Gamma Arietis
| γ2,1 Arietis | |||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
01h 53m 31,815s[1] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
+19° 17′ 37,88″[1] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−97,63 ± 0,72 mas/rok[1] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−0,60 ± 1,78 km/s[1] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||
| Typ widmowy |
kA0hA3(IV)SiSr+B9.5IV[1] | ||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||
| Okres obrotu |
1,609 doby[2] | ||||||||||||||||
| Temperatura |
9200–9800 K / 11 000[2] | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Gamma Arietis (Mesarthim, γ Ari) – czwarta co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Barana (wielkość gwiazdowa: 3,88m), odległa od Słońca o około 164 lat świetlnych.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Mesarthim, która pierwotnie wywodziła się z tego samego arabskiego rdzenia co Sheratan (Beta Arietis), została jednak zdeformowana w przekładzie i utraciła swoje pierwotne znaczenie[2]. Przypisywano jej także źródłosłów hebrajski[4]. Ze względu na położenie historycznie najbliższe punktu równonocy wiosennej spośród gwiazd Barana, nazywano go także „pierwszą gwiazdą Barana” (precesja osi ziemskiej systematycznie przemieszcza ten punkt)[2][4]. Grupa robocza Międzynarodowej Unii Astronomicznej do spraw uporządkowania nazewnictwa gwiazd zatwierdziła użycie nazwy Mesarthim dla określenia tej gwiazdy[5].
Właściwości fizyczne[edytuj | edytuj kod]
Jest to gwiazda podwójna, w skład której wchodzą składniki Gamma¹ Arietis (γ Ari B, 4,70m[6]) i Gamma² Arietis (γ Ari A, 4,52m[7]). Podwójność gwiazdy została rozpoznana jeszcze w 1664 roku. Obie gwiazdy są białe, widoczna po zachodniej stronie γ¹ świeci trochę słabiej w zakresie widzialnym i przez kontrast była opisywana jako „jasnoszara”[2]. Składnik ten jest gwiazdą ciągu głównego należącą do typu widmowego B9[2] lub A0[6] i mając temperaturę 11 tysięcy kelwinów jest gorętszy niż jego towarzysz, ale więcej energii wypromieniowuje w zakresie ultrafioletu. Gamma² Arietis ma nietypowe widmo, wzbogacone w krzem, stront i chrom[7]. Gwiazda ta ma silne pole magnetyczne, około tysiąc razy silniejsze niż Ziemia. W obszarach podwyższonego natężenia pola magnetycznego dochodzi do separacji pierwiastków, przez co w miarę obrotu gwiazdy zmienia się natężenie ich linii widmowych. To pozwala wyznaczyć okres obrotu, równy 1,609 doby[2].
Gwiazdy te dzieli na niebie odległość 7,5 sekundy kątowej[8], co odpowiada co najmniej 500 jednostkom astronomicznym w przestrzeni; okres orbitalny to co najmniej 5000 lat[2]. W pobliżu (216,8″ od γ Ari A) widoczna jest także słabsza gwiazda oznaczana Gamma Arietis C (WDS J01535+1918C; 8,63m), która nie jest związana grawitacyjnie z Gamma Arietis AB[8][9][10]. To także jest gwiazda podwójna, ma słabo świecącego towarzysza WDS J01535+1918D (13,6m) odległego o 1,6″[9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Gamma Arietis w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j Jim Kaler: MESARTHIM (Gamma Arietis). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).
- ↑ Obliczona na podstawie wielkości obserwowanej i paralaksy
- ↑ a b Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 82.
- ↑ Eric Mamajek i inni, Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, t. 2, Międzynarodowa Unia Astronomiczna, październik 2016, s. 9.
- ↑ a b Gamma¹ Arietis w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b Gamma² Arietis w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b Mesarthim. Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-02-05]. (ang.).
- ↑ a b Mason et al.: The Washington Double Star Catalog. VizieR, 2014.
- ↑ David Dickinson: Object of the Week; Gamma Arietis. 2009-11-23. [dostęp 2017-02-05].