Widuchowa (województwo zachodniopomorskie)

Widuchowa
	wieś
	; Widuchowa
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	gryfiński
Gmina	Widuchowa
Liczba ludności (2008)	1354
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	74-120
Tablice rejestracyjne	ZGR
SIMC	0785538
	Położenie na mapie gminy Widuchowa Widuchowa
	Położenie na mapie Polski Widuchowa
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Widuchowa
	Położenie na mapie powiatu gryfińskiego Widuchowa
	53°07′42″N 14°23′12″E/53,128333 14,386667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Widuchowa (niem. Fiddichow^[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Widuchowa. Dawniej samodzielne miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

31 grudnia 2008 roku w miejscowości mieszkało 1354 osób^[4].

Nazwa

Pierwszą, nieoficjalną, nazwą po II wojnie światowej było Widuchowo^[5]^[6].

12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Widuchowa^[3].

Położenie

Miejscowość leży nad rzeką Odrą, na granicy z Niemcami. Na wysokości Widuchowej Odra rozdziela się na dwie odnogi: Odrę Zachodnią, po której przeprowadzona jest linia graniczna oraz Odrę Wschodnią. Pomiędzy tymi dwiema odnogami rozciąga się obszar zwany Międzyodrzem, na którym ustanowiono Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry.

Historia

W X wieku był to gród słowiański przy przeprawie przez Odrę, mieściła się w nim komora celna. W 1283 utracił prawa targowe na rzecz Gryfina, w 1347 miejscowość otrzymała prawa miejskie^[7]. W XV wieku przez miasto przebiegała granica Pomorza i Brandenburgii. Od 1653 do 1679 Widuchowa należała do Szwecji, a następnie do Brandenburgii. W latach 1733–1788 było to prywatne miasto margrabiów ze Schwedt, w XVIII wieku było znane z jarmarków, czemu towarzyszył rozwój rzemiosła. Przed II wojną światową było znane z przetwórstwa tytoniu^[8]. W 1945 Widuchowa została zniszczona w 80% i utraciła prawa miejskie, obecnie trwają starania o przywrócenie praw miejskich^[9].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Zabytki Widuchowej

Zabytki

Do rejestru zabytków na terenie Widuchowej wpisane zostały^[10]:

kościół romański z XIII wieku, pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
budynki mieszkalne przy ul. Grunwaldzkiej 23, 25, 27
wille przy ul. Grunwaldzkiej 4, 8
budynek poczty przy ul. Grunwaldzkiej 9
magazyn przy ul. Grunwaldzkiej 29
cmentarz żydowski
teren Starego Miasta

Platforma widokowa

27 czerwca 2021 na szczycie Słowiańskiej Góry (morenowego wzniesienia o wysokości 72,6 m n.p.m., położonego ok. 500 m od centrum wsi) otwarto platformę widokową (zwaną też tarasem widokowym). Taras, o wysokości ok. 10 m. ma formę pierścienia, którego najwyższa część podtrzymywana jest przez V-kształtne stalowe podpory^[11].

Zleceniodawcą tarasu widokowego był Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego. Platformę zaprojektowała szczecińska firma "AB Studio Projektowe Marek Antoszczyszyn Andrzej Buko" , a wykonało Przedsiębiorstwo Budowlane MHM PAECH z Międzychodzia^[11].

Komunikacja

Przez Widuchową przebiega droga krajowa nr 31, łącząca Szczecin ze Słubicami. Miejscowość jest także portem na międzynarodowej drodze wodnej: Świnoujście – Szczecin – Gryfino – Widuchowa – Hohensaaten – Eberswalde – Berlin.

W 1877 r. miejscowość uzyskała połączenie kolejowe (zelektryfikowane w 1983 roku) po wybudowaniu ostatniego odcinka Nadodrzańskiej Magistrali Kolejowej Wrocław – Szczecin z Chojny do nieistniejącego już szczecińskiego Dworca Wrocławskiego. Przystanek kolejowy Widuchowa znajduje się ok. 3,7 km na wschód od centrum miejscowości.

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin – Szczecin – Bałtyk.

Do 21 grudnia 2007 r. funkcjonowało tu rzeczne przejście graniczne Widuchowa – Gartz, które na mocy układu z Schengen zostało zlikwidowane.

Zobacz też

Cmentarz żydowski w Widuchowej

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145762
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1461 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ Program Ochrony Środowiska dla gminy Widuchowa – Aktualizacja I. Poznań: ABRYS Technika Sp. z o.o., 2010-03, s. 24. (Załącznik do Uchwały Nr X/92/2011 Rady Gminy Widuchowa z dnia 3 listopada 2011 r.)
↑ Mapa Polski 1:1 000 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny Sztab Generalny, 1945.
↑ Robert Ryss. Ślady zakryte i odkryte. „Gazeta Chojeńska”. 22(569), 2005-06-02. ISSN 1232-664X. [dostęp 2013-02-15]. (pol.).
↑ Historia Widuchowej na stronach Urzędu Gminy
↑ CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 303-304, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
↑ Mieszkańcy Widuchowej chcą żyć w mieście
↑ Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków [online], Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków [dostęp 2024-10-05] (pol.).
↑ ^a ^b Piękne widoki z platformy widokowej w Widuchowej. Zobaczcie! [online], WZP, 28 czerwca 2021 [dostęp 2024-10-13] (pol.).

Ludzie związani z Widuchową ‎

Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Widuchową (województwo zachodniopomorskie)‎.

Linki zewnętrzne

Historia Widuchowej
Widuchowo al. Widuchowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 292 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145762

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1461 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-3] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[4] Program Ochrony Środowiska dla gminy Widuchowa – Aktualizacja I. Poznań: ABRYS Technika Sp. z o.o., 2010-03, s. 24. (Załącznik do Uchwały Nr X/92/2011 Rady Gminy Widuchowa z dnia 3 listopada 2011 r.)

[5] Mapa Polski 1:1 000 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny Sztab Generalny, 1945.

[6] Robert Ryss. Ślady zakryte i odkryte. „Gazeta Chojeńska”. 22(569), 2005-06-02. ISSN 1232-664X. [dostęp 2013-02-15]. (pol.).

[7] Historia Widuchowej na stronach Urzędu Gminy

[pomorze1-8] CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 303-304, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .

[9] Mieszkańcy Widuchowej chcą żyć w mieście

[10] Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków [online], Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków [dostęp 2024-10-05] (pol.).

[:0-11] Piękne widoki z platformy widokowej w Widuchowej. Zobaczcie! [online], WZP, 28 czerwca 2021 [dostęp 2024-10-13] (pol.).

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Wsie	Dębogóra Kłodowo Krzywin Lubicz Marwice Ognica Pacholęta Polesiny Rynica Widuchowa Żarczyn Żelechowo
Kolonie	Kiełbice Widuchówko Wilcze
Osady	Bolkowice Czarnówko Lubiczyn Pąkowo Widuchowa-Stacja
Osada leśna	Krzywinek
Część wsi	Radoszki
Zniesiona osada	Tarnogórki

Przynależność wojewódzka	woj. szczecińskie
Miasta	Banie (do 1945) Dąbie (← 1945–48 →) Gryfino Podjuchy (← 1945–48 →) Widuchowa (do 1945)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Banie Borzym (do 1954) Gryfino (od 1973) Kobylanka (do 1954) Krzywin (od 1973) Radziszewo (do 1954) Stare Czarnowo Swobnica Śmierdnica (do 1954) Wełtyń (do 1954) Widuchowa Załom (do 1948) Zdroje (do 1948) Żórawie (do 1954)
Gromady (1954–72)	Banie (1954–72) Chwarstnica (1954–72) Daleszewo (1954–72) Dębogóra (1954–57) Kobylanka (1954–57 →) Krzywin (1954–72) Lisie Pole (1954–71) Lubanowo (1954–71) Lubicz (1954–59) Piaseczno (1954–57) Pniewo (1954–72) Stare Czarnowo (1954–72) Strzelczyn (1954–71) Swobnica (1954–72) Śmierdnica (1954–71) Wełtyń (1954–72) Widuchowa (1954–72) Żelisławiec (1954–57)