Trąbowce
| ||
| Proboscidea | ||
| Illiger, 1811 | ||
 Słoniątko z warszawskiego ZOO | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| (bez rangi) | Paenungulata | |
| Rząd | trąbowce | |
Trąbowce (Proboscidea) – rząd dużych ssaków łożyskowych, do którego zaliczane są żyjące współcześnie słonie.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Opis[edytuj | edytuj kod]
Współcześnie trąbowce są największymi zwierzętami lądowymi. Wyróżniają się obecnością trąby. Jest ona skomplikowanym narządem powstałym przez zrośnięcie się górnej wargi i nosa. Trąbę tworzy kilkanaście tysięcy włókien mięśniowych, co nadaje jej elastyczność. Koniec trąby jest zakończony jednym lub dwoma (zależnie od gatunku) palczastymi wyrostkami i jest bardzo wrażliwy na dotyk. Narząd ten służy do zbierania i przenoszenia do pyska pokarmu i wody, jako broń i do komunikacji dotykowej z innymi osobnikami.
Pochodzenie i pokrewieństwo[edytuj | edytuj kod]
Trąbowce pojawiły się w zapisie kopalnym we wczesnym eocenie, ale przypuszczalnie wyewoluowały wcześniej. Niekiedy do trąbowców zalicza się niewielką rodziną prymitywnych antrakobunidów (Anthracobunidae), z której najprawdopodobniej wywodzą się właściwe trąbowce.
Badania genetyczne dowiodły, że trąbowce są spokrewnione blisko z brzegowcami (Sirenia) i góralkowcami (Hyracoidea). Nieoczekiwanie odkryto powiązania molekularne z innymi grupami rdzennie afrykańskich ssaków, takimi jak ryjkonosowe (Macroscelidea) i rurkoozębne, czyli mrówniki (Tubulidentata). Łącznie z kilkoma innymi wymarłymi już rzędami ssaków łączy się je w oddzielny klad Afrotheria.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się kilka rodzin trąbowców, z których do czasów współczesnych dotrwały tylko słoniowate.
- Pierwotne trąbowce
- rodzina: Antrakobunidy (Anthracobunidae)
- rodzina: Moeritheriidae, Andrews, 1906
- rodzina: Baryteria (Barytherioidea), Andrews, 1906
- rodzina: Deinoteria (Deinotheriidae), Bonaparte, 1845
- Elephantiformes – słoniokształtne
- rodzina: mastodonty (Mammutidae), Hay, 1922 non Cabrera, 1929
- rodzina: Amebelodontidae, Barbour, 1927
- rodzina: gomfotery (Gomphotheriidae), Hay, 1922
- rodzina: słoniowate (Elephantidae), Gary, 1821