Niebocko
49°40′43″N 22°06′43″E/49,678611 22,111944| wieś | |
a.jpg) Niebocko (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1536[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
36-207[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RBR |
| SIMC |
0350898[4] |
Położenie na mapie gminy Dydnia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego  | |
| 49°40′43″N 22°06′43″E/49,678611 22,111944[1]
| |
Niebocko – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Dydnia[5][4].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0350906 | Bośnia | część wsi |
| 0350912 | Mała Strona | część wsi |
| 0350929 | Potoki | część wsi |
| 0350935 | Przedmieście | część wsi |
| 0350941 | Przylaski | część wsi |
| 0350958 | Rzeki | część wsi |
| 0350964 | Wielka Strona | część wsi |
| 0350970 | Wypchaj | część wsi |
Położenie i charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Niebocko jest dobrze usytuowane komunikacyjnie. Przebiega przez nie droga wojewódzka łącząca takie miejscowości jak: Sanok i rejon bieszczadzki, Brzozów, Rymanów i Krosno, Dynów, Przemyśl i Dubiecko. Trasa ta była już od wieków wykorzystywana jako pewny i sprawdzony trakt komunikacyjny.
Niebocko sąsiaduje z takimi miejscowościami jak: Grabownica Starzeńska od strony południowo-zachodniej, Lalin od południa, Grabówka od południowego wschodu, Dydnia od wschodu i Jabłonka od północnego wschodu.
Niebocko jest jedną z 15 wsi wchodzących w skład gminy Dydnia (liczącej blisko 8,5 tysiąca mieszkańców).
Wieś Niebocko wcześniej w dokumentach historycznych miała następujące nazwy: Nyeboczko, Nyeboczsko, Nyeboczska Wolia, Nyewoczsko, Nieboczsko, Nieboczko i Biebocko – wzmiankowane w dokumentach od 1674 roku.
.JPG)
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym, a zarazem najwcześniejszym śladem istnienia człowieka w rejonie brzozowskim to okres paleolitu. Świadczą o tym znalezione na podstawie prowadzonych prac wykopaliskowych przedmioty, tj. rylec, drapacz, grocik trzoneczkowaty oraz półtylczak. W epoce brązu na te tereny napłynęła ludność łużycka, która przyczyniła się do rozwoju osadnictwa. Okres rzymski to zagęszczenie osadnictwa głównie nad Sanem. Okres od VIII do XII wieku to rywalizacja o te ziemie różnych książąt: polskich, ruskich i węgierskich (ostatni okres wiąże się z rozbiciem dzielnicowym w Polsce). Wiek XIII to najazdy Tatarów pod wodzą Czyngis–chana i Batu-chana, a z tym związane ciągłe pustoszenia, palenia i grabieże tych terenów. Zapisało się pewne przysłowie: „Gdzie Tatar przeszedł, tam trawa już nie wyrośnie”. Następne lata to rządy Węgrów, a rok 1772 ostatecznie oddziela Ruś od Polski.
W połowie XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej w Niebocku była Aniela Kraińska[6].
Z XIX w. zachował się wraz z parkiem dwór Wiktorów i Krasińskich. Wybudowany był pod koniec XIX w., na XVIII-wiecznych piwnicach sklepionych kolebkowo. W otoczeniu dworu znajdują się resztki parku, założonego w pierwszej połowie XX w. Zachowały się stare dęby, lipy i wiązy, widoczne są także ślady alei i tarasów.
Okres międzywojenny to lata wystąpień chłopskich i walka o polepszenie bytu tutejszej ludności. Także lata powojenne długo jeszcze wiązały się z ciągłymi napadami i rabunkami oddziałów UPA oraz ludności cywilnej. Dopiero w latach pięćdziesiątych, powoli zaczęło się w pełni odradzać życie ludności we wszystkich płaszczyznach życia społecznego, gospodarczego, kulturalnego i politycznego.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Niebocko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Ukształtowanie powierzchni[edytuj | edytuj kod]
Niebocko leży wśród rozmieszczonych symetrycznie wzniesień, w niecce. Od północnego zachodu ku południowo-wschodniej stronie ciągną się pasma wzgórz przedzielone doliną, przez którą przebiega trakt komunikacyjny łączący Brzozów z Dynowem. Wysokość tych pasm waha się w granicach około 245 m n.p.m. Budowa geologiczna to na przemian leżące warstwy skalne, tj.: łupki ilaste i margliste, mułowce, piaskowce i zlepieńce, powstałe na skutek długowiecznych oddziaływań mas górotwórczych powiązanych ze zmianami klimatycznymi występującymi na przestrzeni milionów lat. Obydwa pasma wzgórz stanowią dobrze rozwiniętą sieć hydrologiczną gleby.
Fauna i flora[edytuj | edytuj kod]
Przez wieś przepływa potok zwany Niebockim Potokiem, kierujący się w Stronę Grabownicy, Humnisk i dalej Brzozowa. Brzegi tego potoku na całej jego długości w granicach wsi zostały uregulowane w roku 2005. Konieczność taka nastąpiła z uwagi na ciągłe wylewanie podczas gwałtownych opadów deszczu i zalewanie gospodarstw rolnych i niszczenie upraw. W potoku żyją trzy gatunki ryb: brzany, płotki, ukleje.
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Niebocko jest wsią o znacznym rozdrobnieniu gospodarstw rolnych. Rolników o areale gruntu powyżej 1 ha jest we wsi 214, najwięcej jest gospodarstw o powierzchni około 3 ha. Gospodarstw dużych jest tylko kilka – dla przykładu największe gospodarstwo to 14,5 ha gruntu. We wsi znajduje się obecnie prywatny zakład przetwórstwa drzewnego „Grabo” dający pracę mieszkańcom wsi oraz osobom z sąsiednich miejscowości.
Kultura i sztuka[edytuj | edytuj kod]
W wybudowanym w latach osiemdziesiątych budynku remizy strażackiej znajduje się siedziba banku, sklepu „Hit”, biblioteki, klubu „Amazonka” oraz sala zabaw i okolicznościowych spotkań. Rozwijana jest działalność miejscowych artystów ludowych w dziedzinach: literackiej (Hermina Zubel — laureatka konkursów poezji ludowej); muzycznej (Zygmunt Podulka — kapelmistrz orkiestry dętej). We wsi działają: zespół wokalno-instrumentalny "Przepióreczka" oraz młodzieżowy zespół pieśni i tańca "Kalina".
Oświata[edytuj | edytuj kod]
W Niebocku znajduje się zespół szkół, w którym mieści się szkoła podstawowa im. Władysława Jagiełły, patrona parafii. W budynku mieści się też przedszkole.
Religia[edytuj | edytuj kod]
W Niebocku znajduje się kościół pw. św. Jana Kantego, wybudowany w latach 1979-1980. Kościół jest siedzibą parafii św. Jana Kantego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86343
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 809 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 142.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Niebocko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 39.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
|
