Adolf Morawski
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Prof. nzw. nauk technicznych | |
| Specjalność: elektryfikacja | |
| Alma Mater | |
| Nauczyciel akademicki | |
Adolf Jan Morawski (ur. 17 czerwca 1895 w Krzynowłodze Wielkiej, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – polski inżynier elektryk, specjalista z zakresu elektryfikacji i urządzeń elektrycznych, profesor nadzwyczajny Politechniki Warszawskiej, porucznik rezerwy łączności Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Krzynowłodze Wielkiej, w powiecie przasnyskim, w rodzinie ziemiańskiej Apolinarego i Zofii z Bogdaszewskich[1]. W roku 1915 rozpoczął studia na Wydziale Elektrotechnicznym Politechniki Warszawskiej i w roku 1922 ukończył je jako jeden z pierwszych absolwentów tego wydziału. Przez pewien czas był związany z wojskiem jako oficer łączności. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 1. lokatą w korpusie oficerów rezerwy łączności[2]. Posiadał przydział w rezerwie do Pułku Radiotelegraficznego w Warszawie[1].
Później przez kilkanaście lat pracował w elektrowni Siersza Wodna w Małopolsce, gdzie przeszedł ścieżkę od stanowiska inżyniera ruchu i eksploatacji do zastępcy dyrektora. Prowadził również badania naukowe nad elektryfikacją w kontekście gospodarczym, obronnym i technicznym, kierował pracami elektryfikacyjnymi w licznych miejscowościach i zakładach przemysłowych Zagłębia Krakowskiego, wprowadzając rozwiązania stosowane wcześniej w kilku krajach europejskich. Polskiego Komitetu Energetycznego W roku 1933 rozpoczął współpracę z Politechniką Warszawską jako wykładowca kursu dokształcającego, następnie od 1935 prowadził stałe zajęcia z urządzeń elektrycznych. W 1937 został profesorem nadzwyczajnym i objął Katedrę Urządzeń Elektrycznych.
W 1938 został kierownikiem Komisji Technicznej budowy elektrowni w Nisku, a rok później przewodniczącym podkomisji Polskiego Komitetu Energetycznego opracowującej plan generalnej elektryfikacji Polski. Prace komisji zostały przerwane wybuchem II wojny światowej.
We wrześniu 1939 r. brał udział w walkach kampanii wrześniowej na wschodzie Polski. Po inwazji Armii Czerwonej na wschodnie tereny RP dostał się do niewoli, był przetrzymywany w obozie jenieckim w Kozielsku, a następnie rozstrzelany w kwietniu 1940 w lesie katyńskim.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[3]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, na ścianie kościoła św. Karola Boromeusza jest umieszczona tablica epitafijna z jego nazwiskiem.
Adolf Jan Morawski był dwukrotnie żonaty. Miał córki Barbarę, Krystynę i Teresę[1].
Stanowiska[edytuj | edytuj kod]
- 1935-1939 - wykładowca urządzeń elektrycznych na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej
- 1937-1939 - kierownik Katedry Urządzeń Elektrycznych
Członkostwa[edytuj | edytuj kod]
- członek komisji specjalistycznych Stowarzyszenia Elektryków Polskich
Ważne publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Sieci elektryczne i współpraca elektrowni, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Warszawa, 1931
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 410.
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 658.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jerzy Kubiatowski (oprac.): Sylwetki profesorów Politechniki Warszawskiej. Adolf Jan Morawski (1895-1940). Warszawa: Pracownia Historyczna BGPW, 1989.
- Józef Czmut: Zbrodnia katyńska: dokumenty i publicystyka. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1990, s. 367.
- Józef Piłatowicz: Profesorowie Politechniki Warszawskiej w dwudziestoleciu międzywojennym. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1999, s. 59,68,215,296. ISBN 83-7207-131-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Polski Słownik Biograficzny. T. 21. 1976.
- Elżbieta Zielińska: Wpisani w historię; Słownik biograficzny województwa ostrołęckiego. Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, 1990.
- Karol Kulczyński. Adolf Jan Morawski. „elektro.info”. 9, 2015.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Publikacje Adolfa Morawskiego w bibliotece Polona