Lipiny (gmina w województwie łódzkim)

Lipiny
	gmina wiejska
	1919–1954
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: łódzkie (II RP); 1945–54: łódzkie
Powiat	brzeziński
Siedziba	Lipiny
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	14
brak współrzędnych

Lipiny – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1859-1954 w Łódzkiem. Siedzibą władz gminy były Lipiny^[2]^[3].

Gmina powstała w 1859 roku w Królestwie Kongresowym na mocy ukazu carskiego z 16 marca 1859 roku, a po jego podziale na powiaty i gminy z początkiem 1867 roku gmina weszła w skład powiatu brzezińskiego w guberni piotrkowskiej^[2].

W 1919 roku gmina weszła w skład woj. łódzkiego^[4]. W 1933 roku rozszerzono jej uprawnienia samorządowe^[5]. Podczas okupacji gmina należała do dystryktu radomskiego (w Generalnym Gubernatorstwie). Po zakończeniu II wojny światowej utworzona została Gminna Rada Narodowa w Lipinach^[6], a w 1950 roku funkcję wykonawczą Zarządu Gminnego przejęło Prezydium Gminnej Rady Narodowej^[7].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 14 gromad: Boginia, Buczek, Byszewy, Grzmiąca, Helenów, Jaroszki, Lipiny, Moskwa, Natolin, Paprotnia, Plichtów, Polik, Tadzin i Witkowice^[8]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[9]. Z obszaru gminy utworzono gromadzkie rady narodowe^[2]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy nie przywrócono, a jej dawny obszar wszedł głównie w skład gmin Nowosolna i Brzeziny^[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. łódzkiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ ^a ^b ^c Akta gminy Lipiny – Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim Oddział w Tomaszowie Mazowieckim. baza.archiwa.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933.
↑ Dz.U. z 1919 r. nr 65, poz. 395.
↑ Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294.
↑ Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22.
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 14, poz. 30.
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1 VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.

[1] Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. łódzkiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[akta-2] Akta gminy Lipiny – Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim Oddział w Tomaszowie Mazowieckim. baza.archiwa.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..

[gus-3] Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933.

[4] Dz.U. z 1919 r. nr 65, poz. 395.

[5] Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294.

[6] Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22.

[7] Dz.U. z 1950 r. nr 14, poz. 30.

[8] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1 VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.

[9] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.

[10] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) woj. łódzkie (II RP) (1919–39) woj. łódzkie (1945–75)
Miasta	Będków (do 1870) Brzeziny Głowno (do 1870 i 1925–40 →) Jeżów (do 1870) Koluszki (de facto od 1940, de jure od 1949) Stryków (do 1870 i od 1923) Tomaszów (Mazowiecki) (do 1948 →) Ujazd (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Bedoń (do 1874) Będków (od 1868) Biała (do 1954) Bratoszewice (do 1954) Brzeziny (od 1973) Ciosny (do 1954) Długie (1868–1953) Dmosin Dobra (do 1954) Gałków (do 1874) Gałkówek (1874–1954) Głowno (191?–25) Jeżów (od 1953) Katarzynów (do 1868 i 1953–54) Koluszki (od 1973) Lipiny (do 1954) Łazisko (do 1953) Łaznów (do 1953) Mikołajów (1868–1954) Mroga Dolna (do 1953) Niesułków (do 1954) Nowosolna (od 1973) Popień (do 1953) Rogów (od 1953) Rokiciny (od 1953) Stryków (191?–23) Stryków (od 1973) Ujazd (od 1953)
Gromady (1954–72)	Andrespol (1954–57 →) Będków (1954–72) Biała (1954–56 →) Borowa (1954–59) Bratoszewice (1954–72) Bronowice (1954–72) Chrusty Nowe / Nowe Chrusty (1954–72) Ciosny (1959–72) Dąbrówka Duża (1954–72) Dmosin (1954–72) Dobra (1954–72) Drzazgowa Wola (1954–59) Gałków Duży (1954–72) Gałkówek-Kolonia (1954–72) Janków (1954–59) Jeżów (1954–72) Kalonka (1954–59) Katarzynów (1954–72) Kołacin (1954–72) Koźle (1954–72) Lipiny (1954–72) Łaznów (1954–72) Nadolna (1954–61) Niesułków (1954–72) Niewiadów (1954–72) Olszowa (1954–59) Popielawy (1954–59) Prażki (1954–59) Redzeń Stary (1954–61) Rogów (1954–72) Rokiciny (1954–72) Różyca (1954–72) Skoszewy Stare / Stare Skoszewy (1954–72) Smardzew (1954–56 →) Swędów (1954–59) Ujazd (1954–72) Wierzchy (1954–59) Wola Cyrusowa (1954–59) Wola Łokotowa (1954–68) Zaborów (1954–72) Zawada (1954–72)