Aparat Derynga
Aparat Derynga – powstałe w drugiej połowie lat 40. XX wieku laboratoryjne urządzenie do określania zawartości olejków eterycznych w materiale roślinnym, np. w surowcach roślinnych dla perfumerii i ziołolecznictwa, metodą destylacji z parą wodną.
Konstrukcja aparatu została opracowana i opatentowana przez Jakuba Derynga, profesora na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Warszawie[1][2][3]. Aparat i procedurę pomiarów opisano w normach, polskich i międzynarodowych, oraz w farmakopeach i podręcznikach akademickich[4][5][6].
W czasie pomiaru zawartości olejków stosowane są kolby o pojemności 1000 lub 500 cm³, w których jest umieszczana znana ilość badanego materiału i woda. Kolbę łączy się z zasadniczą częścią aparatu, której elementami są:
- kolumna destylacyjna
- chłodnica (o różnej konstrukcji, zależnie od typu aparatu)
- wyskalowany odbieralnik (napełniany wodą przed rozpoczęciem destylacji)
Odbieralnik jest połączony rurką przelewową z kolumną destylacyjną.
Zawartość kolby jest utrzymywana w stanie wrzenia. Para wodna, wraz z porywanymi parami olejków, przepływa do chłodnicy, w której powstaje kondensat, rozwarstwiający się na dwie fazy. Dolna faza wodna jest zawracana do kolby. Olejek gromadzi się na powierzchni wody. Proces jest prowadzony przez ok. 3 godz. (zgodnie z przepisem, dotyczącym konkretnego badanego materiału). Po zakończeniu destylacji i ochłodzeniu aparatu olejek sprowadza się do wyskalowanej części odbieralnika i odczytuje jego objętość. Wynik jest przeliczany na 100 g surowca.
Druga z popularnych metod oznaczania zawartości olejków polega na stosowaniu procesu ekstrakcji, np. z użyciem aparatu Soxhleta.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jakub Deryng. Nowy aparat do oznaczania olejków w materiale roślinnym. „Acta Pol. Pharm.”. 8, s. 121–136, 1951.
- ↑ Józef Kowalski, Jan Pachecka, Piotr Tomaszewski: Historia i dzień dzisiejszy Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Warszawie. www.farm.amwaw.edu.pl. [dostęp 2016-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-11)].
- ↑ Henryk St. Różański: Zielarstwo i metody fitoterapii. O ziołach i preparatach ziołowych, dzieje fitoterapii. [dostęp 2011-02-10]. Cytat: Jakub Deryng (1936–1980) – inspektor Ogrodu Farmakognostycznego Uniw. Warszawskiego, wykładowca uprawy roślin leczniczych, autor ok. 150 publikacji naukowych, np. „Atlas sproszkowanych surowców roślinnych” (1961), opracował patent na „Aparat do oznaczania wartości olejków eterycznych w roślinach”.
- ↑ PN-A-79011-14:1998: Koncentraty spożywcze – Metody badań – Oznaczanie zawartości olejków eterycznych. [dostęp 2011-02-09]. (pol.).
- ↑ SNILAP: Aparaty laboratoryjne – Aparat do oznaczania olejków eterycznych Derynga. www.slinap.com.pl. [dostęp 2011-02-09]. (pol.).
- ↑ Romuald Klimek: Olejki eteryczne. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1957, s. 221–226.