Władysław Jędrzejewski (generał)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Jędrzejewski
Владислав Антонович Ендржеевский
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

5 marca 1863
Nowiny (powiat lepelski)

Data i miejsce śmierci

marzec 1940
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1884–1924 i 1939–1940

Siły zbrojne

Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

93 Irkucki Pułk Piechoty
30 Dywizja Piechoty
5 Dywizja Piechoty
1 Armia
6 Armia
Okręg Korpusu Nr VI

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
dowódca dywizji piechoty
dowódca armii
dowódca okręgu korpusu

Główne wojny i bitwy

wojna rosyjsko-japońska
I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Order Michała Walecznego III klasy (Rumunia) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Gen. Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański w sztabie gen. Władysława Jędrzejewskiego; 21 marca 1919

Władysław Jędrzejewski (ur. 5 marca[1][2][3][4][5][6][7] 1863 w majątku Nowiny w powiecie lepelskim, zm. prawd. w marcu 1940 we Lwowie)[8] – generał major Armii Imperium Rosyjskiego oraz generał dywizji Wojska Polskiego, odznaczony Orderem Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1880 roku złożył maturę w gimnazjum Petersburgu. Ukończył Warszawską Szkołę Junkrów Piechoty[1]. Od 1884 zawodowy oficer rosyjskiej piechoty. Brał udział w wojnie rosyjsko– japońskiej 1904–1905. W 1914 był dowódcą 93 Irkuckiego pułku piechoty. Później dowodził 119 Kołomyjskim pułkiem piechoty, brygadą piechoty oraz 30 Dywizją Piechoty. I wojnę światową rozpoczął w stopniu podpułkownika. 22 kwietnia 1917 roku został mianowany generałem majorem ze starszeństwem z dniem 15 grudnia 1916 roku[9]ODN: brak numeru strony.

9 grudnia 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego w grupie oficerów byłego I Korpusu Polskiego i byłej armii rosyjskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała majora ze starszeństwem z dniem 15 grudnia 1918 roku i przydzielony do rezerwy oficerów[10]. Wówczas mianowany komendantem rezerwy oficerów w Warszawie. W 1919 (od marca do maja) był komendantem obrony Lwowa i dowódcą 5 Dywizji Piechoty i załogi obrony Lwowa. Następnie dowodził grupą operacyjną na froncie galicyjskim. Ponownie dowodził 5 DP od sierpnia 1919 do maja 1920. 21 kwietnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu generała porucznika, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[11]. Był dowódcą 1 Armii (maj–sierpień 1920), następnie 6 Armii (sierpień–wrzesień 1920) oraz Grupy Operacyjnej 6 Armii (od września 1920)[potrzebny przypis]. Od stycznia 1921 był dowódcą Okręgu Generalnego Lublin, a od września 1921 dowódcą Okręgu Korpusu nr VI we Lwowie.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 15. lokatą w korpusie generałów[12]. 12 marca 1924 roku został zwolniony ze stanowiska dowódcy OK VI[13]. Z dniem 30 czerwca 1924 roku został przeniesiony w stan spoczynku[14]. Osiadł we Lwowie. Był członkiem zarządu wydziału wojewódzkiego we Lwowie Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów (otrzymał tytuł członka honorowego tegoż stowarzyszenia i tytuł prezesa honorowego)[15][16][17][18] oraz przewodniczącym oddziału Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów we Lwowie[19].

We wrześniu 1939 zgłosił się do służby. Organizował Cywilną Straż Obywatelską we Lwowie, której został komendantem 7 września 1939[20]. 4 października 1939 został aresztowany przez NKWD[21]. Zmarł prawdopodobnie w więzieniu we Lwowie w marcu 1940 (lub został rozstrzelany jeszcze w 1939). Figuruje na Ukraińskiej Liście Katyńskiej[22]. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

2 września 2016 Prezydent RP Andrzej Duda na wniosek Ministra Obrony Narodowej Antoniego Macierewicza mianował go pośmiertnie na stopień generała broni[23].

Władysław Jędrzejewski był żonaty z Katarzyną z Ambrożewiczów, z którą miał syna Tadeusza oraz córki: Marię i Walerię[24]. Żona generała była prezesem wydziału Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża dla okręgu lwowskiego[25][26][27].

Kapitan rezerwy artylerii Tadeusz Jędrzejewski urodził się 14 lipca 1898 roku. Zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy artylerii. Posiadał przydział w rezerwie do 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu[28]. W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą kolumny amunicyjnej 15 dywizjonu artylerii ciężkiej. Poległ 28 października 1939 roku w Warszawie[29].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Encyklopedia Wojskowa 1933 ↓, s. 687.
  2. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 3 tu podano, że urodził się 20 lutego.
  3. ↑ Likhotvorik 2016 ↓, s. jeżeli według kalendarza juliańskiego urodził się 20 lutego, to według kalendarza gregoriańskiego był to dzień 4 marca. Zobacz daty nowego i starego porządku..
  4. ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 40 autorzy podali, że urodził się 5 marca 1863 roku wspominając także o innej dacie – 30 stycznia.
  5. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 154 autor, jako datę urodzin podał 11 lutego. Przyjmując, że jest to data wg kalendarza gregoriańskiego to, wg kalendarza juliańskiego urodził się 30 stycznia.
  6. ↑ Suchcitz 1993 ↓, s. 28 autor podał dzień 30 stycznia 1863 roku.
  7. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 321 tu podano datę 5 marca.
  8. ↑ Ogrody Wspomnień – Władysław Jędrzejewski (pol.) [dostęp 2011-11-09]
  9. ↑ Likhotvorik 2016 ↓.
  10. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 13 z 23 grudnia 1918 roku, poz. 369.
  11. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 17 z 8 maja 1920 roku, s. 336.
  12. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 14 tu, jako datę urodzenia podano 11 lutego.
  13. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 28 z 22 marca 1924 roku, s. 138.
  14. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 64 z 8 lipca 1924 roku, s. 375.
  15. ↑ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów (Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża) Zarządu Oddziału Wojewódzkiego we Lwowie za rok 1926. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1927.brak strony w książce
  16. ↑ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów (Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża) Zarządu Oddziału Wojewódzkiego we Lwowie za rok 1927. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1928, s. 6, 13.
  17. ↑ Marian Weber: Opieka nad grobami bohaterów na terenie województwa lwowskiego. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1930, s. 31.
  18. ↑ Marian Weber: Opieka nad grobami bohaterów. Sprawozdanie Zarządu Oddziału Wojewódzkiego i Gminnego Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1933, s. 3.
  19. ↑ Pamiętajmy o grobach bohaterów. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 248 z 28 października 1936. 
  20. ↑ Cywilna straż obywatelska we Lwowie. „Wiek Nowy”. Nr 11510, s. 4, 9 września 1939. 
  21. ↑ Sławomir Kalbarczyk. Ukraińska Lista Katyńska. „Komentarze historyczne”, s. 54. Instytut Pamięci Narodowej. 
  22. ↑ Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska, Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 549–550, ISBN 978-83-247-2036-1, OCLC 750956033.
  23. ↑ M.P. z 2016 r. poz. 1092.
  24. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 154.
  25. ↑ Sprawozdanie Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża dla okręgu lwowskiego za rok 1923. Lwów: Towarzystwo Polskiego Żałobnego Krzyża, 1924, s. 7.
  26. ↑ Sprawozdanie Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża dla okręgu lwowskiego za rok 1924. Lwów: Towarzystwo Polskiego Żałobnego Krzyża, 1925, s. 10.
  27. ↑ Marian Weber: Opieka nad grobami bohaterów na terenie województwa lwowskiego. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1930, s. 30.
  28. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 139, 651.
  29. ↑ Tadeusz Jędrzejewski. [w:] Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką [on-line]. straty.pl, 2020. [dostęp 2020-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-25)]. (pol.)..
  30. ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 59.
  31. ↑ a b c d e f g Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 304-305.
  32. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2641 z 22 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 8 poz. 240)
  33. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 18.
  34. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2227 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 40, poz. 1854, s. 1533)
  35. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 63)
  36. ↑ Decyzja Naczelnika Państwa z 28 marca 1922 r. L. 6245/22 G. M. I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 11, s. 343)
  37. ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 249)
  38. ↑ Sprawozdanie Towarzystwa Polskiego Żałobnego Krzyża dla okręgu lwowskiego za rok 1924. Lwów: Towarzystwo Polskiego Żałobnego Krzyża, 1925, s. 9.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Jędrzejewski_(generał)&oldid=69199686”