Aleja Jana Kochanowskiego we Wrocławiu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
aleja Jana Kochanowskiego
Zacisze-Zalesie-Szczytniki, Kowale, Karłowice-Różanka
Ilustracja
Północny odcinek alei przed mostami Jagiellońskimi
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

1,5 km

Przebieg
most Szczytnicki
światła ul. Parkowa
światła al. Różyckiego
ul. Wojciecha z Brudzewa
ul. Wojciecha z Brudzewa[1]
ul. Czackiego
bezimienna[2]
ul. Bandtkiego
światła ul. Śniadeckich
ul. Kolberga
ul. Głogowczyka
ul. Cieszkowskiego / ul. Szramka
ul. Mianowskiego / ul. Smoleńskiego
ul. Na Końcu
ul. Świętochowskiego
ul. Kanałowa
mosty Jagiellońskie
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, po prawej znajduje się punkt z opisem „aleja Jana Kochanowskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „aleja Jana Kochanowskiego”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „aleja Jana Kochanowskiego”
Ziemia51°07′14,0″N 17°04′38,7″E/51,120560 17,077422
Multimedia w Wikimedia Commons

Aleja Jana Kochanowskiego – arteria komunikacyjna we Wrocławiu (w latach 2011 – 2019[3] fragment drogi krajowej nr 98), łącząca południowe rejony miasta z trasą wylotową przez dzielnicę Psie Pole (i osiedle Psie Pole), Oleśnicę w stronę Warszawy. Przebiega – w przybliżeniu południkowo – w całości po Wielkiej Wyspie, łącząc most Szczytnicki z mostami Jagiellońskimi.

Wytyczona została w I połowie lat 20. XX wieku[4] w związku z rozwojem kolonii osadniczej Wilhelmsruh (dziś osiedle Zacisze) w przybliżeniu po istniejącej tu wcześniej drodze ze Szczytnik na północ[1], przez Mirowiec (niem. Fiedewalde) do Psiego Pola[5]. Aleja Kochanowskiego do roku 1945 nosiła nazwę Wilhelmsruher Straße[6].

Po II wojnie światowej patronem ulicy został najpierw astronom Mikołaj Kopernik, ale już w marcu 1946 roku ulicą Kopernika nazwano inną ulicę na Wielkiej Wyspie (znajduje się przy niej wrocławskie obserwatorium astronomiczne), a nowym patronem został poeta polskiego renesansu, Jan Kochanowski.

Przy alei, na całej długości (ok. 1,5 km) dwupasmowej (z pasem zieleni pośrodku), znajduje się w większości zabudowa willowa z lat 1930-1980 z budynkami jednorodzinnymi[7] i „bliźniakami” oraz niska zabudowa wielorodzinna[8] i kilka osiedlowych obiektów usługowo-handlowych; na początku ulicy (w obrębie Szczytnik) na posesji nr 3 znajduje się dom fundacji Moritzów[9], z roku 1902 (rozbudowany w 1909), a na położonej blisko Odry posesji nr 6a znajduje się przepompownia ścieków Szczytniki wybudowana w 1909.

Przez stumetrowy odcinek początkowy al. Kochanowskiego (od mostu Szczytnickiego do rozwidlenia z al. Różyckiego)[6] pomiędzy jezdniami przebiega linia tramwajowa, wiodąca do Stadionu Olimpijskiego na Zalesiu.

Podczas „powodzi tysiąclecia” w 1997 al. Kochanowskiego niemal na całej długości była zalana wodami Odry. Teren osiedla Zacisze, przez który aleja ta przebiega zalewany bywał także i wcześniej (także przed wytyczeniem Wilhelmsruher Straße), m.in. na pamiątkę poprzedniej wielkiej powodzi we Wrocławiu, w 1903 roku, wmurowano w ścianę budynku na terenie Ogrodu Roślin Leczniczych Akademii Medycznej przy al. Kochanowskiego 12 znak[10], wskazujący poziom wody 15 lipca 1903. W ogrodzie tym rośnie m.in. kilka z wrocławskich pomników przyrody: lipa srebrzysta (Tilia tomentosa), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), wiązowiec zachodni (Celtis occidentalis) i topola czarna (Populus nigra), a sam ogród 28 grudnia 2000 r. został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 593/Wm oraz dnia 2 listopada 2009 r. pod numerem A/1388/593/Wm.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b ul. Wojciecha z Brudzewa odtwarza początkowy fragment starej drogi ze Szczytnik na północ; przebiegał on niegdyś – w swoim początkowym, południowym odcinku – zakolem w kształcie litery C, po cięciwie której wytyczono w latach 20. część alei Kochanowskiego; droga ta nazywała się Wilhelmsruher Weg (od niem. nazwy kolonii osadniczej, przez które przebiegała: Wilhelmsruh, w wolnym tłumaczeniu "Zacisze Wilhelma", obecnie osiedle Zacisze); z tego powodu ul. Wojciecha z Brudzewa łączy się z al. Kochanowskiego w dwóch punktach, przy czym północny odcinek tej uliczki nie jest przejezdny dla samochodów
  2. ↑ alejka dojazdowa do ogródków działkowych, mających adres al. Kochanowskiego 28/xx (gdzie xx – numer działki)
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2019 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1850)
  4. ↑ w Encyklopedii Wrocławia napisano "około 1925"; nie ma jej jeszcze na planie Wagnera z 1920, ale jest na planie z 1926
  5. ↑ pomimo że mosty Jagiellońskie wybudowano dopiero w latach 1916-1917, to trakt ten był znacznie starszy, a przecinające go dziś kanały Odry (Żeglugowy i Powodziowy) przekopano w tym samym czasie, co wybudowano mosty
  6. ↑ a b przed wojną początkowy odcinek (około stu metrów) od mostu Szczytnickiego (Fürstenbrücke) zaliczany był do Frankenbergstraße, wiodącej dalej na wschód (dziś al. Różyckiego), od znajdujących się tutaj dóbr rodu von Frankenberg; po II wojnie światowej odcinek ten należy do al. Kochanowskiego
  7. ↑ wyróżnia się tutaj znajdujący się na posesji nr 84 dom własny arch. J. Grabowskiej-Hawrylak wybudowany w latach 1978-1981
  8. ↑ np. domy nr 21 i 23 z początków XX wieku, wybudowane w kolonii Wilhelmsruh
  9. ↑ znajdował się tu dawny pałac książąt Hohenlohe
  10. ↑ Geomorfologia - zdarzenia ekstremalne w środowisku Dolnego Śląska, "Znaki wielkiej wody"

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleja_Jana_Kochanowskiego_we_Wrocławiu&oldid=66153616”