Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Usunięto kategorię "Oficerowie 9 Pułku Piechoty Legionów"; Dodano kategorię "Dowódcy 9 Pułku Piechoty Legionów" za pomocą HotCat |
m Dodano kategorię "Dowódcy 24 Dywizji Piechoty (II RP)" za pomocą HotCat |
||
Linia 108: | Linia 108: | ||
[[Kategoria:Dowódcy 9 Pułku Piechoty Legionów]] |
[[Kategoria:Dowódcy 9 Pułku Piechoty Legionów]] |
||
[[Kategoria:Oficerowie 1 Pułku Piechoty Legionów]] |
[[Kategoria:Oficerowie 1 Pułku Piechoty Legionów]] |
||
[[Kategoria:Dowódcy 24 Dywizji Piechoty (II RP)]] |
Wersja z 19:41, 30 gru 2020
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
25 czerwca 1890 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 grudnia 1969 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1945 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
9 Pułk Piechoty Legionów |
Stanowiska |
dowódca pułku piechoty |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
|
Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz (ur. 25 czerwca 1890 w Polanówce, zm. 7 grudnia 1969 w Genewie) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w Lublinie w 1901, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (Hochschule für Bodenkultur) w Wiedniu zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Przybrał wówczas pseudonim Rene Scewola, który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został podporucznikiem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich. Walczył między innymi pod Nowym Korczynem, Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia kapitana piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pułku piechoty. Po kryzysie przysięgowym został internowany w Forcie Beniaminów. Był wśród organizatorów buntu przeciwko władzom obozowym. Za karę wywieziony w głąb Niemiec do twierdzy Werl.
W Wojsku Polskim od 1918, awansowany do stopnia majora. W listopadzie organizował w Lublinie ochotniczy oddział do walki o Lwów. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu 23 pułku piechoty[1]. Od 15 sierpnia 1919 roku jako pułkownik dowodził 9 pułkiem piechoty Legionów. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził VI Brygadą Piechoty i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą 31 pułku Strzelców Kaniowskich. W latach 1923–1925 studiował w Akademii Wojskowej w Paryżu. W 1926 czasowo pełnił obowiązki I zastępcy szefa Sztabu Generalnego. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady Jana Hempla na stanowisku dowódcy 24 Dywizji Piechoty i Garnizonu Jarosław[2]. W 1927 roku mianowany generałem brygady. W Jarosławiu działał na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935–1939 był pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia[3] i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935–1939). Wspólnie z architektem Mieczysławem Dobrzańskim zorganizował prace konserwatorskie na terenie opactwa Benedyktynek.
7 listopada 1931 wojewoda lwowski zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego Wieczorkiewicz na Scaevola-Wieczorkiewicz[4].
Został osadnikiem wojskowym w osadzie Laski w gminie Porozów (ziemię otrzymał tam również por. Julian Wieczorkiewicz)[5].
Od 12 października 1935 do wybuchu II wojny światowej był dowódcą Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu. W maju 1936 został prezesem zarządu Okręgowego Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego w Przemyślu[6]. W połowie 1936[7] (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł honorowego obywatela miasta.
W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą etapów najpierw Armii „Kraków”, a następnie Armii „Karpaty”. W 1940 przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w ruchu oporu. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w Szwajcarii, pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w Genewie i został pochowany na cmentarzu świętego Józefa.
W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w Jarosławiu.
Awanse
- porucznik – 1914
- kapitan piechoty – 1915
- major – 1918
- podpułkownik – 1920
- pułkownik – 1920
- generał brygady – 1927
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1921)[8][9]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[8]
- Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)[10]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[8]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[11]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[8]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[8]
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 1936)[8][12]
- Order Pogromcy Niedźwiedzia III klasy (Litwa)[8]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[8]
- Znak oficerski „Parasol”
- Odznaka „Znak Pancerny”[8]
Życie prywatne
6 kwietnia 1929 roku poślubił w Warszawie Janinę Awenartusówną, z którą miał dwóch synów: Tomasza (1930–2017) i Wojciecha (ur. 1932).
Przypisy
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 05.06.1926 r.
- ↑ Biogram Wacława Scaevoli Wieczorkiewicza
- ↑ Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 21, 26 stycznia 1934.
- ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 200. [dostęp 10 kwietnia 2015].
- ↑ Nowy zarząd Tow. Przyjaciół Strzelców w Przemyślu. „Wschód”. Nr 13, s. 9, 30 maja 1936.
- ↑ Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia. „Wschód”, s. 4, Nr 19 z 30 lipca 1936.
- ↑ a b c d e f g h i Gen. bryg. WP II RP Wacław Scaevola Wieczorkiewicz. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 820.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ Dekoracja generałów orderem Legii Honorowej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 224 z 30 września 1936.
Bibliografia
- Piotr Stawecki , Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: „Bellona”, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 .
- Henryk P. Kosk, Generalicja polska t. II M-Ż, Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0.
- Z. Mierzwiński, Generałowie II Rzeczypospolitej, Warszawa 1995.
- Zofia Kostka-Bieńkowska, Honorowi obywatele Jarosławia 1857–2003, Jarosław 2009.
- Zofia Kostka-Bieńkowska, Monografia Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia, Jarosław 2013.
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Honorowi obywatele Jarosławia (Polska)
- Internowani w Beniaminowie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni odznaką „Znak Pancerny”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni znakiem oficerskim tzw. „Parasolem”
- Osadnicy wojskowi II Rzeczypospolitej
- Polacy – Komandorzy Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Polacy odznaczeni Orderem Pogromcy Niedźwiedzia
- Uczestnicy bitwy pod Konarami 1915
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Wojskowi związani z Jarosławiem (Polska)
- Wojskowi związani z Przemyślem
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Szwajcarii po II wojnie światowej
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1969
- Dowódcy 9 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie 1 Pułku Piechoty Legionów
- Dowódcy 24 Dywizji Piechoty (II RP)