Maxime Weygand
generał armii | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1885–1942 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Maxime Weygand (ur. 21 stycznia 1867 w Brukseli, zm. 28 stycznia 1965 w Paryżu) − generał armii (fr. Général d'armée) Francuskich Sił Zbrojnych, prawicowy polityk, rzecznik kolonializmu Francji, członek Francuskiej Akademii Nauk od 1931.
Życiorys
Ukończył oficerską szkołę w 1887 roku. Uczestnik I wojny światowej. Od listopada 1917 roku członek Wyższej Rady Wojskowej, od marca następnego roku szef Sztabu Generalnego. Był członkiem Komisji Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji do określenia granic państwa polskiego[1]. W 1920 członek Misji Międzysojuszniczej do Polski. W latach 1920−1922 szef Misji Wojskowej w Polsce, zajmującej się sprawami szkolenia i zaopatrzenia Wojska Polskiego. Od 1923 roku dowódca wojsk francuskich na Bliskim Wschodzie i wysoki komisarz Francji w Syrii i Libanie. W latach 1930−1935 szef Sztabu Generalnego, wiceprezydent Wyższej Rady Wojskowej Republiki i Inspektor Armii.
Od 1935 roku w stanie spoczynku, w 1939 roku powołany do armii ponownie, dowódca Armii „Lewant”. 19 maja 1940 roku mianowany Naczelnym Wodzem Sił Zbrojnych Francji (zastąpił niewiele młodszego gen. Maurice'a Gamelina) i sił alianckich we Francji. Współodpowiedzialny za klęskę i kapitulację Francji w tym samym roku. W okresie czerwiec – wrzesień 1940 roku minister obrony w rządzie Vichy, od jesieni delegat Philippe’a Pétaina i Naczelny Dowódca wojsk francuskich w Afryce Północnej. Podpisał układ z USA w 1941 roku. Po zajęciu przez Wehrmacht w listopadzie 1942 roku nieokupowanej strefy Francji aresztowany przez Niemców i deportowany do Rzeszy, przebywał w obozie jenieckim. Zwolniony w 1945 roku. Po wojnie sądzony, zrehabilitowany w 1948 roku.
Honorowy Obywatel miasta stołecznego Warszawy.
Publikacje
- Turenne (1928)
- Le 11 Novembre (1932)
- Foch (1947)
- Memoires (1950-1957)
- L'Armee a l'Akademie (1962)
Odznaczenia
- Kawaler Legii Honorowej (Francja, 1913)
- Oficer Legii Honorowej (Francja, 1914)
- Komandor Legii Honorowej (Francja, 1918)
- Wielki Oficer Legii Honorowej (Francja, 1924)
- Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja, 1930)
- Médaille militaire (Francja, 1930)
- Krzyż Wojenny 1914–1918 z brązową palmą (Francja)
- Krzyż Wojenny Teatrów Operacji Zamorskich (Francja)
- Médaille Interalliée (Francja)
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1914-1918 (Francja)
- Komandor Orderu Korony (Belgia)
- Krzyż Wojenny 1914–1918 (Belgia)
- Krzyż Wolności I klasy (Estonia)
- Order Pogromcy Niedźwiedzia II klasy (Łotwa)
- Wielka Wstęga Orderu Alawitów (Maroko)
- Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari (Polska)
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (Polska, 1921)[2]
- Krzyż Walecznych (Polska, 1921)[3]
- Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę (Stany Zjednoczone)
- Honorowy Towarzysz Orderu Łaźni (Wielka Brytania)
- Honorowy Rycerz Komandor Orderu św. Michała i św. Jerzego (Wielka Brytania)
Film o gen. M. Weygandzie
W 2000 powstał fabularyzowany film dokumentalny pt. Niewypowiedziana wojna, opowiadający o wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921 z punktu widzenia gen. Maxime'a Weyganda. Reżyserował go Mariusz Malinowski.
Przypisy
- ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik paryski 1918-1919, przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I, Wrocław 2010, s. 283-284
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2956 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 11)
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1882 z 12 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 32, poz. 1357)
Bibliografia
- Mała Encyklopedia Wojskowa, t. 3, MON 1971
- Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia, t. 4, Moskwa 1971
- ISNI: 0000000083502612
- VIAF: 2478312
- LCCN: n50019318
- GND: 118807072
- BnF: 11929109t
- SUDOC: 027195864
- SBN: RAVV077804
- NLA: 35680718
- NKC: jn19981002402
- BNE: XX1170414
- NTA: 068294417
- BIBSYS: 90957327
- CiNii: DA04999306
- Open Library: OL2240678A
- PLWABN: 9810660170005606
- NUKAT: n97005051
- J9U: 987007463186405171
- PTBNP: 47821
- NSK: 000249970
- BNC: 000106721
- LIH: LNB:Bsvs;=Co
- Francuscy generałowie
- Francuscy politycy
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Komandorzy Legii Honorowej
- Oficerowie Legii Honorowej
- Odznaczeni Distinguished Service Medal
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Belgia)
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Odznaczeni Orderem Krzyża Wolności (Estonia)
- Odznaczeni Medalem Wojskowym (Francja)
- Odznaczeni Orderem Alawitów
- Odznaczeni Orderem Korony (Belgia)
- Odznaczeni Orderem Łaźni
- Odznaczeni Orderem św. Michała i św. Jerzego
- Odznaczeni Orderem Pogromcy Niedźwiedzia
- Wielcy Oficerowie Legii Honorowej
- Członkowie Akademii Francuskiej
- Kawalerowie Zakonu Świętego Łazarza
- Honorowi obywatele Warszawy
- Uczestnicy I wojny światowej (III Republika Francuska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Uczestnicy kampanii francuskiej 1940
- Urodzeni w 1867
- Zmarli w 1965
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym Wielkiej Wojny