Przejdź do zawartości

Urszula Kozioł

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Urszula Kozioł
Ilustracja
Urszula Kozioł (2016)
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1931
Rakówka

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa Wrocławia
Nagrody

Nagroda im. Stanisława Piętaka (1965), Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1969), Literacka Nagroda PEN Clubu (1998), Główna Śląska Nagroda Kulturalna Kraju Dolnej Saksonii (1998), Literacka Nagroda im. Eichendorffa (2002), Nagroda Literacka m.st. Warszawy (2015)[1], Nagroda Literacka „Nike” (2024)

Ryszard Kapuściński i Urszula Kozioł (2006)

Urszula Kozioł, pseudonim „Antoni Migacz”, „Mirka Kargol”, „Faun”, „U.K.”, „Uk”, „Uka”, „UKA” (ur. 20 czerwca 1931 w Rakówce) – polska poetka, pisarka, autorka felietonów i utworów dramatycznych dla dzieci i dorosłych. Laureatka Nagrody Literackiej „Nike” w 2024.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Do końca II wojny światowej przebywała na Zamojszczyźnie, uczyła się w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej w Zamościu. Następnie studiowała polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Studia I stopnia ukończyła w 1953 r. (magisterium uzyskała w 1969 r. na studiach uzupełniających).

Zaliczana jest do tzw. pokolenia „Współczesności”. Debiutowała jako poetka w 1953 r. na łamach dodatku do „Gazety Robotniczej” pt. „Sprawy i ludzie”. Od 1954 do 1972 r. pracowała jako nauczycielka, początkowo w Bystrzycy Kłodzkiej, a następnie we Wrocławiu. W latach 1956–1958 była kierownikiem działu literackiego pisma „Poglądy”. Od 1958 r. publikuje w miesięczniku „Odra” (m.in. cykl felietonów pt. „Z poczekalni”), a także w pismach: „Współczesność” (1959–1964), „Tygodnik Kulturalny” (1963–1965) i „Poezja” (1967–1972).

W latach 1965–1967 była dyrektorem Wrocławskiego Ośrodka Kultury i radną Dzielnicowej Rady Narodowej we Wrocławiu. Od 1970 r. współpracowała ze Studenckim Teatrem „Kalambur”. W latach 1972-2022 była redaktorem działu literackiego „Odry”. Przebywała na stypendiach literackich w Iowa City (USA, 1991) oraz w Poitiers (Francja, 1993).

Członek Związku Literatów Polskich (1963–1983; od 1963 w Zarządzie, a w latach 1971–1976 prezes Oddziału Wrocławskiego, w latach 1978–1983 także członek Zarządu Głównego), Polskiego PEN Clubu (od 1971, w tym od 1988 do 2003 w Zarządzie Głównym). Członek założyciel Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1989, w tym od 1993 członek Zarządu Głównego).

W 2024 zdobyła Nagrodę Literacką „Nike” za tom Raptularz[2].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Córka Hipolita Kozioła i Czesławy Kargol. Starsza siostra Stanisława, Lecha i Andrzeja (wokalisty zespołu Vox)[3].

Jej mężem był Feliks Przybylak (1933–2010), germanista, tłumacz literatury niemieckojęzycznej i poeta.

Mieszka we Wrocławiu.

Nagrody i inne wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Poezje

[edytuj | edytuj kod]

Powieści i opowiadania

[edytuj | edytuj kod]
  • Postoje pamięci (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1964, 1973, 1977; Atut-Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe 2004, ISBN 83-89247-98-4).
  • Ptaki dla myśli (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971; wyd. 2 poprawione i rozszerzone: Wydawnictwo Literackie 1984, ISBN 83-08-01082-2)
  • Noli me tangere (Państwowy Instytut Wydawniczy 1984; ISBN 83-06-00814-6)

Felietony

[edytuj | edytuj kod]
  • Z poczekalni oraz Osobnego sny i przypowieści (Wydawnictwo Literackie, 1978)
  • Osobnego sny i przypowieści (Okis, 1997; Biblioteka Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich; ISBN 83-87104-00-0)

Utwory dramatyczne (dla dorosłych i dzieci), monodramy

[edytuj | edytuj kod]
  • Gonitwy (Prapremiera: Zespół Teatralny przy Wyższej Szkole Inżynieryjskiej, Rzeszów 1972)
  • Kobieta niezależna („Scena”, 12/1976)
  • Biało i duszno (układ dramatyczny) („Scena”, 10/1977)
  • Król malowany (na motywach baśni J.Ch. Andersena pt. Nowe szaty króla, 1978; druk: Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe, Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, 1986)
  • Narada familijna („Teatr Polskiego Radia”, 2/1978)
  • Przerwany wykład („Scena”, 12/1978)
  • Weekend („Opole” nr 1/1981 i nr 2/1981)
  • Spartolino, czyli jak Rzempoła ze szwagrem Pitołą stracha przydybali (Prapremiera: Wrocławski Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, 1982)
  • Trzy Światy (Czytelnik, 1982; ISBN 83-07-00707-0)
  • Podwórkowcy (Prapremiera: Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego, Wałbrzych 1983; spektakl TV 1984)
  • Psujony („Scena”, 1/1985)
  • Magiczne imię (Wydawnictwo Literackie, 1985; ISBN 83-08-01194-2)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Sprawozdanie roczne z działalności centrum polsko-francuskiego Côtes d’Armor – Warmia i Mazury w Olsztynie. [dostęp 2012-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].
  2. a b Wojciech Szot, Nagroda Nike 2024 dla Urszuli Kozioł. Jej "Raptularz" to pożegnanie albo opór wobec ciemności [online], wyborcza.pl, 6 października 2024 [dostęp 2024-10-06].
  3. Piotr Szewc, Urszula Kozioł, „Nowe Książki” 1996, nr 10, okładka, s. IV.
  4. M.P. z 1997 r. nr 16, poz. 151.
  5. M.P. z 1997 r. nr 33, poz. 315.
  6. Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Archiwum Aleksandra Kwaśniewskiego / Aktualności / Rok 2000 i starsze / Odznaczenia dla twórców kultury. www.prezydent.pl. [dostęp 2015-11-14].
  7. Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 437.
  8. Nike 2006. nike.org.pl. [dostęp 2005-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)].
  9. Nagroda Nike 2008. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-21].
  10. Civitate Wratislaviensi Donatus. Biuletyn Rady Miejskiej. [dostęp 2023-12-26].
  11. Laureaci | Silesius. silesius.wroclaw.pl. [dostęp 2015-07-15].
  12. Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego – nominowani 2015 [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2015-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-01].
  13. nominacje do Nagrody Literackiej Nike 2015. culture.pl. [dostęp 2015-07-26].
  14. Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – nominowani [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2018-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-16] (ang.).
  15. NIke 2017 – nominacje [online], wyborcza.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2017-05-18].
  16. Urszula Kozioł bohaterką tegorocznej Alei Pisarzy w Oświęcimiu [online], Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich [dostęp 2022-11-30].
  17. Gala wręczenia nagrody poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” [online], KPCK, 18 września 2020 [dostęp 2020-10-05] (pol.).
  18. Odznaka Honorowa Wrocławia - Wrocław z wdzięcznością "Wratislavia Grato Animo" [online], bip.um.wroc.pl [dostęp 2022-11-14].
  19. Ogłoszono nominacje do Nagrody Orfeusza [online], wirtualnywydawca.pl, 4 maja 2023 [dostęp 2023-05-04] (pol.).
  20. Poetka Urszula Kozioł odznaczona Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" [online], dzieje.pl, 20 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-21].
  21. Znamy nominacje do XIII edycji Nagrody Orfeusza [online], instytutksiazki.pl, 22 kwietnia 2024 [dostęp 2024-07-06] (pol.).
  22. Nagroda miesięcznika "Odra" dla Urszuli Kozioł [online], dzieje.pl [dostęp 2024-09-05] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 4, pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan. Warszawa: WSiP, 1996, s. 349. ISBN 83-02-05974-9.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]