Teatr Wierszalin

Dom kolonijny w Supraślu, siedziba teatru

Teatr Wierszalin, początkowo Towarzystwo Wierszalin – polska grupa teatralna z siedzibą w Supraślu.

Historia

Nazwa zespołu pochodzi od prawosławnej wspólnoty religijnej z lat I wojny światowej na Białostocczyźnie. Wierszalin został założony przez Piotra Tomaszuka i Tadeusza Słobodzianka razem z absolwentami znajdującego się w Białymstoku Wydziału Sztuki Lalkarskiej PWST im. Al. Zelwerowicza w Warszawie. W 1991 towarzystwo zostało przekształcone w teatr pod nazwą Teatr Wierszalin w 1994 otrzymał budynek na siedzibę w Supraślu. Jeden z teatrów antropologicznych, nawiązujący do mitów, wierzeń, tradycji i folkloru, nie stroniący od kontrowersji i satyry, przetwarzający je w teatr nowatorski, odwołujący się do tradycji Jerzego Grotowskiego, dziedzictwa Tadeusza Kantora i przedwojennej Reduty Juliusza Osterwy.

Teatr Wierszalin jest wojewódzką instytucją kultury, finansowaną przez Urząd Marszałkowski oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, ośrodkiem badań teatralnych nad twórczością Adama Mickiewicza. Premiery "Wierszalina" są wydarzeniami artystycznymi polskiego teatru.

Teatr trzykrotnie otrzymał nagrodę Fringe First na międzynarodowym festiwalu teatralnym w Edynburgu. W 1994 Wierszalin odebrał dyplom uznania za wybitne zasługi dla kultury polskiej na świecie przyznawany przez Ministra Spraw Zagranicznych RP. W 1998 Sekcja Krytyków Teatralnych Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego, w uznaniu zasług w popularyzacji polskiego teatru na świecie, przyznał Wierszalinowi swoją Nagrodę im. Stanisława Ignacego Witkiewicza. W 2000 Teatr zaprezentował na wystawie Expo w Hanowerze spektakl Ofiara Wilgefortis.

Sztuka „Wziołowstąpienie” z 2015 , nawiązująca stylistyką do wcześniejszych realizacji Teatru Wierszalin, takich jak “Wierszalin. Reportaż o końcu świata” i „Turlajgroszek”, budząca odmienne reakcje - opowieść m.in. o mężczyźnie ze wsi Puciłki spod Sokółki, w której składzie odnajdywane są fragmenty książki Vitala Voranau pt. „Szeptem”, stała się przedmiotem kontrowersji.

„Dziady cz. I” Teatru Wierszalin – premiera na antenie TVP Kultura: (17.11.2020) „Dziady – Noc pierwsza” (24.11.2020) część druga mickiewiczowskiej opowieści, przygotowanej przez Teatr Wierszalin.

W 2022 Teatr Wierszalin odbył ze spektaklem „Dziady”„objazd mickiewiczowski wzorem Reduty na Litwie”.

Organizator dorocznego interdyscyplinarnego  Festiwalu „Między Wierszami" w Supraślu, na który składają się spektakle Teatru Wierszalin, uliczne czytanie wierszy, spotkania z pisarzami, pokazy filmów animowanych i koncerty.

Wybrane realizacje

• 1990 – Turlajgroszek
• 1993 – Merlin. Inna historia
• 1996 – Głup
• 1997 – Prawiek i inne czasy
• 2000 – Ofiara Wilgefortis
• 2004 – Święty Edyp
• 2005 – Zwierzenia pornogwiazdy
• 2006 – Bóg Niżyński
• 2007 – Wierszalin. Reportaż o końcu świata
• 2007 – Życie snem
• 2008 – Klątwa
• 2008 – Marat-Sade
• 2009 – Gilgamesz
• 2009 – Plastynaci
• 2010 – Statek błaznów
• 2011 – Traktat o manekinach
• 2011 – Anatomia psa
• 2012 – Wszyscy Święci. Zabłudowski cud.
• 2012 – Boska Komedia
• 2014 – Golem
• 2015 – Złoty deszcz
• 2015 – Don Kichot – improwizacje
• 2015 – Wziołowstąpienie
• 2016 – Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim
• 2016 – Dziady – Noc Pierwsza
• 2017 – Dziady – Noc Druga
• 2017 – Wykład

Zespół

• Piotr Tomaszuk
• Rafał Gąsowski
• Dariusz Matys
• Monika Kwiatkowska
• Sylwia Nowak
• Adam Milewski
• Katarzyna Wolak

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Teatru Wierszalin
• Konrad Szczebiot „Bogowie, wariaci, grzesznicy i święci” artykuł zawierający krótką historię Teatru Wierszalin [dostęp 2011-01-19]
• Leonard Drożdżewicz „DZIADY” W LEŚNEJ GŁUSZY. ĆWIERĆWIECZE TEATRU WIERSZALIN, „Znad Wilii”, nr 4 (68) z 2016 r., s. 41–45, [dostęp 2020-02-20]