Języki algonkiańskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
nazewnictwo wg B. Hlebowicza |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Rodzina językowa infobox |
{{Rodzina językowa infobox |
||
|nazwa = Języki |
|nazwa = Języki algonkiańskie |
||
|użytkownicy = [[ |
|użytkownicy = [[Ludy algonkiańskie]] |
||
|mapka = Algic langs.png |
|mapka = Algic langs.png |
||
|opis = Zasięg języków |
|opis = Zasięg języków algonkiańskich przed kontaktem z Europejczykami |
||
}} |
}} |
||
'''Języki |
'''Języki algonkiańskie'''<ref>B. Hlebowicz, ''Algonkini, Kikapowie, Ute i inni. O nazywaniu grup tubylczych Ameryki Północnej w polskojęzycznej literaturze naukowej i popularnonaukowej'', „Lud” 1 (2015), s. 308-311.</ref> – wielka [[rodzina językowa|rodzina języków]] w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]], zaliczana do [[języki algijskie|rodziny algijskiej]]. Językami algonkiańskimi posługują się [[ludy algonkiańskie]]. Rodzina algonkiańska dzieli się na kilka mniejszych zespołów. |
||
'''Klasyfikacja języków |
'''Klasyfikacja języków algonkiańskich''': |
||
[[języki algijskie]] |
[[języki algijskie]] |
||
: '''języki |
: '''języki algonkiańskie''' |
||
:: ''języki |
:: ''języki algonkiańskie równinne'' |
||
::: [[język arapaho|arapaho]] |
::: [[język arapaho|arapaho]] |
||
::: [[język czejeński|czejeński]] |
::: [[język czejeński|czejeński]] |
||
::: [[język siksika|siksika]] (język [[Czarna Stopa|Czarnych Stóp]]) |
::: [[język siksika|siksika]] (język [[Czarna Stopa|Czarnych Stóp]]) |
||
:: ''języki |
:: ''języki środkowoalgonkiańskie (algonkiańskie centralne)'' |
||
::: [[język kikapu|kikapu]] (język [[Kickapoo (Indianie)|Kikapów]]) |
::: [[język kikapu|kikapu]] (język [[Kickapoo (Indianie)|Kikapów]]) |
||
::: [[język kri|kri]] ([[kontinuum dialektów]] kri-montagnais-naskapi) |
::: [[język kri|kri]] ([[kontinuum dialektów]] kri-montagnais-naskapi) |
||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
::: [[język potawatomi|potawatomi]] |
::: [[język potawatomi|potawatomi]] |
||
::: [[język szauni|szauni]] |
::: [[język szauni|szauni]] |
||
:: ''języki |
:: ''języki wschodnioalgonkiańskie'' |
||
::: [[język abenacki|abenacki]] |
::: [[język abenacki|abenacki]] |
||
:::: abenacki wschodni † |
:::: abenacki wschodni † |
||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Cechy charakterystyczne == |
== Cechy charakterystyczne == |
||
Do cech charakterystycznych języków |
Do cech charakterystycznych języków algonkiańskich należy występowanie [[obwiatyw]]u - czwartej osoby w odmianie [[czasownik]]a (istniejącej ponadto jeszcze w [[język eskimoski|językach eskimoskich]]). Oprócz tego języki tej rodziny cechuje też rozróżnienie pierwszej osoby liczby mnogiej na „''my'' inkluzywne” i „''my'' ekskluzywne”, np. w [[język odżibwe|języku odżibwe]] ''giinawind'' = 'ja (my) wraz z tobą', ale: ''niinawind'' = 'my bez ciebie' (zob. ''[[osoba (językoznawstwo)|osoba]]''). Tę drugą cechę języki algonkiańskie dzielą jednak z wieloma innymi językami rdzennej ludności obu Ameryk, a także z kilkoma z innych kontynentów. |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
*[http://web.archive.org/web/20070625163136/http://www.schoolnet.ca/aboriginal/audiosam/algon/algon-e.html Nagrania przykładowych wyrażeń w języku |
*[http://web.archive.org/web/20070625163136/http://www.schoolnet.ca/aboriginal/audiosam/algon/algon-e.html Nagrania przykładowych wyrażeń w języku algonkiańskim (strona zarchiwizowana przez archive.org)] |
||
{{Języki |
{{Języki algonkiańskie}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
[[Kategoria:Języki |
[[Kategoria:Języki algonkiańskie|*]] |
||
[[Kategoria:Rodziny językowe|A]] |
[[Kategoria:Rodziny językowe|A]] |
||
Wersja z 17:50, 11 mar 2021
| Użytkownicy | |
|---|---|
| Kody rodziny językowej | |
| ISO 639-5 | alg |
| Glottolog | algo1256 |
| Występowanie | |
 Zasięg języków algonkiańskich przed kontaktem z Europejczykami | |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode. | |
Języki algonkiańskie[1] – wielka rodzina języków w Ameryce Północnej, zaliczana do rodziny algijskiej. Językami algonkiańskimi posługują się ludy algonkiańskie. Rodzina algonkiańska dzieli się na kilka mniejszych zespołów.
Klasyfikacja języków algonkiańskich:
- języki algonkiańskie
- języki algonkiańskie równinne
- arapaho
- czejeński
- siksika (język Czarnych Stóp)
- języki środkowoalgonkiańskie (algonkiańskie centralne)
- kikapu (język Kikapów)
- kri (kontinuum dialektów kri-montagnais-naskapi)
- menomini
- mesquakie (język Sauków i Lisów)
- miami-illinois †
- odżibwe
- potawatomi
- szauni
- języki wschodnioalgonkiańskie
- abenacki
- abenacki wschodni †
- abenacki zachodni
- lenape (delaware)
- język Mohikanów †
- malecite
- massachusett †
- mikmak
- nanticoke †
- pamlico †
- powhatan †
- abenacki
- języki algonkiańskie równinne
Cechy charakterystyczne
Do cech charakterystycznych języków algonkiańskich należy występowanie obwiatywu - czwartej osoby w odmianie czasownika (istniejącej ponadto jeszcze w językach eskimoskich). Oprócz tego języki tej rodziny cechuje też rozróżnienie pierwszej osoby liczby mnogiej na „my inkluzywne” i „my ekskluzywne”, np. w języku odżibwe giinawind = 'ja (my) wraz z tobą', ale: niinawind = 'my bez ciebie' (zob. osoba). Tę drugą cechę języki algonkiańskie dzielą jednak z wieloma innymi językami rdzennej ludności obu Ameryk, a także z kilkoma z innych kontynentów.
Linki zewnętrzne
- ↑ B. Hlebowicz, Algonkini, Kikapowie, Ute i inni. O nazywaniu grup tubylczych Ameryki Północnej w polskojęzycznej literaturze naukowej i popularnonaukowej, „Lud” 1 (2015), s. 308-311.