Przejdź do zawartości

Stanisław Korczak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Korczak
„Edwin”
Ilustracja
Stanisław Korczak, 5 X 1933
aspirant Policji Państwowej aspirant Policji Państwowej
Data i miejsce urodzenia

11 kwietnia 1896
Potok Wielki, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Twer

Przebieg służby
Formacja

Armia Imperium Rosyjskiego
Polska Organizacja Wojskowa
Legiony Polskie
Policja Państwowa

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę
Krzyż Legionowy Państwowa Odznaka Sportowa
Stanisław Korczak w mundurze rosyjskim na początku 1915 r. w czasie służby w 85 Wyborskim Pułku Piechoty

Stanisław Korczak ps. „Edwin” (ur. 11 kwietnia 1896 w Potoku Wielkim, zm. 5 kwietnia 1940 w Kalininie) – podporucznik piechoty Wojska Polskiego, aspirant Policji Państwowej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z wielodzietnej rodziny włościańskiej o patriotycznych tradycjach. Syn Jana i Rozalii[1] (z domu Dyl). Miał braci Józefa, Antoniego, Stefana i Juliana. Kształcił się w szkole średniej w Lublinie.

W 1914 przerwał naukę w Szkole Lubelskiej i wstąpił na ochotnika do wojska rosyjskiego z przydziałem do 85 Wyborskiego Pułku Piechoty, który został skierowany na front warszawski do walki z wojskami niemieckimi.

Wkrótce po nawiązaniu kontaktów z Polską Organizacją Wojskową (POW) w 1915 zbiegł z wojska. Po przeszkoleniu został przydzielony do lubelskiego Oddziału Lotnego Wojska Polskiego będącego dywersyjnym oddziałem I Brygady Legionów. W Oddziale Centralnym działał jego starszy brat Józef Korczak. Stanisław Korczak, który przybrał pseudonim „Edwin”, brał czynny udział w akcjach lubelskiego oddziału.

Po rozwiązaniu lubelskiego Oddziału Lotnego Wojska Polskiego Stanisław Korczak skierowany został do obwodu Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) Siedlce i mianowany komendantem podobwodu Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) obejmującego Międzyrzec, Łosice, Mordy oraz Konstantynin.

Po ustąpieniu wojsk rosyjskich wstąpił do I Brygady Legionów, gdzie przydzielony został do 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich majora Władysława Prażmowskiego „Beliny”. W pułku „Beliny” brał udział w walkach na Wołyniu między innymi pod Maniewiczami i Stochodem, gdzie został ranny. Po przewiezieniu do szpitala wojskowego w Pradze został internowany. Wkrótce Stanisław Korczak uciekł z internowania i zgłosił się do Komendy Legionów w Wiedniu, skąd został skierowany do okręgu POW w Kozienicach.

W 1916 r. objął obwód Puławy, który zorganizował i w którym prowadził szkolenia. W tym samym roku ożenił się z Janiną Guz, nauczycielką z Lublina. Przeniesiony do Ostrowa Lubelskiego jako komendant miejscowego POW przebywał tam do 1918 r. W Ostrowie Lubelskim razem z żoną pracowali jako nauczyciele.

Pod koniec wojny, po demobilizacji, wstąpił do Milicji Ludowej w Lublinie, a po jej likwidacji w 1919 przeszedł do Policji Państwowej. Brał czynny udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1919 oraz wojnie polsko-bolszewickiej w 1920. Za czynny udział został odznaczony medalem Polska Swemu Obrońcy 1918–1921.

Przez cały okres międzywojenny był związany z policją lubelską, m.in. był zastępcą komendanta komisariatu i posterunku Policji Państwowej na Dziesiątej w Lublinie. Po przeszkoleniu w 1921 r. otrzymał stopień przodownika[2] Policji Państwowej. W 1939 ukończył szkołę oficerów PP w Warszawie, został mianowany na stopień aspiranta i przeniesiony do Komendy Powiatowej PP w Lublinie. W latach 1929–1933 pełnił również funkcję oskarżyciela publicznego w Sądzie Grodzkim w Lublinie.

Odbył służbę w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2 w Biedrusku. W 1935 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 1918. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[3]. Został wcielony w rezerwie do 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie.

W wolnych chwilach poświęcał się rodzinie i sportowi (strzelectwo i kolarstwo). Jako członek Policyjnego Klubu Sportowego otrzymał wiele odznaczeń i nagród w obu dyscyplinach m.in. Odznakę Strzelecką I klasy.

Stanisław Korczak został zmobilizowany z chwilą rozpoczęcia wojny. Uczestniczył w walkach z Sowietami. Ujęty pod Tarnopolem przez wojska sowieckie, przewieziony został do obozu w Ostaszkowie. W kwietniu 1940 wraz z innymi jeńcami wywieziony do Kalinina i zamordowany strzałem w tył głowy[4]. Pochowany w zbiorowych mogiłach w Miednoje.

Osierocił czwórkę dzieci. Córki Zofia, Maria i Janina były łączniczkami AK, syn Władysław w Szarych Szeregach i AK. W jego domu na Dziesiątej w Lublinie był skład broni AK.

4 października 2007 roku Stanisław Korczak został pośmiertnie awansowany na stopień podkomisarza Policji Państwowej[5][6][7].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami (Monitor Polski z 1937 nr 178 poz. 294)
  2. Odpowiednik sierżanta w Wojsku Polskim.
  3. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 64.
  4. Stanisław Korczak na liście jeńców NKWD z 5 kwietnia 1940 figuruje pod numerem 012/4, poz. 7, s. 68 akta nr 2338
  5. Funkcjonariusze Policji – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007 roku, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-19]
  6. Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 23), Warszawa 2008, s. 204–230. ISBN 978-83-917780-5-0.
  7. LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. katedrapolowa.pl. s. 251. [dostęp 2012-12-13]. (pol.).
  8. M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381.
  9. Zarządzenie Nr 1/86 Ministra Spraw Wojskowych z 1 stycznia 1986 r. w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r.” Dziennik Ustaw RP Nr 2 z 10 kwietnia 1986 r., s. 30.
  10. Na podstawie fotografii

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]