Jerzy Sienkiewicz (powstaniec)
 kapral podchorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1927 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 sierpnia 2014 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Jerzy Sienkiewicz ps. Rudy, Brenner (ur. 1927, zm. 1 sierpnia 2014 w Warszawie[1]) – kapral podchorąży Armii Krajowej, powstaniec warszawski.
Okres II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]
Od maja 1941 w Szarych Szeregach, konspiracyjnym ZHP. Dwukrotnie, w mundurze Luftwaffe, w lutym i w kwietniu 1944, jako kurier Komendy Głównej przewoził pocztę do 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Przed powstaniem warszawskim został przydzielony do Zgrupowania „Konrad” i walczył w jego szeregach.
Godzina „W” zastała go na Powiślu, w domu przy ul. Solec 24. Był dowódcą grupy szturmowej ze zgrupowania AK por. „Konrada”, którego zadaniem było zajęcie warszawskiego przyczółka mostu Poniatowskiego[1].
Potem walczył przez tydzień na Czerniakowie w 3. kompanii Zgrupowania „Kryska”. 4 sierpnia odpierał atak niemieckiej kolumny zmechanizowanej, która uderzyła na Czerniaków, cofając się z Pragi przez most Poniatowskiego. W nocy z 5 na 6 sierpnia wyprowadził swoją grupę na Mokotów.
Po przejściu na Mokotów znalazł się w dywizjonie 1 pułku szwoleżerów marszałka Józefa Piłsudskiego, grupie bojowej oficerów i podoficerów pod dowództwem por. Aleksandra Tyszkiewicza ps. „Góral”. Na Mokotowie był w grupie pierwszych powstańców, którzy wkroczyli na ulicę Belgijską, na której niemieccy żandarmi dokonali masakry cywilów[2].
27 września przeszedł kanałami do Śródmieścia. Do chwili kapitulacji powstania dowodził obroną budynku przy ulicy Nowogrodzkiej.
Po kapitulacji powstania wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną. Uciekł z kolumny jenieckiej tuż przed obozem w Ożarowie.
Okres powojenny[edytuj | edytuj kod]
Działał w konspiracji, od 2 sierpnia 1945 w delegaturze Sił Zbrojnych. Aresztowany i zwolniony. Ponownie aresztowany w listopadzie 1945, i ostatecznie w 1949 aresztowany przez UB pod zarzutem szpiegostwa dla Amerykanów (Od trzech lat był polskim szefem amerykańskiej misji poszukującej lotników USA zaginionych na terenie Polski)[1]. W więzieniu siedział razem z Władysławem Bartoszewskim i Kurtem Fischerem (niemieckim zbrodniarzem wojennym). Skazany na 9 lat więzienia. Jako więzień pracował m.in. w kamieniołomach wapiennych w Bielawie koło Inowrocławia[3] Zwolniony w 1955[3].
Po wyjściu na wolność pracował w budownictwie, od 1961 do emerytury prowadził zakład rzemieślniczy[3].
Był konsultantem tekstów o powstaniu warszawskim publikowanych w „Gazecie Stołecznej”[1].
Dzięki jego staraniom upamiętniono tablicą pamiątkową męczeństwo więźniów NKWD i UB w budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie[1].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari[4]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[4]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy S. Majewski, 1 sierpnia zmarł Jerzy Sienkiewicz „Rudy”, „Gazeta Stołeczna” Sobota-niedziela 2-3 sierpnia 2014, s. 2.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Jerzy S. Majewski, 1 sierpnia zmarł Jerzy Sienkiewicz „Rudy”, „Gazeta Stołeczna” Sobota-niedziela 2-3 sierpnia 2014, s. 2.
- ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-24].
- ↑ a b c Relacja Jerzego Sienkiewicza w Archiwum Historii Mówionej Muzeum Warszawskiego (dostęp: 3 sierpnia 2014 r.).
- ↑ a b Wywiad z Jerzym Sienkiewiczem na witrynie Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego (dostęp: 3 sierpnia 2014 r.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Sienkiewicz w Muzeum Powstania Warszawskiego
- Artykuł w Gazecie Wyborczej z okazji 63 rocznicy powstania warszawskiego – wywiad z Jerzym Sienkiewiczem
- Zdjęcia Jerzego Sienkiewicza (współczesne i z powstania)
- Wywiad z Jerzym Sienkiewiczem na witrynie Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego (dostęp: 3 sierpnia 2014 r.).