Kaliszkowice Ołobockie
51°32′57″N 18°03′06″E/51,549167 18,051667| wieś | |
 Szkoła w Kaliszkowicach Ołobockich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
770[2] |
| Strefa numeracyjna |
62 |
| Kod pocztowy |
63-510[3] |
| Tablice rejestracyjne |
POT |
| SIMC |
0203849 |
Położenie na mapie gminy Mikstat  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrzeszowskiego  | |
| 51°32′57″N 18°03′06″E/51,549167 18,051667[1]
| |
Kaliszkowice Ołobockie (pierwotnie Racławy, potem Kaliszkowice Mnisze[4]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Mikstat.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej. Pierwotnie związana była z Wielkopolską oraz Dolnym Śląskiem. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIII wieku. Wymieniona pierwszy raz w dokumencie zapisanym po łacinie w 1211 i 1213 pod nazwami „Raclavi, Rabławy, Radzlai”, a później w 1441 także „Kaliszkowice Monialium”. Wieś początkowo była wsią duchowną, z czasem stała się jednak własnością szlachecką. W początku XVI wieku nastąpiła zmiana nazwy miejscowości. Od miejscowego szlachcica wykupił ją klasztor cysterek w Ołoboku i odtąd od właścicieli zwie się Kaliszkowicami Ołobockimi (w odróżnieniu od sąsiednich Kaliszkowic Kaliskich, których właścicielem był zakon w Kaliszu)[4].
Miejscowość została odnotowana w historycznych dokumentach własnościowych, prawnych i podatkowych. W 1211 książę wielkopolski Władysław Odonic nadał przy fundacji klasztoru w Ołoboku wieś Racławy (dawna nazwa Kaliszkowic Olobockich) koło Kaliszkowic, które później zwano Kaliszkowicami Kaliskimi[4][5]. W 1291 papież Mikołaj IV zatwierdził temu klasztorowi posiadanie wśród innych wsi m.in. Racławy. W 1425 biskup wrocławski zgodził się na zamianę dziesięciny snopowej płaconej z Kaliszkowic Ołobockich plebanowi w Kotłowie. W 1441 wieś odnotowano pod łacińską nazwą Kaliszkowice Monialium leżącą w ziemi ostrzeszowskiej. Wieś płaciła podatek z 20 łanów oraz od sołtysów, a także od karczmy oraz młyna. W 1521 opatka ołobocka pozwała Rubina Kaliszkowskiego o szkody wyrządzone we wsi. W latach 1523–1530 klasztor ołobocki wykupił od Rubina jego części Kaliszkowic i miejscowość zaczęto nazywać Kaliszkowicami Ołobockimi. W 1634 oraz w 1670 wieś odnotowano jako należącą do parafii Kotłów[4].
W końcu XVI wieku położona była w powiecie ostrzeszowskim ziemi wieluńskiej województwa sieradzkiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Odległości do pobliskich miast:
- 7 km do Mikstatu
- 8 km do Grabowa nad Prosną
- 17 km do Ostrzeszowa
- 30 km do Ostrowa Wielkopolskiego
Wieś położona na skrzyżowaniu dróg powiatowych między tymi miastami. Rozpościera się na planie krzyża. Na wschód od centrum wsi, w odległości ok. 1200 m od skrzyżowania głównych dróg, leży osada nazywana „Wywozy”. Tutaj naturalną granicę terenu wsi tworzy ściana lasu należącego do nadleśnictwa Taczanów i biegnąca z Grabowa nad Prosną do pobliskich Namysłaków niezelektryzowana linia kolejowa, w dniu dzisiejszym nieeksploatowana. Linia powstała w okresie przedwojennym. Według planów niemieckich miała ona biec aż do Kalisza, lecz idea ta nie została zrealizowana. W czasach powojennych była ona wykorzystywana przez Polskie Koleje Państwowe do przewozu drewna – z tego też powodu końcowa stacja Namysłaki to rozległy teren składnicy, na który zwożono drewno pozyskiwane w pobliskich lasach.
Kościół parafialny[edytuj | edytuj kod]
Znajduje się na granicy z sąsiednią wsią – Kaliszkowice Kaliskie. Początkowo budynek pełnił rolę szkółki, do której uczęszczały dzieci z terenu Kaliszkowic Ołobockich i Kaliskich. Po decyzji utworzenia parafii (do tego momentu wsie należały do parafii Kotłów odległej o 6 km) budynek zaadaptowano na kościół parafialny.
Kościółek został rozbudowany w latach 90. Ciekawy jest sposób, w jaki zrealizowano przebudowę – kościół uprzednio posiadał drzwi wejściowe od strony drogi, w czasie przebudowy przedłużono część za ołtarzem, dosłownie odwracając kościół – wejście obecnie znajduje się w części zachodniej, obecny ołtarz i zakrystia zajmują dawną nawę główną kościoła. Kościół zbudowany w zarysie krzyża łacińskiego – w ramionach bocznych znajdują się ołtarze. Wnętrze kościoła jest śnieżnobiałe, wzdłuż ścian bocznych zrealizowane w drewnie stacje drogi krzyżowej. Na ołtarzu dominują 2 obrazy przedstawiające scenę Zwiastowania – kościół znajduje się właśnie pod jego wezwaniem. Po przeciwnej stronie ulicy znajduje się cmentarz parafialny, ale groby dawnych mieszkańców wsi znajdziemy także na starym cmentarzu w Kotłowie.
Budynek szkoły z przyległym terenem szkolnym (boiska i lasek) pochodzi z lat 30.; obejmuje 4 sale lekcyjne, w ostatnich latach został znacznie zmodernizowany.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 48640
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 420 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Rosin 1963 ↓.
- ↑ Ostrów Wielkopolski – dzieje miasta i regionu, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 89, ISBN 83-210-0851-8.
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 69.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Kaliszkowice Ołobockie”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 89.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Osada leśna | |
| Integralne. części wsi |
|
