Otmęt
50°28′58″N 17°58′33″E/50,482778 17,975833| część Krapkowic | |
 Byłe Śląskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Otmęt” (2006) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Miasto | |
| SIMC |
0965690 |
Położenie na mapie Krapkowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego  | |
Położenie na mapie gminy Krapkowice  | |
| 50°28′58″N 17°58′33″E/50,482778 17,975833
| |
Otmęt (do 1946 Odmęt; niem. Ottmuth[1], czes. Otmút) – dzielnica Krapkowic, do 1961 wieś, w latach 1945–1954 siedziba gminy Otmęt.
Do historii miejscowości weszło uruchomienie w 1931 zakładów Baťa.
Opis[edytuj | edytuj kod]
W Otmęcie swoje siedziby mają m.in. krapkowicki Urząd Miasta, Starostwo Powiatowe oraz Straż Pożarna. Znajdują się tu również dwa kościoły: zabytkowy pw. Wniebowzięcia NMP oraz współczesny pw. Ducha Świętego.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości pochodzi od polskiego słowa odmęt oznaczającego głęboką, wzburzoną wodę. Polską nazwę Otmęt oraz niemiecką Ottmuth wymienia w 1896 śląski pisarz Konstanty Damrot w książce o nazewnictwie miejscowym na Śląsku[2]. Damrot w swojej książce wymienia również starsze nazwy z łacińskich dokumentów z 1425 – Othmuch i z 1450 – Othmenth.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego (1880–1902) podaje polską nazwę Odmęt (i niemiecką Ottmuth)[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W II połowie XIII wieku Poltek z Szybowic, ówczesny właściciel Otmętu, przekazał miejscowość klasztorowi cystersów w Jemielnicy. Po śmierci Poltka ok. 1299, jego synowie Jaksa i Teodoryk odzyskali dobra[4].
W 1910 roku 990 mieszkańców mówiło w języku polskim, natomiast 154 osoby posługiwały się językiem niemieckim. W wyborach komunalnych w listopadzie 1919 roku 53 głosy oddano na kandydatów z list polskich, którzy zdobyli łącznie 2 z 9 mandatów. Podczas plebiscytu w 1921 roku uprawnionych do głosowania było 777 mieszkańców (w tym 157 emigrantów). Za Polską głosowały 93 osoby, za Niemcami 655 osób. W Otmęcie toczyły się walki w ramach III powstania śląskiego. 15 maja miejscowość została zajęta przez polskie wojsko, które jednak 2 dni później rozkazem dowództwa zostało zmuszone do wycofania. Otmęt stanowił zaplecze pod rozpoczynający się 21 maja atak w kierunku Góry św. Anny. Na początku czerwca do miejscowości wkroczyły wojska alianckie, które stworzyły strefę buforową między walczącymi stronami[5].
W 1945-1954 Otmęt był siedzibą gminy Otmęt, zniesionej podczas reformy administracji i utworzono gromadę Otmęt, zanim ta zaczęła funkcjonować zniesiono ją zmieniając na osiedle, które włączono do Krapkowic 1.01.1962 r.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:
- kościół par. pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zbudowany prawdopodobnie przez zakon templariuszy[7], najstarsza wzmianka o nim pochodzi z 1223 r. – z początków XIII wieku, przebudowany w kolejnych wiekach: XIV w., XVIII w., i znacznie rozbudowany w latach 1912–1914
- pozostałości – ruiny zamku rycerskiego nad Odrą, zbudowanego prawdopodobnie w XIV wieku, XVI/XVII w., gruntownie przebudowanego w XVIII wieku, w ruinie od połowy XIX wieku, wedle legendy zbudowany przez templariuszy; wieża zamku w 1723 r. przyłączona została do kościoła i zachowała się do dnia dzisiejszego.
- park, z XIX w.
inne zabytki:
- mury kościelne, XVI-wieczne, ze strzelnicami i śladami pomostów.
Znani otmętowianie[edytuj | edytuj kod]
- Marian Czura, polsko-niemiecki malarz i reżyser
- Karol Koziołek, polski ksiądz i działacz narodowy na Śląsku Opolskim
- Malwina Ratajczak, Miss Polonia 2005
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Ulica -
Ulica -
Wieża
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Konstanty Damrot, „Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde”, Verlag von Felix Kasprzyk Beuthen 1896.
- ↑ Otmęt – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, T. VII, s. 379.
- ↑ Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020, s. 864. ISBN 978-83-954314-5-6.
- ↑ Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 48. [dostęp 2012-12-10].
- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII. Warszawa: 1880–1902, s. 379.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Otmęt, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 379.
- Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Krapkowicach-Otmęcie. [dostęp 2019-04-04].
- Parafia pw. Ducha Świętego w Krapkowicach-Otmęcie. [dostęp 2019-04-04].
- Klub Sportowy Otmęŧ Krapkowice. [dostęp 2019-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
- Otmice, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2021-01-25].
