Stefan Sznuk

Stefan Mieczysław Sznuk
	pułkownik ; Air Commodore (RAF) ; Brigadier general (RCAF)
Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1896 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	6 maja 1986 ; Ottawa
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego; Royal Air Force; Royal Canadian Air Force
Jednostki	1 pułk lotniczy; 16 eskadra eywiadowcza,; 4 pułk lotniczy; Wyższa Szkoła Wojenna; Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie; Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie; Grupa Szkół Lotniczych; Armia „Kraków”; Armia „Lublin”
Stanowiska	dowódca eskadry; komendant szkoły; komendant grupy szkół lotniczych; dowódca lotnictwa armii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia
	;

Stefan Mieczysław Sznuk (ur. 12 czerwca 1896 w Warszawie, zm. 6 maja 1986 w Ottawie) – pułkownik obserwator inżynier lotnictwa Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, air commodore Królewskich Sił Powietrznych, brygadier Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych, kawaler Orderu Virtuti Militari, w 1964 mianowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień generała brygady. Działacz polonijny i urzędnik rządowy w Kanadzie.

Życiorys

Był żołnierzem Armii Imperium Rosyjskiego, służąc jako oficer saperów podczas I wojny światowej. Później działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, uzyskując tytuł inżyniera. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów aeronautycznych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[1], a następnie do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924^[2]^[3]^[4]. W 1923, 1924 był oficerem 1 pułku lotniczego^[5]^[6]. Od lipca 1923 do października 1924 był dowódcą 16 eskadry wywiadowczej. 1 lipca 1924 został odkomenderowany do Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, w charakterze ucznia^[7].

W 1928 był oficerem 4 pułku lotniczego^[8]. W 1932 był w kadrze naukowej Wyższej Szkoły Wojennej^[9]. Od listopada 1936 roku pełnił stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Od 15 listopada 1938 roku był komendantem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Nr 1 w Dęblinie^[10]. Awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa^[11]. 15 czerwca 1939 roku został wyznaczony na stanowisko komendanta Grupy Szkół Lotniczych w Warszawie^[12].

W czasie mobilizacji w sierpniu 1939 został mianowany dowódcą lotnictwa i obrony przeciwlotniczej w Armii „Kraków”, wyznaczony także na analogiczną funkcję w Armii „Lublin” po wybuchu II wojny światowej. Po upadku polskiej wojny obronnej trafił do Rumunii i tam służył w polskiej ambasadzie. Następnie przedostał się do Francji działając jako referent lotniczy MSWojsk. Po klęsce Francji znalazł się w Wielkiej Brytanii. Posiadał numer służbowy RAF P-1472^[13]. Tam od lipca 1940 był szefem sztabu Inspektora Polskich Sił Powietrznych. Następnie był szefem Polskiej Misji Lotniczej i Polskiej Misji Wojskowej w Kanadzie od 1941 do 1945. Od 1945 do 1947 pełnił funkcje attaché wojskowego i lotniczego.

Po zakończeniu wojny i demobilizacji pozostał na emigracji w Kanadzie. Należał do koła nr 8 Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) w Ottawie^[14]. W 1964 został mianowany przez Naczelnego Wodza na stopień generała brygady. Był przewodniczącym Rady Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Pracował w kanadyjskim Departamencie Obrony Narodowej. Otrzymał stopień brygadiera Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych.

Zmarł 6 maja 1986 w Ottawie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Notre Dame. Jego żoną była Stanisława (1898–1983), a ich córką Krystyna (1922–2005), po mężu Sparks.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 12513^[15] (za wojnę 1939–1945)^[16]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (9 września 1977)^[17]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1972)^[18]
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)^[19]
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)^[20]^[19]
Polowa Odznaka Obserwatora nr 79 (12 grudnia 1929)^[21]
Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)
Oficer Orderu Kanady (Kanada, 18 grudnia 1970)^[22]
Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, zezwolenie w 1934)^[23]

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 944.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 862.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 547.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 228.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 927.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 848.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 3 lipca 1924 roku, s. 369.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 534.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.
↑ Jan Celek: Wyższa Oficerska Szkoła Lotnicza im. Jana Krasickiego. Warszawa: 1979, s. 434.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205, 473.
↑ Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241–1945. Warszawa: 1984, s. 97–102.
↑ Krzystek 2012 ↓, s. 558.
↑ Jerzy A. Dobrowolski: Lista obecnych i dawnych członków Koła SPK Nr 8. spkottawa.ca. [dostęp 2017-06-01].
↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 515 .
↑ Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2017-05-27].
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977.
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 8 z 31 grudnia 1972.
↑ ^a ^b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205.
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 363 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920”.
↑ Order of Canada. Stefan Sznuk, O.C., C.B.E.. gg.ca. [dostęp 2017-05-27]. (ang.).
↑ Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 129, 19 marca 1934.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
Stefan Sznuk. listakrzystka.pl. [dostęp 2017-06-26].
Stefan Sznuk. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2017-06-26].
Stefan Sznuk. sejm-wielki.pl. [dostęp 2017-06-26].
Stefan Sznuk. tnpolonia.com / Komunikaty Ottawskie. [dostęp 2017-05-27].
Stefan Sznuk. spkottawa.ca. [dostęp 2017-05-27]. (ang.).
Konrad Rydołowski: Stefan Sznuk. samoloty.pl. [dostęp 2017-05-27].
Generałowie polscy spoczywający na cmentarzu Notre-Dame w Ottawie-Vanier. Stefan Sznuk. biulpol.net. s. 6–8. [dostęp 2017-05-27].
Uroczyste upamiętnienie zasłużonych Polaków na cmentarzu Notre-Dame w Ottawie. Stefan Sznuk. halecki.org. s. 14–16. [dostęp 2017-05-27].

Linki zewnętrzne

Stefan Mieczysław Sznuk w Polskim Słowniku Biograficznym

[CITEREFRocznik_Oficerski1923944-1] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 944.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924862-2] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 862.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928547-3] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 547.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932228-4] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 228.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923927-5] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 927.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924848-6] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 848.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_62_z_3_lipca_1924_roku,_s._369-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 3 lipca 1924 roku, s. 369.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928534-8] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 534.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932798-9] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.

[10] Jan Celek: Wyższa Oficerska Szkoła Lotnicza im. Jana Krasickiego. Warszawa: 1979, s. 434.

[CITEREFRybkaStepan2006205,_473-11] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205, 473.

[klp97-12] Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241–1945. Warszawa: 1984, s. 97–102.

[CITEREFKrzystek2012558-13] Krzystek 2012 ↓, s. 558.

[14] Jerzy A. Dobrowolski: Lista obecnych i dawnych członków Koła SPK Nr 8. spkottawa.ca. [dostęp 2017-06-01].

[15] ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 515 .

[16] Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2017-05-27].

[17] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977.

[18] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 8 z 31 grudnia 1972.

[CITEREFRybkaStepan2006205-19] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205.

[20] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_19_z_12_grudnia_1929_roku,_s._363_„za_loty_bojowe_nad_nieprzyjacielem_czasie_wojny_1918–1920”-21] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 363 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920”.

[22] Order of Canada. Stefan Sznuk, O.C., C.B.E.. gg.ca. [dostęp 2017-05-27]. (ang.).

[23] Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 129, 19 marca 1934.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]