Olga Taratuta

Olga Taratuta
Ольга Іллівна Таратута
Imię i nazwisko urodzenia	Ełka Ruwinska
Data i miejsce urodzenia	21 stycznia 1876; ewentualnie 1874 lub 1878 ; Nowodimitrowka, Gubernia taurydzka
Data i miejsce śmierci	8 lutego 1938 ; ZSRR
Zawód, zajęcie	nauczycielka, aktywista polityczny

Olga Illiwna Taratuta, ukr. Ольга Іллівна Таратута, ros. Ольга Ильинична Таратута (ur. 21 stycznia 1876; ewentualnie 1874 lub 1878 w Nowodimitrowka, zm. 8 lutego 1938 w ZSRR) – ukraińska działaczka anarchistyczna, założycielka ukraińskiego Anarchistycznego Czarnego Krzyża.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Olga Taratuta urodziła się jako Ełka Ruwinska (ukr. Елька Рувінська) we wsi Nowodimitrowka, niedaleko Chersonia, leżącego wówczas na terenie Imperium Rosyjskiego. Pochodziła z rodziny żydowskiej, jej ojciec prowadził mały sklep. Po ukończeniu szkoły nauczycielskiej Olga pracowała jako nauczycielka^[1].

Olga Taratuta została aresztowana w 1895 z powodu „podejrzeń politycznych”. W 1897 dołączyła do grupy socjaldemokratycznej związanej z Abramem i Iudą Grossmanami w Jekatierinosławiu^[2]. Taratuta była członkinią Południowego Rosyjskiego Związku Robotników i Jelizawetgradziego komitetu Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji w latach 1898–1901. W 1901 przeprowadziła się do Niemiec, a następnie do Szwajcarii; w tym okresie pracowała dla organu partii, gazety Iskra i poznała wówczas Georgija Plechanowa i Włodzimierza Lenina^[1].

W 1903, podczas pobytu w Szwajcarii, Taratuta związała się z ruchem anarchokomunistycznym. W 1904 wróciła do Odessy i dołączyła do grupy Neprimirimych (ros. непримиримых), która swoją ideologią nawiązywała do myśli Jana Wacława Machajskiego^[2]. Taratuta została aresztowana w kwietniu 1904, ale uwolniono ją kilka miesięcy później z powodu braku dowodów. Po zwolnieniu dołączyła do Odessańskiej Grupy Robotników Anarchokomunistów. Zaczęła stawać się coraz bardziej znaną osobą wśród rosyjskiego ruchu anarchistycznego^[1].

Taratuta została ponownie zatrzymana w październiku 1905, ale zwolniono ją podczas amnestii politycznej, która była wynikiem rewolucji. Dołączyła do bojowego skrzydła Południoworosyjskiej Grupy Anarchokomunistów, która stosowała „terror bez motywacji” - ogólne ataki na instytucje i przedstawicieli burżuazji, a nie na konkretne osoby. Taratuta była zamieszana w atak bombowy na Café Libman w Odessie w grudniu 1905, za co skazano ją na 17 lat więzienia^[2].

Uciekła z więzienia w grudniu 1906 i wyjechała do Genewy, gdzie dołączyła do Buntar ("Buntownicy") i redagowała gazetę, zwaną także Buntar. Pod koniec 1907 powróciła do Odessy, gdzie pomogła zaplanować zamach przeciwko generałowi Aleksandrowi Kaulbarsowi, dowódcy regionu wojskowego Odessy, oraz przeciwko generałowi Tolmachewowi, gubernatorowi Odessy^[1].

Została aresztowana w 1908 w Jekaterynosławiu i skazana tym razem na 21 lat więzienia. Uwolniono ją w 1917, po rewolucji lutowej. W maju 1918 wstąpiła do Politycznego Czerwonego Krzyża, który pomagał uwięzionym rewolucjonistom wszystkich politycznych przynależności^[1]^[2].

Chociaż początkowo utrzymywała dystans od ruchu anarchistycznego, rosnące prześladowania anarchistów przez rząd bolszewicki zainspirowały Taratutę do przyłączenia się do gazety Gołos Truda (ros. Голос Труда) i konfederacji Nabat w czerwcu 1920. We wrześniu wróciła na Ukrainę, po podpisaniu przez machnowców rozejmu z rządem sowieckim. Machnowscy dowódcy dali jej 5 milionów rubli; Taratuta udał się do Charkowa i wykorzystała te pieniądze, aby utworzyć Anarchistyczny Czarny Krzyż, który miał zapewnić pomoc uwięzionym i innym prześladowanym anarchistom^[2].

Sowieckie Represje[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 1920 Taratuta została aresztowana podczas antysowieckiej akcji anarchistów i machnowców na Ukrainie^[2]. Sowieci zamknęli Anarchistyczny Czarny Krzyż. Taratuta została przeniesiona do Moskwy w styczniu 1921, a następnie do Orłowa w kwietniu 1921. W kolejnym miesiącu zaproponowano jej zwolnienie pod warunkiem publicznego potępienia jej anarchistycznych przekonań. Zamiast tego dołączyła do współwięzionych anarchistek i anarchistów podczas 11-dniowego strajku głodowego. W marcu 1922 zesłano ją na dwa lata do Wielkiego Ustiugu^[1].

Po zwolnieniu w 1924 przeprowadziła się do Kijowa, gdzie w połowie roku aresztowano ją za publikowanie propagandy anarchistycznej, ale niedługo potem została zwolniona. Tego samego roku przeprowadziła się do Moskwy. W 1927 dołączyła do międzynarodowej kampanii wspierającej Sacco i Vanzetti. W latach 1928 i 1929 Taratuta napisała wiele listów motywowana próbą organizacji międzynarodowej organizacji wspierającej anarchistów i anarchistki w sowieckich więzieniach^[3]. W 1929 powróciła do Odessy, gdzie ją aresztowano za próbę zorganizowania grupy anarchistycznej wśród pracowników kolei. Została skazana na dwa lata więzienia^[1].

Po zwolnieniu Taratuta wróciła do Moskwy. Wstąpiła do Towarzystwa Więźniów Politycznych i Wygnańców, którzy bezskutecznie próbowali uzyskać emerytury dla starych, zubożałych i chorych rewolucjonistów. Została zatrzymana i skazana w 1933, jednak niewiele wiadomo o tym wydarzeniu^[1].

27 listopada 1937 została kolejny raz aresztowana i oskarżona o działalność anarchistyczną oraz antyradziecką. Skazana na śmierć 8 lutego 1938 i stracona tego samego dnia^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ NickN. Heath NickN., Taratuta, Olga Ilyinichna 1876-1938 (real name Elka Golda Elievna Ruvinskaia) [online], libcom.org, 7 maja 2009 [dostęp 2020-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f PaulP. Avrich PaulP., The Russian Anarchists, Princeton: Princeton University Press, 1967, ISBN 978-0-691-00766-3 (ang.).
↑ Grigorij PietrowiczG.P. Maksimow Grigorij PietrowiczG.P., The Guillotine at Work: Twenty Years of Terror in Russia, Revisionist Press, ISBN 0-87700-203-7 (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Paul Avrich, The Russian Anarchists, Princeton: Princeton University Press, 1967, ISBN 978-0-691-00766-3. (ang.)
Nick Heath, Taratuta, Olga Ilyinichna 1876 (?)-1938, Libcom. (ang.)
Grigorij Pietrowicz Maksimow, The Guillotine at Work: Twenty Years of Terror in Russia. New York: Revisionist Press. ISBN 0-87700-203-7. (ang.)

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ NickN. Heath NickN., Taratuta, Olga Ilyinichna 1876-1938 (real name Elka Golda Elievna Ruvinskaia) [online], libcom.org, 7 maja 2009 [dostęp 2020-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-12] (ang.).

[:0-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f PaulP. Avrich PaulP., The Russian Anarchists, Princeton: Princeton University Press, 1967, ISBN 978-0-691-00766-3 (ang.).

[3] Grigorij PietrowiczG.P. Maksimow Grigorij PietrowiczG.P., The Guillotine at Work: Twenty Years of Terror in Russia, Revisionist Press, ISBN 0-87700-203-7 (ang.).

[1]

[2]

[3]