Cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego w Andryjankach
 A-392 z dnia 31.01.1994.
| |||||||||||||
| cerkiew filialna | |||||||||||||
 Cerkiew w 2013 | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Diecezja | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
14/27 września | ||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||
| Relikwie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie gminy Boćki  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |||||||||||||
 52°36′32,0″N 22°59′49,0″E/52,608889 22,996944
| |||||||||||||
Cerkiew pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego – prawosławna cerkiew filialna w Andryjankach. Należy do parafii Zaśnięcia Matki Bożej w Boćkach, w dekanacie Bielsk Podlaski diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza cerkiew w Andryjankach wspominana jest w dokumentach pod koniec XVI w. jako siedziba autonomicznej parafii. Dysponowała własnym cmentarzem, liczyła od 550 do 850 wiernych (810 osób na początku XX w.). Świątynia uległa zniszczeniu w pożarze w 1895. Jej odbudowa została ukończona w 1914. Materiały budowlane pochodziły z rozebranego w 1912 klasztoru reformatów w Boćkach[1].
W czasie I wojny światowej większość prawosławnych mieszkańców dzisiejszej gminy Boćki udała się na bieżeństwo. Po ich powrocie parafia w Andryjankach została zlikwidowana, jednak cerkiew przetrwała wojnę i pozostaje czynna do dnia dzisiejszego. 21 października 2006 została ponownie poświęcona po remoncie. W latach 2012–2013 przeprowadzono kolejny remont świątyni. Po ukończeniu rozpisania polichromii na wewnętrznych ścianach, cerkiew została poświęcona (21 maja 2016) przez metropolitę warszawskiego i całej Polski Sawę[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wejście do cerkwi w Andryjankach prowadzi przez wysunięty przedsionek i drzwi z portalem. Nad przedsionkiem wznosi się dzwonnica z cebulastą kopułą zwieńczoną krzyżem. Na dzwonnicy znajdują się cztery półkoliste okna, po jednym na każdej ścianie. Nawa główna cerkwi ma kształt kwadratu. Poniżej dachu jest obramowana fryzem, okna w tej części budynku również są półkoliste. W centralnym miejscu nawy wznosi się sygnaturka z kopułą o podobnej formie. Wnętrze cerkwi ozdabiają polichromie autorstwa Joanny i Jarosława Jakimczuk, wykonane w latach 2012–2016. W ołtarzu znajdują się relikwie Świętych Młodzieńców Betlejemskich, umieszczone 21 maja 2016 (w dniu konsekracji świątyni)[2].
Bardzo zbliżony pod względem architektonicznym obiekt znajduje się na Litwie i jest nim molenna pw. Trójcy Świętej w Duksztach, z taką różnicą, że cerkiew w Andryjankach została w ostatnich latach znacznie zmodernizowana (m.in poprzez pozłocenie kopuł czy wymianę krzyży ją wieńczących).
Inne[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 31 stycznia 1994 pod nr A-392[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Diecezja Drohiczyńska | oficjalny serwis informacyjny [online], www.drohiczynska.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ a b Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Poświęcenie cerkwi filialnej w Andryjankach [dostęp: 24.05.2016.]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
