Przejdź do zawartości

Goździki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
zdanie kontrowersyjne medycznie wymaga podania rzeczowego, medycznego i recenzowanego przypisu, a nie źródeł historycznych czy popularnonaukowych autorstwa p. Grochowalskiej, które nawet nie mają bibliografii
→‎Właściwości lecznicze: Artykuł jest z kategorii medycznych, toteż wymaga właściwych źródeł medycznych, które dodano zastępując wcześniejszy artykulik popularnonaukowy.
Linia 16: Linia 16:
Goździki używane są w medycynie [[Indie|indyjskiej]] [[Ajurweda]], [[medycyna chińska|medycynie chińskiej]] i w medycynie zachodniej ([[ziołolecznictwo]] i [[stomatologia]]), w której używa się olejku goździkowego jako [[anodyna|anodyny]] (środka przeciwbólowego), zwłaszcza w praktyce stomatologicznej w nagłych przypadkach bólu zębów.
Goździki używane są w medycynie [[Indie|indyjskiej]] [[Ajurweda]], [[medycyna chińska|medycynie chińskiej]] i w medycynie zachodniej ([[ziołolecznictwo]] i [[stomatologia]]), w której używa się olejku goździkowego jako [[anodyna|anodyny]] (środka przeciwbólowego), zwłaszcza w praktyce stomatologicznej w nagłych przypadkach bólu zębów.


Goździki są także używane jako środki wiatropędne w celu zwiększenia wydzielania [[kwas solny|kwasu solnego]] przez [[żołądek]] i do poprawy [[perystaltyka|perystaltyki]] przewodu pokarmowego. Goździki są również uważane za naturalne [[leki przeciwrobacze]]<ref name="Balch Phyllis i Balch James" />. Olejek eteryczny stosowany jest w [[aromaterapia|aromaterapii]], gdy zachodzi potrzeba stymulacji i zwiększenia ciepłoty, zwłaszcza w przypadku problemów z [[trawienie]]m. Stwierdzono, że miejscowe wcieranie olejku bezpośrednio na skórę w okolicy [[jama brzuszna|brzucha]] i podbrzusza rozgrzewa [[układ pokarmowy|przewód pokarmowy]] {{Fakt|data=2022-10}}. [[Eugenol]], główny składnik olejku goździkowego, wykazuje również działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybowe, przeciwzapalne i przeciwbólowe<ref name=":0" />. W aromaterapii poza ryzykiem podrażnienia skóry czy błon śluzowych, olejek goździkowy należy używać ostrożnie ze względu na ryzyko interakcji z lekami, [[Embriotoksyczność|embriotoksyczności]] oraz wpływu na [[krzepnięcie krwi]]. W tym drugim aspekcie największe ryzyko stwarza zastosowanie doustne<ref name=":0" />.
Goździki są także używane jako środki wiatropędne w celu zwiększenia wydzielania [[kwas solny|kwasu solnego]] przez [[żołądek]] i do poprawy [[perystaltyka|perystaltyki]] przewodu pokarmowego. Goździki są również uważane za naturalne [[leki przeciwrobacze]]<ref name="Balch Phyllis i Balch James" />. Olejek eteryczny stosowany jest w [[aromaterapia|aromaterapii]], gdy zachodzi potrzeba stymulacji i zwiększenia ciepłoty, zwłaszcza w przypadku problemów z [[trawienie]]m. Stwierdzono, że miejscowe wcieranie olejku bezpośrednio na skórę w okolicy [[jama brzuszna|brzucha]] i podbrzusza rozgrzewa [[układ pokarmowy|przewód pokarmowy]] {{Fakt|data=2022-10}}. [[Eugenol]], główny składnik olejku goździkowego, wykazuje również działanie przeciwbakteryjne<ref>{{Cytuj |autor = Magdalena Ulanowska, Beata Olas |tytuł = Biological Properties and Prospects for the Application of Eugenol—A Review |czasopismo = International Journal of Molecular Sciences |data = 2021-01 |data dostępu = 2022-10-11 |issn = 1422-0067 |wolumin = 22 |numer = 7 |s = 3671 |doi = 10.3390/ijms22073671 |pmid = 33916044 |pmc = PMC8036490 |url = https://www.mdpi.com/1422-0067/22/7/3671 |język = en}}</ref>, przeciwgrzybowe<ref>{{Cytuj |autor = Magdalena Ulanowska, Beata Olas |tytuł = Biological Properties and Prospects for the Application of Eugenol—A Review |czasopismo = International Journal of Molecular Sciences |data = 2021-01 |data dostępu = 2022-10-11 |issn = 1422-0067 |wolumin = 22 |numer = 7 |s = 3671 |doi = 10.3390/ijms22073671 |pmid = 33916044 |pmc = PMC8036490 |url = https://www.mdpi.com/1422-0067/22/7/3671 |język = en}}</ref>, przeciwzapalne<ref>{{Cytuj |autor = Apparecido N. Daniel, Simone M. Sartoretto, Gustavo Schmidt, Silvana M. Caparroz-Assef, Ciomar A. Bersani-Amado |tytuł = Anti-inflammatory and antinociceptive activities A of eugenol essential oil in experimental animal models |czasopismo = Revista Brasileira de Farmacognosia |data = 2009-03 |data dostępu = 2022-10-11 |issn = 0102-695X |wolumin = 19 |s = 212–217 |doi = 10.1590/S0102-695X2009000200006 |url = http://www.scielo.br/j/rbfar/a/rrn5yNGVqJr9M4jKkDkT7Vp/abstract/?lang=en |język = en}}</ref> i przeciwbólowe<ref>{{Cytuj |autor = Soo-Hyun Park, Yun-Beom Sim, Jin-Koo Lee, Seon-Mi Kim, Yu-Jung Kang |tytuł = The analgesic effects and mechanisms of orally administered eugenol |czasopismo = Archives of Pharmacal Research |data = 2011-03-01 |data dostępu = 2022-10-11 |issn = 1976-3786 |wolumin = 34 |numer = 3 |s = 501–507 |doi = 10.1007/s12272-011-0320-z |url = https://doi.org/10.1007/s12272-011-0320-z |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Apparecido N. Daniel, Simone M. Sartoretto, Gustavo Schmidt, Silvana M. Caparroz-Assef, Ciomar A. Bersani-Amado |tytuł = Anti-inflammatory and antinociceptive activities A of eugenol essential oil in experimental animal models |czasopismo = Revista Brasileira de Farmacognosia |data = 2009-03 |data dostępu = 2022-10-11 |issn = 0102-695X |wolumin = 19 |s = 212–217 |doi = 10.1590/S0102-695X2009000200006 |url = http://www.scielo.br/j/rbfar/a/rrn5yNGVqJr9M4jKkDkT7Vp/abstract/?lang=en |język = en}}</ref>. W aromaterapii poza ryzykiem podrażnienia skóry czy błon śluzowych, olejek goździkowy należy używać ostrożnie ze względu na ryzyko interakcji z lekami, [[Embriotoksyczność|embriotoksyczności]] oraz wpływu na [[krzepnięcie krwi]]. W tym drugim aspekcie największe ryzyko stwarza zastosowanie doustne<ref name=":0" />.


Pąki goździkowca pomagają także zmniejszyć ból [[Zęby|zęba]] i zmniejszyć objawy związane z zakażeniem zęba z uwagi na ich właściwości antyseptyczne. Olej goździkowy zastosowany do wnęki zepsutego zęba łagodzi jego ból<ref name="Clove healing power and curative" />.
Pąki goździkowca pomagają także zmniejszyć ból [[Zęby|zęba]] i zmniejszyć objawy związane z zakażeniem zęba z uwagi na ich właściwości antyseptyczne. Olej goździkowy zastosowany do wnęki zepsutego zęba łagodzi jego ból<ref name="Clove healing power and curative" />.

Wersja z 00:32, 12 paź 2022

Fiolka z olejkiem goździkowym.
Wysuszone goździki
Goździki gotowe do wyschnięcia

Goździki – nierozkwitłe, wysuszone pąki kwiatowe drzewa goździkowego, służące jako przyprawa.

Goździki mają barwę ciemnobrunatną, powstałą w czasie suszenia i odymiania. Smak mają piekący, dzięki olejkowi znajdującemu się w pąkach w ilości 15–20%. Charakterystyczny zapach daje goździkom eugenol.

Często spotykane są goździki z Zanzibaru. Obecnie największym producentem goździków jest Tanzania (wyspy Zanzibar i Pemba), następne miejsca zajmują Indonezja, Madagaskar, Sri Lanka, Kenia, Komory i Seszele.

Goździki są używane jako przyprawa do kompotów, konfitur, marynat i wyrobów cukierniczych.

Właściwości lecznicze

Goździki używane są w medycynie indyjskiej Ajurweda, medycynie chińskiej i w medycynie zachodniej (ziołolecznictwo i stomatologia), w której używa się olejku goździkowego jako anodyny (środka przeciwbólowego), zwłaszcza w praktyce stomatologicznej w nagłych przypadkach bólu zębów.

Goździki są także używane jako środki wiatropędne w celu zwiększenia wydzielania kwasu solnego przez żołądek i do poprawy perystaltyki przewodu pokarmowego. Goździki są również uważane za naturalne leki przeciwrobacze[1]. Olejek eteryczny stosowany jest w aromaterapii, gdy zachodzi potrzeba stymulacji i zwiększenia ciepłoty, zwłaszcza w przypadku problemów z trawieniem. Stwierdzono, że miejscowe wcieranie olejku bezpośrednio na skórę w okolicy brzucha i podbrzusza rozgrzewa przewód pokarmowy [potrzebny przypis]. Eugenol, główny składnik olejku goździkowego, wykazuje również działanie przeciwbakteryjne[2], przeciwgrzybowe[3], przeciwzapalne[4] i przeciwbólowe[5][6]. W aromaterapii poza ryzykiem podrażnienia skóry czy błon śluzowych, olejek goździkowy należy używać ostrożnie ze względu na ryzyko interakcji z lekami, embriotoksyczności oraz wpływu na krzepnięcie krwi. W tym drugim aspekcie największe ryzyko stwarza zastosowanie doustne[7].

Pąki goździkowca pomagają także zmniejszyć ból zęba i zmniejszyć objawy związane z zakażeniem zęba z uwagi na ich właściwości antyseptyczne. Olej goździkowy zastosowany do wnęki zepsutego zęba łagodzi jego ból[8].

Przypisy

  1. ↑ Balch, Phyllis i Balch, James. Prescription for Nutritional Healing, wyd. 3, Avery Publishing, 2000, s. 94.
  2. ↑ Magdalena Ulanowska, Beata Olas, Biological Properties and Prospects for the Application of Eugenol—A Review, „International Journal of Molecular Sciences”, 22 (7), 2021, s. 3671, DOI: 10.3390/ijms22073671, ISSN 1422-0067, PMID: 33916044, PMCID: PMC8036490 [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  3. ↑ Magdalena Ulanowska, Beata Olas, Biological Properties and Prospects for the Application of Eugenol—A Review, „International Journal of Molecular Sciences”, 22 (7), 2021, s. 3671, DOI: 10.3390/ijms22073671, ISSN 1422-0067, PMID: 33916044, PMCID: PMC8036490 [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  4. ↑ Apparecido N. Daniel i inni, Anti-inflammatory and antinociceptive activities A of eugenol essential oil in experimental animal models, „Revista Brasileira de Farmacognosia”, 19, 2009, s. 212–217, DOI: 10.1590/S0102-695X2009000200006, ISSN 0102-695X [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  5. ↑ Soo-Hyun Park i inni, The analgesic effects and mechanisms of orally administered eugenol, „Archives of Pharmacal Research”, 34 (3), 2011, s. 501–507, DOI: 10.1007/s12272-011-0320-z, ISSN 1976-3786 [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  6. ↑ Apparecido N. Daniel i inni, Anti-inflammatory and antinociceptive activities A of eugenol essential oil in experimental animal models, „Revista Brasileira de Farmacognosia”, 19, 2009, s. 212–217, DOI: 10.1590/S0102-695X2009000200006, ISSN 0102-695X [dostęp 2022-10-11] (ang.).
  7. ↑ Marta K. Grochowalska, Goździkowiec, goździk i Rondeletia, czyli odkrywamy tajemnice dawnych receptur perfum. Cz. I, „Pharmacopola”, 2 (2), 2022, s. 36–44.
  8. ↑ Clove healing power and curative properties. Asian Online Recipes. [dostęp 2022-05-02].


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Goździki&oldid=68482354”