Adamov
49°18′02″N 16°39′31″E/49,300556 16,658611
 Adamov | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Prawa miejskie |
1360 | ||||
| Burmistrz |
Roman Pilát | ||||
| Powierzchnia |
3,77 km² | ||||
| Wysokość |
258 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2006) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Kod pocztowy |
679 04 | ||||
Położenie na mapie kraju południowomorawskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
| 49°18′02″N 16°39′31″E/49,300556 16,658611
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.svg)
Adamov (niem. Adamsthal) – miasto w Czechach, na Morawach, w powiecie Blansko, w kraju południowomorawskim. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 377 ha, a liczba jego mieszkańców – 4871.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Adamov położony jest na Morawach, na terenie Krasu Morawskiego, 12 km na północ od Brna, u ujścia Křtinského potoka do Svitavy.
Demografia[1][edytuj | edytuj kod]
| Rok | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2003 |
|---|---|---|---|---|---|
| Liczba ludności | 3 787 | 5 088 | 5 089 | 4 970 | 4 871 |
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
Historia[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Historia Adamova jest od początku związana z wydobyciem i przeróbką rud żelaza. Jej początki sięgają roku 1360, kiedy właścicielem tych ziem był Čeněk Krušina z Lichtenburka, właściciel zamku Ronov. Po jego bezdzietnej śmierci włości przejął margrabia Moraw Jodok (czes. Jošt), który zbudował Nový hrad.
Pierwotnie osada zwała się Hamry czy Staré Hamry od kuźnicy, czyli hamerni, jakie tutaj się znajdowały. Po śmierci Jodoka nowohradzki majątek stał się własnością królów czeskich, którzy go oddawali w dzierżawę różnym rodom szlacheckim, z których najpotężniejszymi byli Boskowicowie oraz Ród z Kunštátu.
Kiedy w 1597 r. zmarł Jan Šembera z Boskovic, ostatni męski potomek Černohorských z Boskovic, posiadłości wraz z ręką jego córki Katarzyny przeszły na Maxmiliána z Lichtenštejnu. Ten ostatni w 1643 r. zmarł bezdzietnie, a jego majątek odziedziczył jego bratanek Karol Euzebiusz Liechtenstein. Za Liechtensteinów doszło do rozwoju przemysłu.
Od roku 1732 miejscowość nosi nazwę Adamov od imienia Adama Josefa z Lichtenštejnu, właściciela tutejszych zakładów.
Do wielkiego rozkwitu Adamova i rozwoju przemysły doszło po roku 1849, kiedy wybudowano linię kolejową Brno – Česká Třebová.
W 1889 r. zbudowano w Adamovie pierwszy w Monarchii Austro-Węgierskiej samochód z benzynowym silnikiem czterosuwowym[2][3].
W XIX w. powstało w mieście wiele reprezentacyjnych willi, przeważnie zamożniejszych mieszkańców Brna.
Po powstaniu Republiki Czechosłowackiej zakłady adamowskie zostały przyłączone do Škody. W latach 30. i w czasie wojny produkowały na potrzeby wojska. Przy produkcji zbrojeniowej pracowało 8 tys. pracowników, przy 500 mieszkańcach Adamova.
W 1945 r. upaństwowiono majątek Škody, a w 1947 tutejsze zakłady zostały przemianowane na Adamovské strojírny (ADAST).
Po wojnie rosła liczba mieszkańców, a w zakładach produkowano maszyny poligraficzne, wyposażenie stacji benzynowych oraz sprzęt mierniczy.
W 1960 r. Adamov został włączony do powiatu Blansko, a w 1964 stał się miastem. W następnych latach zwiększał się eksport maszyn poligraficznych, ale większy nacisk położono na tajną produkcję zbrojeniową, przede wszystkim na wywóz.
Na początku lat 90. z przyczyn ekonomicznych nastąpiła zmiana produkcji.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok na południową część Adamova z Alexandrovy rozhledny -
Widok na południową część Adamova z Horky -
Widok z Alexandrovy rozhledny -
Kościół św. Barbary Adamowie -
Světelski ołtarz w kościele św. Barbary -
Pierwotny wygląd Světelskiego ołtarza -
Stará huť -
Pomnik w lesie Lesnický Slavín
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Czeski Urząd Statystyczny.
- ↑ Miloš Kreps: Dějiny adamovských železáren a strojíren do roku 1905, Brno 1976, s. 208.
- ↑ Jaroslav Budiš: Adamov ze starých pohlednic, Adamov 2004, s. 6.