Maria Krystyna Altenburg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Krystyna, księżniczka Altenburga
Ilustracja
Maria Krystyna Habsburg, 2006
Data i miejsce urodzenia

8 grudnia 1923
Żywiec

Data i miejsce śmierci

2 października 2012
Żywiec

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Maria Krystyna Altenburg (ur. 8 grudnia 1923 w Żywcu[1], jako Maria Krystyna Immaculata Elżbieta Renata Alicja Gabriela Habsburg-Lotaryńska[2], zm. 2 października 2012[3] tamże)[4] – księżniczka Altenburga, córka arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga i Alicji Ankarcrony.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 8 grudnia 1923 w Żywcu jako drugie dziecko Karola Habsburga i Alicji Ankarcrony[1]. Swoje dwa pierwsze imiona Marii Krystynie nadano na cześć jej matki chrzestnej, królowej Hiszpanii[1]. Jako owoc związku morganatycznego nie była uwzględniania w linii sukcesji do tronu austriackiego[potrzebny przypis]. Młodość spędziła wraz z rodzeństwem w Żywcu[5]. Uczyła się wyłącznie prywatnie, choć, objęta obowiązkiem szkolnictwa powszechnego, zdawała regularnie egzaminy w państwowych szkołach[6].

Po wybuchu II wojny światowej zamek żywiecki został zajęty przez gestapo[7]. Początkowo Marię wraz z matką i rodzeństwem przetrzymywano w quasi areszcie domowym, pozostawiając do ich dyspozycji dwa pomieszczenia zamku[7]. Po nieudanych próbach germanizacji, latem 1940 Marię Krystynę z matką oraz rodzeństwem przeniesiono do Wisły[7]. Matka Krystyny, Alicja, była już wówczas zaangażowana w działalność konspiracyjną na rzecz ZWZ[8]. W wyniku prawdopodobnej dekonspiracji oraz nieugiętej postawy antyniemieckiej habsburżanki zostały ostatecznie wywiezione w 1942 na roboty przymusowe do miejscowości Straussberg koło Weimaru[8]. Maria Krystyna została jednak uznana za niezdolną do pracy fizycznej[8]. Od sierpnia 1943 do sierpnia 1945 pracowała jako pomoc lekarska w klinice okulistycznej w Austrii[8].

Po zakończeniu wojny, za sprawą dwuletniego doświadczenia pracy w szpitalu, postanowiła podjąć studia medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim[9]. W maju 1947 przerwała studia i powróciła wraz z rodziną do Polski[9]. Przez krótki czas mieszkała w Krakowie, początkowo w hotelu, następnie przy ul. Kopernika, podczas gdy jej rodzice starali się o odzyskanie zajętych przez państwo dóbr żywieckich[10]. Przez dwa lata kontynuowała podjęte studia medyczne, tym razem na Uniwersytecie Jagiellońskim[11]. Przerwała je po raz kolejny, tym razem z powodu przeprowadzki do Szwecji[11]. W międzyczasie, w 1949 roku, potomkowie Karola, którzy utracili habsburski tytuł arcyksiążęcy (w tym Maria Krystyna), otrzymali tytuł książąt Altenburga nadany im przez arcyksięcia Ottona von Habsburga, głowę rodziny Habsburgów[12][13].

Kilka lat (od 1951) mieszkała w Szwecji, ojczyźnie matki, później zaś przez około 40 lat w Szwajcarii[14]. Kiedy stwierdzono u niej gruźlicę, zamieszkała początkowo w sanatorium w Davos, a następnie, aż do momentu powrotu do Polski, w pensjonacie dla chorych Alpina[14]. W 1970 została przyjęta do Zakonu Polskich Kawalerów Maltańskich w Rzymie[14]. Angażowała się charytatywnie, m.in. na rzecz mieszkańców Żywca[14].

W 1993 odzyskała polskie obywatelstwo (wcześniej była bezpaństwowcem) i wróciła na stałe do Polski[15]. W 1999, po niemal 60 latach nieobecności, odwiedziła siedzibę swojego rodu, Żywiec[15]. W 2001 przeprowadziła się do Żywca na stałe[15]. Zamieszkała w wydzielonym dla niej przez władze Żywca mieszkaniu w Nowym Zamku (w przeszłości własności rodziny) urządzonym w dawnej kręgielni.

W grudniu 2011 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[16][17]. Otrzymała także tytuł honorowego obywatela Żywca[3]. Poza polskim władała biegle sześcioma językami[3].

Zmarła nad ranem, we śnie, w swoim mieszkaniu w Nowym Zamku Habsburgów w Żywcu. Została pochowana 11 października 2012 w rodzinnej krypcie żywieckiej konkatedry[18].

Sukcesja do brytyjskiego tronu[edytuj | edytuj kod]

Jako potomkini księżniczki Anny Hanowerskiej, córki króla Wielkiej Brytanii i elektora Hanoweru Jerzego II, księżniczka Maria Krystyna Altenburg była ujmowana w liście sukcesji do tronu brytyjskiego (około 2000. pozycji), jednak nie mogłaby objąć tronu ze względu na jej wyznanie (katolickie).

Linia pokrewieństwa pomiędzy Jerzym II a Marią Krystyną Altenburg, z której wynikały jej potencjalne prawa do tronu angielskiego, przebiegała następująco:
Jerzy II Hanowerski → Anna, Princess Royal i księżna Oranii → księżniczka Karolina Oranje-Nassau → Fryderyk Wilhelm, książę Nassau-Weilburg → księżniczka Henrietta z Nassau-Weilburg → arcyks. Karol Ferdynand Habsburg → arcyks. Karol Stefan Habsburg → arcyks. Karol Olbracht Habsburg, ojciec Marii Krystyny.

Genealogia[edytuj | edytuj kod]

Prapradziadkowie

Karol Ludwik Habsburg
(1771–1847)
∞1815
Henrietta z Nassau-Weilburg (1797–1829)

Józef Habsburg
(1776–1847)
∞1819
Maria Dorota Wirtemberska
(1797–1855)

wielki książę Toskanii
Leopold II Habsburg
(1797–1870)
∞1833
Maria Antonietta Burbon-Sycylijska
(1814–1898)

król Obojga Sycylii
Ferdynand II Burbon
(1810–1859)
∞1837
Maria Teresa Habsburg
(1816–1867)

Teodor Wilhelm Ankarcrona
∞1818
Charlotta Sture
(1799–1843)

Nils Bielke
(1792–1845)
∞1827
Ebba Florentyna Sture
(1808–1887)

Jakub Edward Carleson
(1792–1847)
∞1819
Liboria Fryderyka Harmens
(1801–1852)

Jan Edward Arfwedson
(1811–1855)
∞1843
Luiza de Geer af Finspång
(1823–1898)

Pradziadkowie

Karol Ferdynand Habsburg-Lotaryński
(1818–1874)
∞1854
Elżbieta Franciszka Maria Austriacka
(1831–1903)

Karol Salwator Habsburg-Lotaryński
(1839–1892)
∞1861
Maria Immaculata Burbon-Sycylijska
(1844–1899)

Konrad Wiktor Ankarcrona
(1823–1912)
∞1851
Ebba Charlotta Bielke
(1828–1911)

Edward Carleson
(1820–1884)
∞1863
Marie Arfwedson
(1846–1916)

Dziadkowie

Karol Stefan Habsburg-Lotaryński
(1860–1933)
∞1886
Maria Teresa Toskańska
(1862–1933)

Oskar Karol Ankarcrona
(1857-)
∞1886
Anna Elżbieta Carleson
(1867-)

Rodzice

Karol Olbracht Habsburg-Lotaryński
(1888–1951)
∞1920
Alicja Ankarcrona
(1889–1985)

Maria Krystyna Altenburg (ur. 8 grudnia 1923, zm. 2 października 2012)

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Terteka 2015 ↓, s. 121.
  2. ↑ Ostatnia taka księżna. Maria Krystyna Habsburg nie żyje.
  3. ↑ a b c Terteka 2015 ↓, s. 139.
  4. ↑ PAP, Nie żyje Maria Krystyna Habsburg [online], wiadomosci.wp.pl, 2 października 2012 [dostęp 2012-10-02] (pol.).
  5. ↑ Terteka 2015 ↓, s. 121–122.
  6. ↑ Terteka 2015 ↓, s. 124–126.
  7. ↑ a b c Terteka 2015 ↓, s. 133.
  8. ↑ a b c d Terteka 2015 ↓, s. 134.
  9. ↑ a b Terteka 2015 ↓, s. 135.
  10. ↑ Terteka 2015 ↓, s. 135–136.
  11. ↑ a b Terteka 2015 ↓, s. 136.
  12. ↑ Zmarła Maria Krystyna Habsburg.
  13. ↑ Eugeniusz Niemiec: Polska księżniczka. „Kurier Galicyjski”, 2012-10-31. [dostęp 2021-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-20)]. (pol.).
  14. ↑ a b c d Terteka 2015 ↓, s. 137.
  15. ↑ a b c Terteka 2015 ↓, s. 138.
  16. ↑ Krzyż Komandorski OOP dla Księżnej Marii Krystyny Habsburg. prezydent.pl, 2011-12-10. [dostęp 2012-10-02].
  17. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 listopada 2011 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2012 r. poz. 365).
  18. ↑ PAP, Pogrzeb Księżnej Marii Habsburg z Żywca [online], polskieradio.pl, 11 października 2012 [dostęp 2012-10-12] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Maria Krystyna Habsburg: Księżna. Wspomnienia o polskich Habsburgach, z Marią Krystyną Habsburg rozmawiali Adam Tracz, Krzysztof Błecha. Żywiec: Bonimed, 2009. ISBN 978-83-930106-0-8.
  • Adam Tracz, Krzysztof Błecha: „Ostatni król Polski” Karol Stefan Habsburg. Historia polskich Habsburgów. Żywiec: Bonimed, 2012. ISBN 978-83-930106-1-5.
  • Małgorzata Terteka, Życie codzienne Marii Krystyny Habsburg (1923–2012), „Biuletyn Historii Wychowania” (33), Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2015, s. 119–142, ISSN 1233-2224.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Krystyna_Altenburg&oldid=73165790”