Jawajczycy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jawajczycy
wong Jawa
Ilustracja
Para jawajska w tradycyjnym stroju ślubnym
Populacja

95 mln (2010)

Miejsce zamieszkania

Indonezja (Jawa)

Język

jawajski, indonezyjski

Religia

większość: islam mniejszość: chrześcijaństwo (protestantyzm, katolicyzm), wierzenia tradycyjne

Grupa

ludy austronezyjskie, Indonezyjczycy

Pokrewne

Sundajczycy, Balijczycy

Jawajski arystokrata z córką

Jawajczycy (nazwa własna: wong Jawa)[1] – najliczniejszy lud Indonezji, mieszkający głównie w środkowej i wschodniej Jawie.

Jawajczycy tradycyjnie koncentrują się na obszarach trzech prowincji: Jawy Wschodniej, Jawy Środkowej i Yogyakarty, jednak poprzez programy transmigracyjne prowadzone przez rząd Indonezji mieszkają także w innych prowincjach. Według spisu ludności z 2010 roku ich liczebność wynosi ok. 95 mln[2]. Skupiska ludności pochodzenia jawajskiego zamieszkują także Surinam, Nową Kaledonię i Holandię oraz Singapur i Malezję (gdzie podlegają asymilacji na korzyść tożsamości malajskiej)[3]. Są blisko spokrewnieni z Sundajczykami[4].

Język[edytuj | edytuj kod]

Większość Jawajczyków zamieszkujących Indonezję jest dwujęzyczna – władają zarówno językiem jawajskim, jak i narodowym indonezyjskim[5].

Ich pierwszy język – jawajski – jest największym językiem regionalnym w Indonezji, a zarazem najczęściej używanym językiem austronezyjskim, jeśli chodzi o liczbę rodowitych użytkowników[6]. Jawajczycy, którzy wychowali się poza regionem Jawy lub których rodzice posługują się różnymi dialektami jawajskiego, często preferują indonezyjski jako swój główny język. Jawajski traci na znaczeniu również w rodzinach o mieszanym pochodzeniu etnicznym[7].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Tradycyjnie Jawajczycy należą do grup etnicznych z kręgu patrylinearnego systemu pokrewieństwa. System ten jest używany szczególnie podczas nadawania imion arystokracji.

Religia[edytuj | edytuj kod]

Zdecydowana większość Jawajczyków deklaruje się jako wyznawcy islamu, na który zaczęli się na nawracać od XIV wieku; według jawajskiej tradycji było to za sprawą 9 misjonarzy zwanych Wali Sanga, którzy wybudowali pierwszy meczet w Sułtanacie Demak[8]. Gminy wyznawców chrześcijaństwa (właściwie tylko protestantyzm i katolicyzm) skoncentrowane są w Surakarcie, Magelang i Yogyakarcie. Wśród Jawajczyków znaleźć można również wyznawców buddyzmu i hinduizmu.

Duża część Jawajczyków wyznaje również animistyczną religię kejawen(inne języki). Są to animistyczne rytuały, z dużymi wpływami buddyzmu i hinduizmu, a także (choć w znacznie mniejszym stopniu) islamu. Wpływy z kultur zewnętrznych zostały przez Jawajczyków wchłonięte i zinterpretowane zgodnie z tradycyjnymi wartościami tego ludu, tworząc unikatową mieszankę.

Zajęcie[edytuj | edytuj kod]

W Indonezji Jawajczyków można znaleźć w każdym zawodzie, a szczególnie w administracji publicznej i wojsku. Tradycyjnie był to lud rolniczy. Rozwój rolnictwa uzależniony był zwłaszcza od żyznych, wulkanicznych gleb, pokrywających Jawę.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael C. Ewing: Grammar and Inference in Conversation: Identifying clause structure in spoken Javanese. Amsterdam: John Benjamins Publishing, 2005, s. 5. ISBN 978-90-272-9390-9. OCLC 237390949. [dostęp 2022-03-07]. (ang.).
  2. Kewarganegaraan, Suku Bangsa, Agama dan Bahasa Sehari-hari Penduduk Indonesia Hasil Sensus Penduduk 2010, Badan Pusat Statistik, 2011, s. 31, ISBN 978-979-064-417-5 [dostęp 2013-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-10] (indonez.).
  3. Alexander K. Ogloblin: Javanese. W: K. Alexander Adelaar, Nikolaus Himmelmann (red.): The Austronesian Languages of Asia and Madagascar. London–New York: Routledge, 2005, s. 590–624. DOI: 10.4324/9780203821121. ISBN 978-0-7007-1286-1. OCLC 53814161. [dostęp 2022-10-06]. (ang.).
  4. Sundajczycy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-02-28].
  5. James Joseph Errington: Shifting languages: interaction and identity in Javanese Indonesia. Cambridge: Cambridge University Press, 1998. ISBN 978-0-521-63448-9. OCLC 39143040. (ang.).
  6. Michael C. Ewing: Grammar and Inference in Conversation: Identifying clause structure in spoken Javanese. Amsterdam: John Benjamins Publishing, 2005, s. 4. ISBN 978-90-272-9390-9. OCLC 237390949. [dostęp 2021-10-07]. (ang.).
  7. Mark Woodward: Java, Indonesia and Islam. Dordrecht: Springer Science & Business Media, 2011, s. 18. DOI: 10.1007/978-94-007-0056-7. ISBN 978-94-007-0056-7. OCLC 682907520. [dostęp 2021-10-07]. (ang.).
  8. Elliot, Javanese Culture : Religion, 16 września 2019 [dostęp 2024-01-10] (ang.).