Torbomysz

Torbomysz
	Saccostomus
	W. Peters, 1846
	; Przedstawiciel rodzaju – torbomysz sawannowa (S. campestris)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	malgaszomyszowate
Podrodzina	wielkoszczury
Rodzaj	torbomysz
	Typ nomenklatoryczny
	Saccostomus campestris W. Peters, 1846
Synonimy
	Eosaccomys Palmer, 1903;
	Eosaccomys Palmer, 1903;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Torbomysz^[3] (Saccostomus) – rodzaj ssaków z podrodziny wielkoszczurów (Cricetomyinae) w obrębie rodziny malgaszomyszowatych (Nesomyidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Somalia, Etiopia, Demokratyczna Republika Konga, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Namibia, Zimbabwe, Mozambik i Południowa Afryka; być może Eswatini)^[4]^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 95–173 mm, długość ogona 28–74 mm, długość ucha 14–22 mm, długość tylnej stopy 17–25 mm; masa ciała 33–81 g^[5]^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1846 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters na łamach rocznika Bericht über die zur Bekanntmachung geeigneten Verhandlungen der Konigl. Preuss. Akademie der Wissenschaften zu Berlin^[1]. Na gatunek typowy Peters wyznaczył torbomysz sawannową (S. campestris).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Saccostomus: gr. σακκος sakkos ‘torba’; στομα stoma, στοματος stomatos ‘usta’^[8].
Eosaccomys: gr. εως eōs lub ηως ēōs ‘wschodni, orientalny’; σακκος sakkos ‘torba’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[9].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[10]^[7]^[4]^[3]:

Saccostomus mearnsi E. Heller, 1910 – torbomysz kenijska
Saccostomus umbriventer G.S. Miller, 1910
Saccostomus campestris W. Peters, 1846 – torbomysz sawannowa

Opisano również gatunki wymarłe:

Saccostomus geraadsi Mein, Pickford & Senut, 2004^[11] (Etiopia; miocen)
Saccostomus major Denys, 1987^[12] (Tanzania; pliocen).

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nowa nazwa dla Saccostomus Peters, 1846, ponieważ Palmer uważał, że nazwa ta jest zajęta przez Saccostoma Fitzinger, 1843 (Reptilia).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b W. Peters. Über neue Säugethiergattungen aus den Ordnungen der Insectenfresser und Nagethiere. „Bericht über die zur Bekanntmachung geeigneten Verhandlungen der Konigl. Preuss. Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1846, s. 258, 1846. (niem.).
↑ T.S. Palmer. Some new generic names of mammals. „Science”. New Series. 17, s. 873, 1903. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 232. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 336. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b S. Goodman & A. Monadjem: Family Nesomyidae (Pouched Rats, Climbing Mice and Fat Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 196–197. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Saccostomus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-20].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 217. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 615.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 364.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
↑ P. Mein, M. Pickford & B. Senut. Late Miocene micromammals from the Harasib karst deposits, Namibia. Part 2b – Cricetomyidae, Dendromuridae and Muridae, with an addendum on the Myocricetodontinae. „Communications of the Geological Survey of Namibia”. 13, s. 43, 2004. (ang.).
↑ Ch. Denys: Fossil rodents (other than Pedetidae) from Laetoli. W: M.D. Leakey & J.M. Harris (redaktorzy): Laetoli: a Pliocene Site in northern Tanzania. London: Oxford Science Publications, 1987, s. 118–170. ISBN 978-0-19-854441-8. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[2] Nowa nazwa dla Saccostomus Peters, 1846, ponieważ Palmer uważał, że nazwa ta jest zajęta przez Saccostoma Fitzinger, 1843 (Reptilia).

[Peters-1] W. Peters. Über neue Säugethiergattungen aus den Ordnungen der Insectenfresser und Nagethiere. „Bericht über die zur Bekanntmachung geeigneten Verhandlungen der Konigl. Preuss. Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1846, s. 258, 1846. (niem.).

[Palmer-3] T.S. Palmer. Some new generic names of mammals. „Science”. New Series. 17, s. 873, 1903. (ang.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 232. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 336. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Goodman&Monadjem-6] S. Goodman & A. Monadjem: Family Nesomyidae (Pouched Rats, Climbing Mice and Fat Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 196–197. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Saccostomus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-20].

[amw-8] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 217. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792362_615]-9] Palmer 1904 ↓, s. 615.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792011_364]-10] Palmer 1904 ↓, s. 364.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).

[mein&inni-12] P. Mein, M. Pickford & B. Senut. Late Miocene micromammals from the Harasib karst deposits, Namibia. Part 2b – Cricetomyidae, Dendromuridae and Muridae, with an addendum on the Myocricetodontinae. „Communications of the Geological Survey of Namibia”. 13, s. 43, 2004. (ang.).

[den-13] Ch. Denys: Fossil rodents (other than Pedetidae) from Laetoli. W: M.D. Leakey & J.M. Harris (redaktorzy): Laetoli: a Pliocene Site in northern Tanzania. London: Oxford Science Publications, 1987, s. 118–170. ISBN 978-0-19-854441-8. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]