-2003, Jarosław 2009
- Zofia Kostka-Bieńkowska, Monografia Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia, Jarosław 2013
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Honorowi obywatele Jarosławia
- Internowani w Beniaminowie
- Ludzie związani z Jarosławiem
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni znakiem oficerskim tzw. „Parasolem”
- Osadnicy wojskowi II Rzeczypospolitej
- Polacy – Komandorzy Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Polacy odznaczeni Orderem Pogromcy Niedźwiedzia
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej
- Wojskowi związani z Przemyślem
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Szwajcarii po II wojnie światowej
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1969