Kamienica Rynek-Ratusz 17 we Wrocławiu
 nr rej. A/1604/235 z 30.12.1970[1]
| |
 Rynek-Ratusz 17 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Rynek-Ratusz 17 |
| Kondygnacje |
V |
| Zniszczono |
1945 |
| Odbudowano |
1954 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392
| |
Kamienica Rynek-Ratusz 17 – zabytkowa kamienica na wrocławskim Rynku, w północnej pierzei tretu[a] tzw. stronie rymarzy lub stronie złotników[3].
Większość kamienic znajdujących się w północnej pierzei tretu ma rodowód sięgający XV–XVII[3]. Pierwotnie były to parterowe drewniane kramy, a następnie piętrowe murowane pomieszczenia mieszkalne przylegające do dwukondygnacyjnej murowanej ściany północnej smatruza. Z biegiem kolejnych lat pomieszczenia przekształcono w wielopiętrowe kamienice[4]. Po 1824 roku, kiedy to zlikwidowano smatruzy, właściciele kamienic z tej strony wykupili od miasta za kwotę 21 000 talarów, jej tereny i przedłużyli swoje budynki na południe. Zachowane z tego okresu zabudowania mają cechy architektury późnoklasycystycznej[3].
Działania zbrojne podczas II wojny światowej częściowo zniszczyły pierzeję północną. Jej odbudowa została opracowana w 1954 roku przez profesora Edmunta Małachowicza w Pracowni Konserwacji Zabytków przy udziale prof. Stanisława Koziczuka, Jadwigi Hawrylak i Stefana Janusza Müllera[5].
Historia kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie na działce nr 17 stała manierystyczna dwuokienna, czterokondygnacyjna, szczytowa kamieniczka z XVII wieku[6]. Przed budynkiem zachowała się renesansowa piwnica budynku o wymiarach 4,45 długości i 3,25 szerokości, wzniesiona w wątku niderlandzkim. Od południowej strony zachował się mur gotyckiego kramu wzniesiony w wątku jednowózkowym. W XIX wieku do piwnicy przebito okno w północno-zachodnim narożu piwnicy, które zostało obramowane studzienką powyżej koleby. W 1825 roku kamienice przebudowano nadbudowując dwie kondygnacje zakończone okapem, z arkadami przechodzącymi przez dwa górne piętra[6].
Po 1945[edytuj | edytuj kod]
W wyniku działań wojennych w 1945 roku kamienica nie uległa większym zniszczeniom i została odrestaurowana bez zmiany elewacji, według projektu architekta Stanisława Koziczuka. W części tylnej znajduje się klatka schodowa wspólna dla dwóch sąsiednich kamienic: kamienicy nr 18/19 i kamienice nr 16[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Słownik języka polskiego PWN
- ↑ a b c Czerner 1976 ↓, s. 28.
- ↑ Wiśniewski 2002 ↓, s. 109-110.
- ↑ Małachowicz 1985 ↓, s. 211.
- ↑ a b c Czerner 1976 ↓, s. 143.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
- Zdzisław Wiśniewski: Rynek wrocławski w świetle badań archeologicznych cz.II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski Instytut Archeologii, 2002.
- Edmund Małachowicz: Stare miasto we Wrocławiu. Wrocław: PWN, 1985.