Stomothecata
| Stomothecata | |
| Shultz, 2007 | |
 Skorpion Hottentotta tamulus | |
 Kosarz Hadrobunus grandis | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| (bez rangi) | Dromopoda |
| (bez rangi) | Stomothecata |
Stomothecata – takson pajęczaków, obejmujący skorpiony i kosarze.
Charakterystyczną cechą tych pajęczaków, od której wzięła się nazwa taksonu, jest obecność stomoteki – jamy przedgębowej utworzonej z apofiz bioder (coxapohyses) nogogłaszczków i pierwszej pary odnóży krocznych, niekiedy także przy współudziale apofiz bioder odnóży drugiej pary. Z jej obecnością wiąże się także rozpięcie poprzecznego mięśnia w świetle nadgębia oraz zrośnięcie się jego ścianek bocznych z pośrodkowymi powierzchniami bioder nogogłaszczków. W prosomie biegną od nadgębia dwa ramiona doczepiające się do endosternitu, które służą za punkty zaczepu dla mięśni rozszerzających gardziel oraz zewnętrznych mięśni odnóży. Wspólną cechą skorpionów i kosarzy jest też przednie położenie otworów genitalnych i obecność mięśni wychodzących z karapaksu i zaczepiających się na brzusznych krawędziach drugich członów szczękoczułków. W obu tych grupach wykazano występowanie specyficznych narządów hemocytopoetycznych, związanych z głównymi nerwami przedniej części opistosomy[1].
Takson ten został wprowadzony w 2007 roku J. Shultza. W wynikach jego analizy filogenetycznej skorpiony i kosarze zajmowały siostrzane pozycje w obrębie kladu Dromopoda, do którego należały także Haplocnemata (solfugi i zaleszczotki)[1]. Stomothecata nie były rozpoznawane w badaniach wcześniejszych Weygoldta i Paulusa z 1979[2], van der Hammena z 1989[3], Shultza z 1990[4], Wheelera i Hayashiego z 1998[5] ani Giribeta i innych z 2002[6]. Monofiletyzmowi Stomothecata przeczą też wyniki nowszych analiz filogenetycznych: Garwooda i Dunlopa z 2014 (kosarze zajmują pozycję siostrzaną dla Phalangiotarbi, a skorpiony dla zaleszczotków)[7] czy Ballesterosa i Sharmy z 2019 (skorpiony w pozycji siostrzanej do Tetrapulmonata)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jeffrey W. Shultz. A phylogenetic analysis of the arachnid orders based on morphological characters. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 150, s. 221 – 265, 2007.
- ↑ P. Weygoldt, H.F. Paulus. Untersuchungen zur Morphologie, Taxonomie und Phylogenie der Chelicerata. „Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutionsforschung”. 17, s. 85– 116, 177–200, 1979.
- ↑ L. van der Hammen: An introduction to comparative arachnology. Leiden: SPB Academic Publishing, 1989.
- ↑ Jeffrey W. Shultz. Evolutionary morphology and phylogeny of Arachnida. „Cladistics”. 6 (1), s. 1–38, 1990. DOI: 10.1111/j.1096-0031.1990.tb00523.x.
- ↑ W.C. Wheeler, C.Y.Hayashi. The phylogeny of the extant chelicerate orders. „Cladistics”. 14, s. 173–192, 1998.
- ↑ G. Giribet, G.D. Edgecombe, W.C. Wheeler, C. Babbit. Phylogeny and systematic position of Opiliones: a combined analysis of chelicerate relationships using morphological and molecular data. „Cladistics”. 18, s. 5–70, 2002.
- ↑ Russell J. Garwood, Jason A. Dunlop. Three-dimensional reconstruction and the phylogeny of extinct chelicerate orders. „PeerJ”. 2 (e641), 2014. DOI: 10.7717/peerj.641.
- ↑ Jesús A. Ballesteros, Prashant P. Sharma. A Critical Appraisal of the Placement of Xiphosura (Chelicerata) with Account of Known Sources of Phylogenetic Error. „Systematic Biology”. 68 (6), s. 896-917, 2019. DOI: 10.1093/sysbio/syz011.