Babka zachodniogrecka
| Economidichthys pygmaeus[1] | |||
| Holly, 1929 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Babka zachodniogrecka | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Babka zachodniogrecka[3] (Economidichthys pygmaeus) – gatunek endemicznej ryby promieniopłetwej z rodziny babkowatych (Gobidae).
Występuje endemicznie w Grecji: żyje w jeziorze Trichonida oraz dorzeczach rzek Louros, Arachthos i w zatoce Vlicho na zachodzie[3]. Spotykana jest także zatoce Patraskiej i Albanii[4][5]. Jej obecność stwierdzono również na wyspie Leukada położonej na Morzu Jońskim[4]. W jeziorze Trichonida koegzystuje razem z dwoma innymi gatunkami babek: babką trichonidzką (Economidichthys trichonis) i babką kaukaską (Knipowitschia caucasica)[6]. Razem z tym pierwszym taksonem występuje w małych zlewiskach jeziora, blisko górnego biegu rzeki Acheloos[3]. Obie zamieszkują przybrzeżne wody, pokryte gęstą roślinnością wodną i detrytusem, gdzie mogą znajdywać pokarm[3][6]. Dno jest także dodatkowo pokryte żwirem i kamieniami[6].
Jest ona większa od swej krewniaczki, E. trichonis. Samiec osiąga takie same rozmiary jak samica[4]. Babka ta osiąga ok. 5,4 cm długości całkowitej[4][3]. Ciało ciemne lub z krótkimi poprzecznymi plamami lub pręgami[4] (w niektórych źródłach opisywane babki nie mają tych prążków[3]). Brzuch jest bezłuski, nagi[4]. Dość duży pęcherz pławny[4]. Płetwa odbytowa posiada jeden promień twardy i od siedmiu do dziesięciu promieni miękkich[4]. Liczba kręgów u tego gatunku ryby wynosi od 28 – 31[4]. Na pierwszej płetwie grzbietowej wyraźna ciemna plama[3].
Ryba dość słabo poznana. Samotnik[3]. Przeprowadzono badania nad tą babką w latach 2006–2007[7]. Analizie poddano zawartość żołądka 533 osobników o długości całkowitej 13,42 – 48,65 mm, pobranych ręcznie siatką (rozmiar oczek 2 mm)[7]. Skład pokarmu sugerował, że ta babka jest rybą mięsożerną[7]. Pozycje systematyczne zdobyczy zidentyfikowane w żołądkach należą do czterech głównych grup: skorupiaków, owadów, mięczaków i roślin[7]. Największe znaczenie miały widłonogi zwłaszcza u ryb poniżej 23 mm, a ochotkowate u ryb powyżej 23 mm[7]. Skład diety wykazywał niewielką zmienność sezonową[7]. Copepoda dominowały w diecie jesienią i zimą (43,4%; 82,4%) i zostały zastąpione przez larwy Chironomidae wiosną (39,7%) i latem (47,7%)[7]. W okresie rozrodczym duże samce wykazują wąskie spektrum pokarmowe w przeciwieństwie do dużych samic, co odzwierciedla różne wzorce aktywności wykazywane przez samce i samice w okresie lęgowym, ponieważ te pierwsze wspierają opiekę rodzicielską[7]. Zgodnie ze zmodyfikowaną metodą graficzną Costello, wyspecjalizowane osobniki tworzą populację babki, która żywi się dwoma preferencyjnymi rodzajami ofiar (np. widłonogi, ochotkowate)[7]. Niemniej jednak zjadają okazjonalną zdobycz (np. wioślarki, owady, ślimaki)[7]. Gatunek żeruje głównie w nocy i wczesnym rankiem, przy mniejszym natężeniu światła. Najwyższa aktywność żerowania odnotowywana jest w nocy (godz. 2.00) i wczesnym rankiem[7].
Długość dojrzałości samców i samic oszacowano na odpowiednio 23,54 i 23,28 mm[8]. Tarło przypada na marzec i kwiecień[4] (choć w badaniach z 2007 roku tarło u tych babek przypadało na od lutego do nawet czerwca[8]). Samice składają często od 59 do 309 ziaren ikry[8] (FishBase szacuje liczbę ikry na nawet 600 ziaren[4]). Samiec często opiekuje się ikrą aż do wyklucia się narybku[6]. Jaja są cylindrycznego kształtu, o wymiarach 2,38 × 0,89 mm, tym samym są większe od jaj E. trichonis[6]. Osobniki dorosłe po odbyciu tarła i pielęgnowaniu ikry giną[8].
Gatunek ten jest uznawany przez IUCN za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) od roku 2006[9]. Liczebność populacji nie jest znana, podobnie jak jej trend[9]. Do Jeziora Pamvotida babka zachodniogrecka została zintrodukowana, obecnie dominując nad strefą litoralną tego jeziora[10]. Innymi gatunkami razem z nią introdukowanymi są: Rutilus panosi, karp (Cyprinus carpio), gambuzja pospolita (Gambusia affinis) oraz karaś srebrzysty (C. gibelio)[10]. Te gatunki mogą zagrażać takim taksonom jak: Phoxinellus epiroticus, Squalius pamvoticus i węgorzowi (Anguilla anguilla)[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Economidichthys pygmaeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Economidichthys pygmaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Derek Hall, Amy-Jane Beer, Daniel Gilpin, Encyklopedia ryb, skorupiaków i innych stworzeń wodnych, Dragon, 2020, s. 455, ISBN 978-83-8172-649-8 [dostęp 2020-06-04] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Economidichthys pygmaeus (Holly, 1929) (Western Greece goby), [w:] FishBase [online] [dostęp 2022-06-04] (ang.).
- ↑ Spase Shumka i inni, First record of the Western Greece goby – Economidichthys pygmaeus (Holly, 1929), in Greater Prespa Lake (Albania), „Ecologica Montenegrina”, 35, 2020, DOI: 10.37828/em.2020.35.6 [dostęp 2022-06-04] (ang.).
- ↑ a b c d e Ch. Daoulas i inni, Reproductive strategies and early development of three freshwater gobies, „Journal of fish biology”, 5, 42, 1993, s. 749–776, DOI: 10.1111/j.1095-8649.1993.tb00382.x [dostęp 2022-06-04] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Ch. Gkenas, S. Malavasi, I. Leonardos, Diet and feeding habits of Economidichthys pygmaeus (Perciformes: Gobiidae) in Lake Pamvotis, NW Greece, wyd. 1, t. 28, 2011, s. 75–81, DOI: 10.1111/j.1439-0426.2011.01912.x [dostęp 2022-06-04] (ang.).
- ↑ a b c d C. Gkenas, I. Leonardos, Life cycle of a small endemic goby Economidichthys pygmaeus (Family: Gobiidae) in Lake Pamvotis, northwestern Greece, „Journal of Applied Ichthyology”, 4, 28, 2012, s. 565–571, DOI: 10.1111/j.1439-0426.2012.01952.x [dostęp 2022-06-05] (ang.).
- ↑ a b A.J. Crivelli, Economidichthys pygmaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-06-04] (ang.).
- ↑ a b c I.D. Leonardos i inni, Fish fauna in a Protected Greek lake: biodiversity, introduced fish species over a 80-year period and their impacts on the ecosystem, „Ecology of Freshwater fish”, 1, 17, 2007, s. 165–173, DOI: 10.1111/j.1600-0633.2007.00268.x [dostęp 2022-06-05] (ang.).