Wyprawa Napoleona do Egiptu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m szablon |
m przenoszę szablon {{Wojny napoleońskie}} na koniec artykułu |
||
Linia 24: | Linia 24: | ||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
⚫ | |||
'''Wyprawa Napoleona do Egiptu''' (wyprawa egipska) rozpoczęła się [[19 maja]] [[1798]] roku, kiedy [[flota]] [[Napoleon Bonaparte|Bonapartego]] wypłynęła z [[Tulon]]u, a trwała do października [[1801]] roku, gdy ostatnie oddziały francuskie opuściły [[Egipt]]. Miała ona na celu głównie odcięcie Anglii od jej kolonii w [[Afryka|Afryce]] i [[Azja|Azji]]. Do Afryki Napoleon zabrał także 167 naukowców, którzy mieli badać kraj (będący wtedy częścią [[Imperium Osmańskie|imperium osmańskiego]]) i jego historię. |
'''Wyprawa Napoleona do Egiptu''' (wyprawa egipska) rozpoczęła się [[19 maja]] [[1798]] roku, kiedy [[flota]] [[Napoleon Bonaparte|Bonapartego]] wypłynęła z [[Tulon]]u, a trwała do października [[1801]] roku, gdy ostatnie oddziały francuskie opuściły [[Egipt]]. Miała ona na celu głównie odcięcie Anglii od jej kolonii w [[Afryka|Afryce]] i [[Azja|Azji]]. Do Afryki Napoleon zabrał także 167 naukowców, którzy mieli badać kraj (będący wtedy częścią [[Imperium Osmańskie|imperium osmańskiego]]) i jego historię. |
||
Linia 57: | Linia 56: | ||
* Tomasz Rogacki, ''Egipt 1798-1801'', Warszawa 1999. |
* Tomasz Rogacki, ''Egipt 1798-1801'', Warszawa 1999. |
||
* Paul Strathern, ''Napoleon w Egipcie'', Poznań 2009. |
* Paul Strathern, ''Napoleon w Egipcie'', Poznań 2009. |
||
⚫ | |||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
Wersja z 01:19, 13 lis 2020
|
Ten artykuł od 2017-05 wymaga uzupełnienia informacji. |
Wojny napoleońskie | |||
Napoleon przed Sfinksem (obraz z 1868 r.) | |||
Czas | |||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
|
Wyprawa Napoleona do Egiptu (wyprawa egipska) rozpoczęła się 19 maja 1798 roku, kiedy flota Bonapartego wypłynęła z Tulonu, a trwała do października 1801 roku, gdy ostatnie oddziały francuskie opuściły Egipt. Miała ona na celu głównie odcięcie Anglii od jej kolonii w Afryce i Azji. Do Afryki Napoleon zabrał także 167 naukowców, którzy mieli badać kraj (będący wtedy częścią imperium osmańskiego) i jego historię.
2 lipca 1798 Napoleon zajął Aleksandrię, 21 lipca wygrał bitwę pod piramidami, następnie wkroczył do Kairu i opanował cały kraj. Flota angielska w zwycięskiej bitwie morskiej pod Abukirem zniweczyła jednak nadzieje na trwałe opanowanie Egiptu i odcięcie Zjednoczonego Królestwa od Indii.
Cele naukowe
Wraz z oddziałami Napoleona do Egiptu przybyła również w 1798 roku duża grupa badaczy. Stworzyli oni ogólny obraz tego kraju, a zebrane informacje opublikowali w 12-tomowym dziele pt. Description de l'Egypte w latach 1809–1822. Duży wkład w szerzenie wiedzy powszechnej miał Dominique Vivant Denon. Sztuka starożytnego Egiptu w tej oficjalnej publikacji Instytutu Francuskiego była skromnym fragmentem pracy poświęconej także geografii, hydrografii, zoologii i innym zagadnieniom ówczesnego Egiptu. Naukowcy założyli także w Kairze Instytut Egipski. Wielkie korzyści w dziedzinie archeologii przyniosło odkrycie, podczas wyprawy napoleońskiej, Kamienia z Rosetty, który posłużył Jean-François Champollionowi do odczytania hieroglifów.
W wyprawie uczestniczyli Polacy. Adiutant Napoleona, Józef Sułkowski wspomnienia z ekspedycji zapisał w Notes sur l’expedition d’Egypte. Wśród oficerów sztabu armii znajdowali się Józef Zajączek i Józef Feliks Łazowski.
Wielkie budowle starożytnego Egiptu wywarły na Napoleonie duże wrażenie. Śmiały, młody generał spędził samotnie noc w Wielkiej Piramidzie i podobno był to dla niego ogromny wstrząs, o którym nigdy nie mówił. Bonaparte obliczył też, że z kamienia użytego do budowy trzech piramid w Gizie mógłby otoczyć całą Francję murem wysokości 3 m i 30 cm.
Na mocy traktatu pokojowego z 4 lipca 1801 podpisanego przez gen. Belliarda z przedstawicielami Wielkiej Brytanii do Francji wróciło 13 tys. przebywających w Kairze żołnierzy, uczonych, urzędników i innych osób. Uzgodniono, że francuscy uczeni mogą zabrać wszystkie swoje znaleziska, prócz tzw. kamienia z Rosetty, który ostatecznie trafił do British Museum w Londynie[1].
Następstwa
Dzięki wyprawie z 1798 roku Europa zainteresowała się kulturą kraju nad Nilem. Rozpoczęto pierwsze wykopaliska, a także przystąpiono do rysowania i opisywania znalezisk. Jednak oprócz pozytywnych stron tego zainteresowania były też i te negatywne. Zaczęto masowo wywozić zabytki, rozwinął się również handel artefaktami pochodzącymi z epoki starożytnej.
Zasługi poznawcze wyprawy francuskiej na terenie Egiptu zapoczątkowały napływ ekspedycji archeologicznych z różnych krajów, w tym także, w XX wieku, z Polski.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Paul Strathern: Napoleon w Egipcie. Poznań: Rebis, 2009, s. 457-458. ISBN 978-83-7510-141-6.
Bibliografia
- Marian Brandys, Oficer największych nadziei, Warszawa 1964.
- Aleksander Furtak, Napoleon w Egipcie, www.historia.org.pl, dostęp od dn. 19 IX 2009 r.
- Zenon Kosidowski, Gdy słońce było bogiem, Warszawa 1962.
- Tomasz Rogacki, Egipt 1798-1801, Warszawa 1999.
- Paul Strathern, Napoleon w Egipcie, Poznań 2009.