Włodzimierz Kuryłowicz
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 września 1910 |
| Data i miejsce śmierci |
21 lutego 1991 |
| prof. zw. dr. hab nauk przyrodniczych | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Jana Kazimierza (dziś Uniwersytet Lwowski) |
| Doktorat |
1938 |
| Habilitacja |
1938 |
| Profesura |
1955 |
| Odznaczenia | |
         .jpg){kind=small}
| |
Włodzimierz Kuryłowicz (ur. 26 września 1910 we Lwowie, zm. 21 lutego 1991 w Warszawie[1]) – polski mikrobiolog, profesor zwyczajny w Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie, członek PAU i PAN.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 26 września 1910 we Lwowie, w rodzinie Romana, urzędnika, i Flory z Kleczyńskich[2]. Był młodszym bratem Jerzego – językoznawcy. W 1928 ukończył gimnazjum we Lwowie i podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK), gdzie w 1936 uzyskał dyplom lekarza, w 1938 stopień doktora medycyny na podstawie rozprawy Stanowisko pałeczki twardzielowej w grupie pałeczek otoczkowych, a w 1939 doktora habilitowanego[3]. Od trzeciego roku studiów (od 1934) pracował w filii Państwowego Zakładu Higieny we Lwowie[2].
W latach 1939–1941 pracował w Katedrze Mikrobiologii Instytutu Medycznego UJK, podczas okupacji niemieckiej od 1941 przemianowanej na Laboratorium Bakteriologiczno-Serologiczne[4]. Brał udział w działaniach niwelujących epidemię czerwonki bakteryjnej na terenie kresów południowo-wschodnich[3].
W 1945 opuścił Lwów. W 1945 podjął pracę w Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej Państwowego Zakładu Higieny w Krakowie, a od 1947 kierował Zakładem Antybiotyków PZH w Warszawie[2]. Wspólnie z biochemikiem prof. Tadeuszem Korzybskim rozpoczęli prace nad zwiększeniem wydajności biosyntezy penicyliny i jej oczyszczaniem. W 1946 udali się na stypednium UNRRA do Kanady, gdzie przez pół roku pracowali w Laboratorium MacPhersona na Uniwersytecie w Toronto. W 1950 Kuryłowicz rozpoczął prace nad szczepionkami BCG. W latach 1954–1956 z przerwami pracował w Laboratoriach Centre International de'l Enfance, ośrodka założonego przez Roberta Debré[4]. W latach 1957–1958 był kierownikiem ośrodków naukowych Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie i Szanghaju. Następnie w latach 1958–1963 kierował Zakładem Mikrobiologii w Instytutu Gruźlicy w Warszawie; jednocześnie w Instytucie Antybiotyków w Warszawie objął stanowisko kierownicze w Zakładzie Nowych Antybiotyków (1958–1961). W latach 1964–1980 pełnił funkcję dyrektora Państwowego Zakładu Higieny i kierował w nim Zakładem Badania Surowic i Szczepionek[2].
W 1954 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1963 zwyczajnego[2]. Był autorem ponad 270 prac naukowych. Zainicjował w Polsce produkcję antybiotyków[1].
Był członkiem Komisji Ekspertów ds. Antybiotyków WHO (1950–1970), przedwodniczącym Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia i Opieki Społcznej (1962–1968), wiceprezydentem Międzynarodowej Unii Towarzystw Mikrobiologów (1982–1986), członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk (od 1971)[5], członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności[6], członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów, członkiem zagranicznym: Brazylijskiej Akademii Nauk Medycznych, Akademii Nauk Medycznych ZSRR, Królewskiej Akademii Medycyny Belgii. Był doktorem honoris causa uniwersytetów w: Recife (1962), Oslo (1976), Lille (1977), Debreczynie (1978), Liège (1980), Quebecu (1985), Münsterze (1989) i Akademii Medycznej w Krakowie (1975)[2].
Zmarł 21 lutego 1991 w Warszawie[1], pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A II-6-25)[7].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1968)[8]
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1977)[8]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959)[8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1951)[8][9]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955)[10]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Lekarz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Lwa Finlandii (Finlandia, 1971)[8]
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja, 1978)[8]
- Medal Przyjaźni Polsko-Chińskiej (ChRL)
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Państwowa Nagroda Naukowa II stopnia (zespołowa) w dziedzinie nauk lekarskich za prace nad antybiotykami oraz za naukowe kierownictwo przy uruchomieniu fabryki penicyliny (1950)[11]
- Nagroda Państwowa I stopnia (zespołowa) (1968)[2]
- Nagroda Fundacji im. A. Jurzykowskiego (USA)
Źródło:[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Prof. Włodzimierz Kuryłowicz (MD) – pioneer of the antibiotic era in Poland – dokument Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)].
- ↑ a b c d e f g Anna Trojanowska, Kuryłowicz Włodzimierz Giganci Nauki [dostęp 2024-08-24].
- ↑ a b Józef F. Kubica. Włodzimierz Kuryłowicz. Wspomnienie (1910–1991). „Gazeta Wyborcza Trójmiasto (Gdańsk)”. 93, 20 kwietnia 2001.
- ↑ a b Józef Kubica, Włodzimierz Kuryłowicz. Prof. zw. dr hab. med., cz. rzecz. PAN (26.09.1910–21.02.1991) [dostęp 2024-08-24].
- ↑ KURYŁOWICZ, Włodzimierz [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-03] (pol.).
- ↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN, Katedra Historii Medycyny UJ CM
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-08-24].
- ↑ a b c d e f Andrzej Śródka (red.): Uczeni Polscy XIX–XX stulecia. T. II (H–Ł). Warszawa: Aries, 1995, s. 438.
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 76, poz. 1043 „za wybitne zasługi w pracy naukowej i zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/113 - na wniosek Ministra Zdrowia.
- ↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-24].
- ↑ Wanda Woźnicka. Wspomnienie pośmiertne: Włodzimierz Kuryłowicz (1910–1991). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”. 54, 1991.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Prof. zw. dr hab. cz Włodzimierz Kuryłowicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-01-15].
- Józef F. Kubica. Włodzimierz Kuryłowicz. Wspomnienie (1910–1991). „Gazeta Wyborcza Trójmiasto (Gdańsk)”. 93, 20 kwietnia 2001.
- Prof. Włodzimierz Kuryłowicz (MD) – pioneer of the antibiotic era in Poland – dokument Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)].
- Kuryłowicz Włodzimierz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2014-01-15].
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Doktorzy honoris causa Akademii Medycznej w Krakowie
- Dyrektorzy Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni odznaką tytułu honorowego „Zasłużony Lekarz PRL”
- Odznaczeni Odznaką Nagrody Państwowej
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy II klasy
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polacy odznaczeni Orderem Lwa Finlandii
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polscy mikrobiolodzy
- Wykładowcy Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
- Urodzeni w 1910
- Zmarli w 1991