Zygmunt Bobrowski (1898–1973)

Zygmunt Bobrowski

Ludwik Ludwik II

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1898 Przysucha
Data i miejsce śmierci	15 listopada 1973 Wyszków
Przebieg służby
Lata służby	1916–1949
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie Ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	261 zapasowy pułk piechoty 165 pułk piechoty 11 pułk piechoty 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej 25 pułk piechoty 1 Praski Pułk Piechoty 41 pułk piechoty 2 Berliński Pułk Piechoty 11 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca plutonu dowódca kompanii dowódca batalionu adiutant pułku kwatermistrz zastępca dowódcy pułku ds. liniowych dowódca pułku dowódca dywizji
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Zygmunt Bobrowski przybrane nazwiska: Edmund Bobrowski, Klemens Markowski, Aleksander Surowiec, ps. „Ludwik”, „Ludwik II”, (ur. 2 grudnia 1898 w Przysusze, zm. 15 listopada 1973 w Wyszkowie) – pułkownik piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Życiorys

Zygmunt Bobrowski był synem Stanisława (prywatny urzędnik) i Józefy z domu Woronieckiej. Ukończył naukę w 1915 w rosyjskiej szkole realnej w Równem. Służył od marca 1916 w armii rosyjskiej. W listopadzie tego samego roku ukończył szkołę oficerską w Kijowie i został w stopniu chorążego przydzielony do 261 zapasowego pułku piechoty. Przeniesiony w maju 1917 do 165 pułku piechoty. Był w sierpniu w tej jednostce współorganizatorem komitetu pułkowego, a następnie wstąpił do 11 pułku piechoty I Korpusu Polskiego na Wschodzie. Od czerwca 1918 współorganizator Polskiej Organizacji Wojskowej w Równem, a jednocześnie pracował w tamtejszym Komisariacie Reemigracyjnym jako instruktor. Aresztowany przez Niemców w Brześciu nad Bugiem (w październiku) w drodze do Warszawy, ale zdołał zbiec.

W Wojsku Polskim służył od listopada 1918. Był przydzielony do 36 pułku piechoty w którym przez wiele lat zajmował stanowiska: dowódcy plutonu, adiutanta pułku i dowódcy kompanii. Przeniesiony w marcu 1931 do KOP, początkowo do batalionu „Sarny”. Dowódca kompanii w Kaletach na granicy litewskiej, a od listopada 1935 kwatermistrz batalionu KOP „Niemenczyn”. Przeniesiony został w październiku 1936 do 25 pułku piechoty, w którym dowodził kompanią, a następnie batalionem od kwietnia 1938. W marcu 1939 pełnił służbę na stanowisku komendanta 25 Obwodu Przyspospobienia Wojskowego.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 był dowódcą II batalionu w 25 pułku piechoty 7 Dywizji Piechoty Armii „Kraków”. Posługiwał się podczas okupacji dokumentami na nazwiska: Edmund Bobrowski, Klemens Markowski i Aleksander Surowiec. Pracował przy ul. Targowej 67 w sklepie tytoniowym E. Linkego i J. Bokalskiej, a później przy Zygmuntowskiej 14. Był fikcyjnie zameldowany przy ul. Słowackiego 8 i Kaliskiej 5, a przy ul. Białostockiej 20 mieszkał przez cały okres okupacji. Od listopada 1939 był w konspiracji w Organizacji Wojskowej „Wilki”. W organizacji „Grunwald” od stycznia 1940, a w połowie tego roku po jej wejściu w skład „Unii” dowodził jej kadrowym pułkiem. W marcu 1942, po jej scaleniu z AK był komendantem 5 Rejonu Praga Centralna i zastępcą komendanta Obwodu Praga Okręg Warszawa AK. Po upadku powstania kierował dalszą pracą konspiracyjną 5 Rejonu. Kiedy oddziały Armii Czerwonej i LWP zajęły Pragę, komendant Obwodu Praga AK podpułkownik Antoni Żurowski „Andrzej” wydał 18 września odezwę wzywającą do wstępowania do LWP. Bobrowski w dniu następnym wydał rozkaz nr 38, w którym nakazywał podległym sobie oddziałom i ochotnikom zbiórkę przed wcieleniem do LWP. Ogłoszona 23 września 1944 odezwa ppłk. Antoniego Żurowskiego w centralnym organie PKWN „Rzeczypospolitej” (nr 51), została w nim opatrzona komentarzem pod wymownym tytułem „Obwód AK Praga w całości w Wojsku Polskim”. Władze nie zaaprobowały planu utworzenia 36 pp złożonego z żołnierzy AK i w rezultacie 26 września ppłk Antoni Żurowski wycofał swój podpis spod odezwy. Zygmunt Bobrowski podtrzymał swoje zgłoszenie i został w październiku 1944 mianowany zastępcą dowódcy do spraw liniowych 1 pułku piechoty 1 DP im. Tadeusza Kościuszki. Od marca 1945 dowódca 41 pułku piechoty 12 Dywizji Piechoty, od czerwca dowodził 2 pułkiem piechoty 1 Dywizji Piechoty, a następnie od kwietnia 1947 dowódca 11 Dywizji Piechoty.

W grudniu 1949 został zdemobilizowany. Początkowo mieszkał w Warszawie, gdzie w Biurze Handlu Zagranicznego pracował jako urzędnik, a od czerwca 1950 do lipca 1956 był prezesem Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „Ekonomiczna”. W 1956 przeniósł się do Wyszkowa. Prezes Wielobranżowej Spółdzielni Powiatowej od maja 1957 do września 1958 i w tym samym roku w październiku przeszedł na emeryturę. Był również radnym Miejskiej Rady Narodowej w latach 1958–1962, a w latach 1958–1966 Powiatowej Rady Narodowej. Piastował także stanowisko wiceprzewodniczącego Zarządu Powiatowego ZBoWiD i przewodniczącego Klubu Oficerów Rezerwy. Członek Stowarzyszenia „Pax” od 1960 i współzałożyciel, a następnie przewodniczący Zarządu Oddziału Powiatowego Stowarzyszenia „Pax” w Wyszkowie. Zmarł tam 15 listopada 1973 i został pochowany na miejscowym cmentarzu.

Żonaty od 1926 z Janiną z domu Wilczyńską (1903–1987), która była przez pięć lat więziona w obozie koncentracyjnym Ravensbrück oraz miał córkę Janinę (ur. 1953) zamężną Śledzicką (technik architekt), zamieszkałą w Warszawie.

Awanse

• kapitan – 3 maja 1926 ze starszeństwem z 1 lipca 1925 w korpusie oficerów piechoty
• major – rozkaz Dowódcy AK z 3 maja 1943
• podpułkownik – wrzesień 1944
• pułkownik – 1945

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (27 sierpnia 1945)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (18 kwietnia 1945)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Medal Niepodległości (9 listopada 1933)
• Srebrny Krzyż Zasługi (14 października 1934)
• Krzyż Armii Krajowej (1971)
• Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (Watykan, 1935)

Bibliografia

• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T. 3. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1991, s. 45–47. ISBN 83-211-0739-7.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.