Nagosz rdzawy

Nagosz rdzawy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	płoniwowce
Rodzina	płoniwowate
Rodzaj	nagosz
Gatunek	nagosz rdzawy
	Nazwa systematyczna
	Gymnostomum aeruginosum Sm.; Fl. Brit. 3: 1163 1804.
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nagosz rdzawy (Gymnostomum aeruginosum Sm.) – gatunek mchu należący do rodziny płoniwowatych (Pottiaceae Schimp.).

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej (Grenlandia, Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk), Karaibach, Ameryce Centralnej, Ameryce Południowej, Europie, Azji (Chiny, Japonia, Filipiny, środkowa i zachodnia Azja), Afryce, na Wyspach Kanaryjskich, Nowej Zelandii i Australii^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Gametofit: Rośnie w skupiskach, rzadziej tworzy gęstą darń, barwy jasno do ciemnozielonej. Osiąga 2–3 cm wysokości. Łodyżki wyprostowane, pojedyncze, rzadko rozgałęzione. Listki podłużne do szeroko lancetowatych, proste do silnie odgiętych, długości od 0,5–2 mm. Wierzchołek listka zaokrąglony do szeroko zaostrzonego. Żebro sztywne, kończy się przed szczytem listka^[4]^[5].
Sporofit: Seta smukła, długości 3–4 mm. Puszka zarodni długo, rzadziej krótko cylindryczna. Zębów perystomu brak^[4]^[5].

Pokrój
Łodyżka z listkami
Puszka
Zarodniki

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Puszki z zarodnikami dojrzewają od lata do jesieni^[4].

Rośnie na skałach wapiennych w wilgotnych miejscach, w szczególności w pobliżu wodospadów, na wilgotnych ścianach wąwozów, rzadko na powierzchni ziemi. Występuje na wysokościach od niskich po wysokie (0–3000 m n.p.m.)^[4].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Synonimy^[3]: Anoectangium arizonicum E.B. Bartram, Anoectangium thermale Cardot, Gymnostomum articulatum Schkuhr, Gymnostomum clintonii Austin, Gymnostomum confertum Hornsch., Gymnostomum erythrostomum Brid., Gymnostomum falcatum Paris, Gymnostomum rupestre Schleich. ex Schwägr., Gymnostomum tophaceum Austin, Hyophila styriaca Glow., Merceyopsis excavata Sakurai, Mollia aeruginosa (Sm.) Lindb.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek został wpisany na czerwoną listę mchów województwa śląskiego z kategorią zagrożenia „DD” (o nieokreślonym zagrożeniu, wymagające dokładniejszych danych, stan na 2011 r.). W Czechach w 2005 r. nadano mu kategorię „LC” (najmniejszej troski)^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b Gymnostomum aeruginosum. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gymnostomum aeruginosum. [w:] Flora of North America Vol. 27 [on-line]. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Gymnostomum aeruginosum. [w:] Moss Flora of China V. 2 [on-line]. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
↑ Adam Stebel, Barbara Fojcik, Henryk Klama, Jan Żarnowiec. Czerwona lista mszaków województwa śląskiego - The Red List of Threatened Bryophytes of Silesian Voivodship. „Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego”. 2, 2012. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. ISSN 1427-9142. [dostęp 2017-03-04].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-03-03] (ang.).

[tpl-3] Gymnostomum aeruginosum. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).

[efloras-4] Gymnostomum aeruginosum. [w:] Flora of North America Vol. 27 [on-line]. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).

[efloras-china-5] Gymnostomum aeruginosum. [w:] Moss Flora of China V. 2 [on-line]. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).

[redslask-6] Adam Stebel, Barbara Fojcik, Henryk Klama, Jan Żarnowiec. Czerwona lista mszaków województwa śląskiego - The Red List of Threatened Bryophytes of Silesian Voivodship. „Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego”. 2, 2012. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. ISSN 1427-9142. [dostęp 2017-03-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]